Кодший ППМИ программе полшымо дене орван тракторым налме. Чыла нине пашам шукташ Чорай кундемысе калыкын тату да икоян улмыжо полшен. А калыкым тÿрлö пашалан верысе сельский поселений администраций вуйлатыше Г.А. Саймулукова кумылаҥден шога. Ялласе калык илемна-влакым тÿзатыме верч вуйын шогымыжо куандара, тугеже пырля погынен тыршена гын, эшеат кугурак пашам шуктен кертына.
Чорай ял калык теният верысе инициативылан полышым пуымо программыш ушнаш кумылаҥын. Я. Ялкайн лÿмеш марий гимназий профсоюзын членже-влакын темлымышт почеш верысе йоча да самырык-влаклан спорт школын ончычсо ече базыжым олмыкташ да тушто историй да краеведений музейым почаш ойым лукмо. Тÿҥалтыш план почеш музей Чорай ялын гына огыл, а пÿтынь сельский поселенийын ожсо илышыж дене палдараш тÿҥалеш. Але тидын дене ок серлаге да пÿтынь кундемысе ял-влакын историйыштымат авалта. Вет Чорай 1864 гыч 1930 ий марте посна волостьын рÿдыжö лийын. Рашрак лияш гын, 1864 гыч 1922 ий марте - Пÿрö уездысе Чорай волостьын, а 1922 гыч 1930 ий марте - Пÿрö кантонысо Чорай волостьын.
Чорай волостьышко Кужнур (кызыт Пÿрö районыш пура) гыч тÿҥалын, Пекшек марте ятыр ял пурен. Тидлан кöра Чорай дене Мишкан районысо шуко ялын историйже кылдалтын.
Яныш Ялкайн лÿмеш марий гимназийын профсоюзын еҥже-влакын темлымышт чорай-влаклан келшен. Калыкын утларак ужашыже тиде проектым моткоч сайлан шотлен - Чорайыште посна музейым почмо нерген ятыр еҥ шонен коштын улмаш. Ынде тиде шонымашым, верысе инициативылан полышым пуымо программылан эҥертен, илышыш шыҥдараш жап шуын. Иктешлыме погынымашыште ППМИ-2022 программе полшымо дене Чорайыште посна музейым почмо верч чыланат ик ой дене йÿкленыт.
Ялыштына музей почылтеш гын, кундемлан кугу пайда лиеш. Музей вет эн ондак калык культурын кÿкшытшым, цивилизованный улмыжым ончыкта. Чорай ялыште да пÿтынь сельский поселенийыште калыкын тидым умылымыжо куандара. Ме ÿшанена: ППМИ-2022 программе полшымо дене музейым чоҥен кертына, да тиде музей верысе пÿтынь марий калыкын историйже дене районышто илыше-влакымат, уна-влакымат раш палдараш тÿҥалеш.