Все новости
Ял илыш
16 Сорла 2023, 14:33

Шке огыл гын, кӧ?

Тынбай ял шеҥгечын изи эҥер йоген эрта. Пычырик гына вӱдшӧ пуйто корен колтымо корно дене шырчен куржеш. Тений игече кукшылан кӧра эҥер манынат от шоно, ночко корем гай веле коеш. А ожно ял мучаштышт ер гай кумда да келге пӱя лийын. Совет жапыште, кодшо курымын 80-ше ийла мучаштыже, тиде пӱя ик кугу йӱр деч вара каен улмаш. Уэш пӱяш тӧчымын шотшо лийын огыл.

Авторын фотожо-влак.
Авторын фотожо-влак.

Колхоз шолдырген, саман вашталтын… Шке семын пӱялаш шонышо-влакын вийышт ситен огыл. Пӱян кӱлешлыкше, ялын вӱд деч посна кодмыжо нигӧм утыждене тургыжландарен огытыл манаш гын… Калыкше эре шонен илен. Поснак лу ий утларак ончыч, кунам чодыра могырч тарваныше пожарын тул йылмыже ял мучаш марте толын шуын, чылан ончычсо пӱяштым шарналтеныт. Юмо саклыже, ялыште пожар лиеш гын, вӱдымат нигушеч налаш…

Конешне, ялысе сурт да моло зданий-влакым тул деч аралаш закон шӱдымӧ почеш ситышашлык пожарный гидрант-влак улыт, водонапорный башньым ыштен шогалтыме гын, пӱя вӱдын кӱлешлыкшым огыт текшыре, огытат йод. Но кушеч яллаште гидрант? Кушеч тудын полшымыж дене вӱдым налаш, пӱяжат уке гын? Тугеже, эҥерым пӱялыманак.

Тыге шонен, верысе кучем деч ятыр ийышкен нимом вучен шуктыде, ял калык шке тарванен. Туныктышо Н.П. Минаевам старостылан сайлымыштлан идалык наре лиеш. Тиде ӱдырамаш шкеж гаяк чолга еҥ-влак гыч инициативный тӱшкам поген. Ончычсо пӱя олмеш чодыра гай кушкын шогалше пушеҥге-влакым руэн (А тиде ик гектар кумдык веле огыл!), ты вер гыч шупшыктен луктыныт. 

Кажне кечын 30-40 еҥ шке кумылын полшаш ушна, пашалан шкеныштын техникыштым кучылтыт. Шке тракторышт дене пашаш лекше-влаклан - Олег Миксоновлан, Родион Михайловлан, Валентин ден Алексей Алкаевмытлан, Игорь Шайбаков ден Дмитрий эргыжлан - Н.П. Минаева тауштен ойла. 

А Родион Шамыкаев оксам погымо да кучылтмо пашалан вуйын шога. Ожно колхозышто пашаче бригадылан кочкаш ямдылыме семын, туштак икмыняр ӱдырамаш, повар пашам шуктен, под йыр шогылтеш. Нина Якушева, окса дене полшен ом керт манын, пашаеҥ-влаклан кочкаш шолташ икмыняр бройлер чывым пуэн да мӧҥгыштыжат кочкышым ямдыла. Мыйын мийыме кечын кечывалым пеш тутло пирожким тамлат ыле. Ик ведра пирожким Н. Якушева кӱэшт колтен, маньыч. Чынак, мӧҥгыштӧ ыштыме кочкыш кеч-могай столовыйысо але ресторанысе дечын садак тамлырак, вет тудым йӧратен, сайым тыланен ыштат.

«Ончыч оксам погаш тӱҥална, - каласкала Надежда Павловна Минаева. - Тыгай паша кугу роскотым йодеш. Кызытеш кум шӱдӧ утла тӱжем теҥгем погенна. Ӧрдыжтӧ илыше ялчына-влак поснак чот полшат, «Ме тушто огына иле, мыланна ок кӱл» огыт ман. Окса лиеш гын, техникымат муаш, горючийжымат налаш лиеш. Кӱлешан пашалан шке кумылын пырля ушнен моштымыштлан ялчына-влаклан кугу таум ойлем».

Кӧ окса дене полша, а кӧ кочкаш шолташ шылым але моло продуктым пуа.

Но тысе калыкым ик йодыш тургыжландара: вер-шӧрым эрыктат, пӱям садак пӱялат, но умбакыже тудым кӧ ончаш, эскераш тӱҥалеш? Телым гын, мутлан, тушко корным эрыктыман… Верысе муниципальный объект семын тудын озаже лийшаш. А балансыш пуртыде, арендышкат налаш ок лий, закондымын ыштыме сооруженийлан шотлалташ тӱҥалеш.

Чыла тидым рашемдаш да шот дене ышташ манын, мер вий дене ыштыше тӱшка Тынбай ялсовет администрацийым вуйлатыше Д.Д. Янгубаевым мутланаш ӱжын ыле. Пырля чумырген кутырымек, Д.Д. Янгубаев балансыш налме йодышым мучаш марте рашемдаш районысо кучемын мланде погылан вуйын шогышо специалистше-влак деке миен каҥашаш сӧрыш.

Автор:Игорь Губаев
Читайте нас: