Кажне сеҥаш шонен миен

«Президент состязаний» Всероссийский спорт таҥасымашын финалже - йоча-влаклан изирак Олимпийский модмаш гай», - ик гана веле огыл ойлыш шке выступленийыштыже «Федеральный центр организационно-методического обеспечения физического воспитания» ФГБУ директорын алмаштышыже Ирина Анатольевна Кашеварова. Чынжымак, тушко кумда Российнан чыла регионжо гыч эн виян йоча-шамыч погыненыт. Нуно школысо, районысо да регионысо этаплаште шкеныштын эн чулым, писе, ушан, творческий шÿлышан улмыштым ончыктеныт. Меат, Чорай марий гимназийын 8-ше классыште тунемшыже-влак, чыла кӱкшытыштыжат шке вийнам тергенна да, Всероссийский этапыш логалаш манын, йÿдшӧ-кечыже ямдылалтынна.

«Президент состязанийын» пытартыш этапше сентябрьыште ямле Анапа ола воктенсе «Смена» лагерьыште эрта. Тудо Шем теҥыз воктене верланен: ик велым - теҥыз, вес велжым ужар чодыра, кÿкшӧ курык авырен шогат, ончен шерет ок тем. Ик гана тиде кундемыште лиймек, вес ганат миен кошташ кумыл шочеш. А кунам тиде шонымаш илышыш шыҥдаралтеш, мочол куанымым каласен мошташат ок лий. Лач тыгай шижмаш дене ме тений Шем теҥыз воктеке кокымшо гана мийышна.

Кодшийсе дене таҥастарымаште, тений пыртак кугурак, изиш опытанрак лийынна, но шÿм-чон садак вургыжын, командына верч кок пачаш чотрак тургыжланенна: вет тиде таҥасымашке мемнан семын кокымшо гана мийыше моло команде-влакат кыртмен ямдылалтыныт да сеҥаш шоненыт. Эн ондак кодшийсе чемпион-влакым - Дагестан Республикын командыжым - ужна, туштак Иркутск, Якутий, Приморский край-влакын командышт гыч палыме йоча-шамыч койыч. Чылаже 78 команде погыныш. «Тугеже, таҥасымаш пеш «шокшо» лиеш», - шоналтышна чыланат.

Йоҥылыш лийын огынал улмаш: спорт многоборье кум кече шуйныш, кум кечыжат икмыняр команде таҥ кайыш, нуным 5-10 очко веле ойырен шогыш. Пытартыш кечын мыланна призер коклаш логалшаш верч чот тыршыман ыле… 1000 метрым ме эн сайын куржын эртышна, но Томск областьын командыжлан 5 очком модын колтышна да 4-ше верым нална. Тугат личный зачетышто ÿдыр-влак (305 ӱдыр коклаште) сай результатым ончыктышна: Анита Тимиркаева кокымшо, Милена Изибаирова кудымшо, Ангелина Шамыкова латикымше верым нальыч, мый коло кудымшо лийым.

Теорий конкурс кум этап гыч шоген: ойырен налме тур, полуфинал да финал. Чыла тунемше ойырен налме этапыште компьютер дене тестированийым эртен. Вара, командын очкожо-влакым пырля ушен, эн сай 12 командым полуфиналыш луктыныт. Меат нунын коклашке логалынна да чот йывыртенна. А полуфинал гыч финалыш 6 команде веле лектын. Тиде 6 команде коклашке логалшаш верч чот тыршаш логале: Морзе азбукымат тунемна, кроссвордымат шагал огыл решатлышна, спортын чыла видшым шергал лекна. Финалыште заданий шагалрак ыле, но ямдылалташ ятыр жап кÿлын. «Скульптура» заданийым кузе оҥайынрак ончыктымо шотышто шагал огыл шонкалышна, вет командын темлыме скульптурым вес команде вигак палышаш огыл ыле. Туныктышына-влакын полшымышт дене Габдрахман Кадыровым спидвей мотоцикл ӱмбалне ончыкташ шонен муна. Скульптурына чылалан келшыш, жюриат мокталтыш. Тыге ме 5-ше верыш логална.

Творческий конкурсым иктешлымаш кумылнам изишак волтыш, ме 27-ше верым икмыняр команде дене пырля пайленна. Эстафетыште 9-ше верым налынна. Чыла иктешлымек, ме 5-ше вер дене призер коклашке логална. Тыгай кӱкшытан таҥасымаште кум призовой верым огыл, кудытым палемдат.

Тыгай кугу таҥасымашке логалмемлан мый пеш чот куаненам. «Президент состязанийыште» таҥасымем дене мыят уло Российысе калыклан кундемнан спорт куатшым, Башкортостаныштат элнан чапшым аралаш ямде улшо спортсмен-влак илымым ончыктенам.

Ю. АХМЕТЬЯНОВА, Чорай марий гимназийын тунемшыже.

Снимкыште: Чорай гимназийын писе да чулым ӱдыр-рвезыже-влак.