Все новости
Ял илыш
17 Кылме 2023, 12:09

Шарнымаш ила

Кугу Ачамланде сар пытымылан шымле кандаш ият эртыш, но 1945-ше ийым калык нигунам ок мондо.

Тысе стелыште йоча-влакын кугезе кочаштынат лӱмышт уло. Авторын фотожо.
Тысе стелыште йоча-влакын кугезе кочаштынат лӱмышт уло. Авторын фотожо.

Сеҥымаш шке толын огыл. Сеҥымаш верч мемнан кочана да кугезе кочана-влак 1418 кече кредалыныт. Мыняр вӱр йоген, мыняр салтакын ӱмыржӧ лугыч лийын. Мыняр еш шочын огыл. Мыняр йоча ош тӱням ужын огыл…

Фронтышто лийше салтакым ме пагалена. Тыныс илышым арален кодышо салтаклан кугу таум ойлена. Шочмо элнам фашист-влак деч саклен кодымыштлан мланде марте вуйнам савена. Мемнан пиал верч вуйым пыштыше-влакым мондыман огыл. Совет калык тушман ваштареш ик еҥ гай шогалын. Сеҥымашым лишемдаш йоча-влакат полшеныт. Йоча-влак неле пашам ыштеныт, сӧйыш кайыше ачаштым вашталтеныт, но йӱдшӧ-кечыже нуным вученыт. Кӧн ачаже, шольыжо, изаже, марийже колен. Яллашкат шучко увер ден «похоронка-влак» толеденыт…

Эртен кайыше пуламыр пагыт - тиде мемнан ялын гына огыл, чыла элнан историйже. Тений Келтей калык, ик ойыш шуын, ял покшелне, клуб воктене, у обелискым чоҥен шогалташ ойым пиде. Тиде пашам «Наше село» программа почеш шуктышт. Лӱмын ойырымо еҥ-влак кеҥеж гоч кажне сурт гыч оксам погышт. Ситыдыме ужашыжым районысо да верысе администраций-влак пуышт. Ялыште илыше-влак ик гана веле огыл субботниклаш лектыч, ойырен налме верым  эрыктышт, пеледыш дене сӧрастарышт.

Октябрь тылзын 4-ше кечыштыже клуб воктеке ятыр калык погыныш. Школ гыч тунемше ден туныктышо-влак тӱшкан волышт. Обелискым почаш мер пашаеҥ, районысо РДК-ште тыршыше да уна-шамыч тольыч. Обелиск почмо деч ончыч митинг эртыш. Калтаса район администраций вуйлатыше Забир Габдуллин, Келтей ялсовет вуйлатыше Ульяна Батыршина мутым ойлышт. Мемнан Келтей ял гыч Кугу Ачамланде сарыш 239 еҥ каен. 97-ше пӧртылын, 142 еҥже сареш вуйжым пыштен. Ынде, сар пытымылан 78 ий эртымеке, ме плиташ шӧртньӧ буква дене возен шындыме лӱмыштым угыч лудына да тыныс илышым кондымыштлан вуйнам савена. 

Ик чевер шыже кечын урок деч вара йоча-шамыч дене обелиск деке мийышна. Йоча-влак шке кугезе кочашт нерген кугешнен ойлышт. «Нунылан кӧра ме канде кава йымалне илена, у кечылан куанена, школыш тунемаш коштына», - каласышт ӱдыр-рвезе-влак. Чонышто шарнымаш ила гын, ончыкылык илышат сай лиеш манын ӱшанена.

Автор:Э. КАЛЯМШИНА, тӱҥалтыш класслам туныктышо. Келтей ял, Калтаса район.
Читайте нас: