Тунемше-влаклан пытартыш йыҥгыр йоҥгалте

Икымше гана пытартыш йыҥгыр 1948 ий 25 майыште Краснодар да Москва олаласе совет школлаште йоҥген, тунемме идалыкым иктешлыме школ линейка семын эртен. Икымше класс тунемше-влак школ гыч кайыше кугурак йолташыштлан труд урокышто шке ыштыме пӧлекым кучыктеныт. Эше тиде кечын школ воктен пушеҥгым шынденыт…

Кодшо курымын 70-ше ийлаж марте школлаште Пытартыш йыҥгырым эртараш темлымаш лийын огыл. 1971-ше ийыште гына СССР Образований министерство тиде пайремым официальный мероприятий спискыш пуртен. Туддеч вара чыла школлаштат пайремлаш тӱҥалыныт…

Ончыч элыштына Пытартыш йыҥгыр эре 25-ше майыште лийын. Тений Россий Федерацийысе Просвещений министерство 22-23 майыште эртараш темлен.

Пытартыш йыҥгыр - школ дене чеверласыме, школым тунем лекше йоча-влаклан, туныктышо ден ача-ава-влаклан пӧлеклыме пайрем. Йыҥгыр йӱк шоктымо годым ончаш толшо кажне еҥын вуйыштыжо шкенжын шонымашыже пӧрдеш. Туныктышо-влак «Эше ик ий эртен кайыш, адакат шке шочмо икшыве гай ончымо, туныктымо, ятыр пагыт пырля кушшо йоча-влак дене чеверласыман…» манын шонат. Тунем лекше-влакым ончыкылык кугыеҥ илыш, шушаш экзамен-влак, илыш корным ойырен налме йодыш тургыжландарат… Ача-ава-влак, кап-кылым погышо ӱдырышт-эргыштым ончен, «Шижде кугемынат шогальыч, нунылан ынде кузе полшаш лиеш, кӧм пример семын ончыктыман?» да моло йодыш шотышто азапланат…

Йыҥгырым рӱзаш тений мемнан пытартыш эргыланна ӱшанышт. Шарнем, кузе эн кугу изаже, вара ӱдырнат икымше классыш кайымышт годым тыгак йыҥгырым рӱзен эртышт. Кажне ганажымат ала-молан шинчавӱд толеш…

Илыш ончыко кая. Кая гына огыл - куржеш. Йоча-влак кугемыт, кугыеҥ-влак шоҥгемыт, илыш дене чеверласат… Мо ончылно, могай илыш вуча школым тунем лекше икшывына-влакым? Тыгай годым кажне кугыеҥ шкенжын Пытартыш йыҥгыржымат шарналта дыр. Мом тунам шоненна, шонымына шукталтын, чын илыш корным ойырен налынна мо - чылажат ындыжым раш коеш. Кызыт ынде шкенан икшывына-влаклан чын корным ойыраш полшыман. Тиде пеш кугу ответственность. Тидым пырля ойласен да ваш-ваш келшен гына ышташ лиеш…

Тений шошым Монар школым ачалаш тӱҥалмылан кӧра тунемше-влаклан Пытартыш йыҥгыр кечым Корак школышто эртараш вереште. Ача-ава да туныктышо-влак йочана-влакын школ дене чеверласыме пайремыштым ончаш машина дене мийышна. Район, ялсовет администраций гыч толшо уна-влак сугыньмутым ойлышт. Икымше туныктышо ден ача-ава-влак шке шонымашыштым каласышт. Икымше класс тунемше-влак изашт-акашт-влаклан тыланымашыштым почеламут корныла дене ойлен пуышт. Волонтер радамыште тыршыше, сценыште сайын куштышо-мурышо, тале спортсмен-влаклан школ директор, клубым да моло учрежденийым вуйлатыше-влак Чап грамота-влакым кучыктышт. Варажым чеверласыме муро, почеламут, пытартыш йыҥгыр йӱк йоҥгалтыч… Мучашлан чылан пырля шогал возалтыч. Кызыт кажнын «мобильникше» уло, садлан тиде сомыллан шукырак жапым ойырат. Мемнан тунем лекме жапыште возалташ фотоаппарат кӱлын, садлан фотографийна шагал…

Тенийсе выпускник-влакым Пытартыш йыҥгыр пайрем дене саламлена! Мемнан жапысе выпускник-влаклан чылаштлан салам!