- Полина, вузым тунем лекмеке, могай специалист лият?
- Специальностем «Правовое обеспечение национальной безопасности» манылтеш. Мый айдемын праважым шымлыше да юриспруденций дене кылдалтше специалист лияш ямдылалтам. Юридический сфера тӱрлӧ профессийым ушен шога, но мый прокуратурышто ышташ шонем. Садлан тыгай вузыш, мутат уке, тунемаш пураш куштылго огыл ыле. 13-шо школым шӧртньӧ медаль дене тунем пытаренам гынат, шуко ямдылалташ логалын, репетитор дене шинчымашым келгемденам, тӱрлӧ ешартыш курсыш коштынам - тыге бюджет верыш тунемаш логал кертым.
- Юрист профессийым ойырен налаш тыйым мо таратен?
- Гуманитарный наука-влаклан шӱман улам. Адакшым мыйын еҥ-влак дене пашам ыштымем шуын. Школышто историй да тудын дене кылдалтше предмет-влакым тунемаш тӱҥалмеке, мый тугайрак шӱлышан могай профессий мылам лишыл улмо нерген шонкалаш тӱҥалынам.
Ачамат нине предмет-влак дене виян улеш, мылам тиде алан нерген шоналташ темлен.
- Олажат суртет деч тораште… Корныжат лишыл огыл, очыни?
- Корно лишыл манаш ок лий: Нефтекамск гыч Оренбург марте кандаш-индеш шагат наре кайыман. Тӱҥалтыште неле ыле, мӧҥгӧ толын шумеш, икмыняр пересадкым ышташ логалын. Ынде куштылгырак, тушко да мӧҥгӧ кок гана шкеак машина дене кудалынам. Авам-ачам деч тораште, шкевуя илышлан ямде улмемым умыленам.
- Тунеммаште нелылык шижалтеш?
- Туныктышо-влак мемнам икымше курс гычак йоча семын огыл, кугыеҥла ужыныт. Серьезный лияш да профессийын лӱмжым кӱшнӧ кучаш туныктеныт. Историйым туныктышынан мутшо кызытат ушыштем. «Те вет ончыкылык юрист, элын чурийже, улыда!» - ойлен тудо. Тыршаш логалеш. Кызытеш практикым Оренбург оласе полиций пӧлкаште эртенам. Тушто юрист-влакын пашашт моткоч шуко, ятыр архивым, паша-влакым шымлаш логалын. Тыгай паша моткоч кугу вийым да чытышым йодеш…
- Профессий дене кылдалтше могай ойыртемалтше предмет-влакым тунемыда?
- Вузыштына чыла предмет шкешотан. Ме, мутлан, математикым, литературым але руш йылмым огына тунем. Эн ойыртемалтшыже - тиде «уголовное право», «гражданское право», «трудовое право», «медицинское право», политологий, «профессиональная этика и служебный этикет», «антикоррупционное законодательство» предмет-влак. У дисциплина кокла гыч «кибербезопасность и правовое регулирование информационной безопасности», «интернет-право» предмет-влакым палемдаш лиеш, эше латин йылмым тунемына.
- Могай студент жап оҥай историй-влак деч посна? Тыгайжымат палаш оҥай ыле…
- Икана пайремыште мемнан группылан руш калык куштымашым шындаш заданийым пуышт. Группыштына казах-влак шуко улыт (Оренбург область Казахстан воктене верланен). Лач нуно веле ӱдыр-влак дене руш калык куштымашым ончыкташ келшышт. Тыге чевер руш ӱдыр-влаклан руш калык куштымашым казах эрге-влак дене кушташ логале! Эрге-влакланат нигуш пураш: кӱштеныт - ыштыман. Ӧрдыж гыч ончалмаште, тиде художественный номер моткоч весела да оҥай ыле!
- Сай юрист лияшлан могай койыш-шоктыш ончылно шогышаш?
- Юрист аналитически шонкален, тӱрлӧ неле ситуацийым лончылен, тӱҥжым ужын да факт-влак негызеш иктешлымашым ыштен моштышаш. Тыгак коммуникабельный лийшаш, шке шонымашыжым мутланыме да возымо йылме гоч рашын, ӱшандарышын, умылаш лийшын почын ончыктен моштышаш. Юридический паша факт ден документ-влакым сайын тергымым йӧрата, садлан моткоч тӱткӧ лийман, этический нормым шекланыман. Да, конешне, законодательствым сай палыман, стрессым чытышан да шонымашыш шуаш тыршыше лийман.
- Студентын тӱҥ сомылжо - тунеммаш. Туге гынат студент чыла вере шуэш. Тунеммаш деч посна шкендым эше кузе шуарет?
- Туге, тунеммаш шуко вийым да жапым йодеш. Но мый чонлан лишыл моло сомылым шукташат жапым муам. Кызыт «Апельсин» йоча студийыште аниматорлан ыштем. Тиде сомыл тунемаш ок мешае, мӧҥгешла, полша - йоча-влаклан эртарыме пайремлаште «эмоциональный перезагрузка» манмет пеш пайдале, ыштен налме шийвундымат шонымо семын кучылташ лиеш. Эше мый «Мишлен» студотрядын вуйлатышыже улам. Кеҥеж каникулышто Крымыште «Московский», Анапыште «Лазурный берег» отельлаште пашам ыштенам. Тыге студотрядлан кӧра кок кеҥеж теҥызыште йӱштылашат, каналташат йӧн лийын.