Радий Хабировын кӱлешан лу ойжо

СВО участник-влаклан полшымо нерген

Республика - фронтлан ӱшанле эҥертыш. Мемнан предприятийна-влак оборонный заказым кугемден шогат, ме беспилотник-влакым лукташ да погаш, оператор-влакым туныкташ тӱҥалынна. Башкортостан фронтлан, у регион да Курский, Белгородский область-влаклан 139 колонна гуманитарный полышым колтен. Мемнан медикна, чоҥышына, корно да коммунальный пашаеҥна-влак тушто тыныс илышым пӧртылтымӧ верч тыршат. Башкирийыште СВО участник-влаклан 40 тӱрлӧ полыш уло, ончыкыжо ты чотым эше ешараш шонена. Боевой действий ветеран-влаклан профессиональный переподготовкым, реабилитацийым эртарыман, пашам муаш полшыман. Нунын дене пашам ыштымаште формализм, бюрократий лийшаш огытыл, но документым да льготым оформитлыме годым коклан тыгай койышымат вашлийыт.

Вес ий физкультурно-оздоровительный услугылан социальный заказыш специальный военный операцийын инвалидностян ветеранже-влакымат пуртат. Нунылан спортзалыш да секций-влакыш тугок кошташ 10 тӱжем теҥгеаш сертификатым пуат.

Корно-влакым олмыктымо нерген

Корно-влакым олмыктымо проект почеш кок ийыште 230 километр корным ачалыме, вес ий эше 180 километрым тӧрлена. Кызыт уда корно-влак фондышто 4,5 млрд теҥге уло, 2030 ийлан 9,5 млрд теҥге погыныжо манын, тудым ий еда ик миллиардлан артыраш кӱлеш. Ты окса калыкын кызытсе жаплан кӱлешан транспорт проблемыжым решатлаш кучылталтеш.

Ял озанлыклан полшымо нерген

Начар игечым ончыде, ял озанлык пашаеҥ-влак поян шурно лектышым налыт да тенийсе семынак рекордыш шуыт - 2,6 млн тонн сакырушмен, 700 тӱжем тонн утла ӱян кушкыл, шӧрым лӱштымаште да тӱкан шолдыра вольыкым куштымаштат лектыш сай.

Республика нунылан техникым налаш полша, кугыжаныш полшымо дене мланде пашаеҥ-влак 11 млрд наре теҥгелан 2,4 тӱжем единица техникым налыныт. 

Тыгодымак ял озанлык производство да валовый лектыш-влак иземыт. Ял озанлык министерствылан отрасльым эффективныйрак йӧн-влак дене виктараш тӱҥалман, инвестиционный привлекательностьшым кугемдыман.

Экономикылан полшымо нерген

Таче экономический фронт СВО-што сеҥымашке, национальный цельыш шумаште моткоч кӱлешан. Куштылго огыл пагытыштат ме экономикынам пеҥгыдемден толына. 2030-шо ийлан валовый региональный продуктын кугытшым (регионышто лукмо чыла сату ден услугын акышт - ред.) 4 трлн теҥге, инвестицийын кугытшым 1,25 трлн теҥге марте шуктышаш улына.

Ме бизнеслан кугыжаныш полышым ыштыме радамым куштылемденна, торг деч посна мландым ойырымо жапым кӱчыкемденна. Мланде яра кийышаш огыл, тудо ӱшанле инвестор-влаклан, экономикылан, чумыржо мемнан республикылан пайдам кондышаш.

Медицина нерген

Тазалыкым аралымашым вияҥдымаште эн кугу сеҥымаш - илышын вучымо кужытшын 73,13 ийыш шумыжо. Тыгак аза-влак шагалрак колымым, тӱҥ амал-влак дене шагалрак илыш гыч кайымым палемдыман. 

Ола ден районлаште кадр йодышым шотыш кондена. «Земский доктор» да «Земский фельдшер» программа-влак дене 162 медицина пашаеҥлан 500 тӱжем гыч 1,5 млн теҥге марте, «Врачи для малых медицинских организаций» программа почеш 49 врачлан миллион теҥге дене тӱлымӧ. Район вуйлык-влаклан, врач-влак пашам ышташ кодышт манын, чыла йӧным кучылташ темлыме.

Образований нерген

Вес ий гыч самырык школ директор-влаклан 50 грантым ойырена. Ий еда тӱжем деч шагал огыл туныктышо республикысе санаторийлаште эмлалташ сертификатым налаш тӱҥалеш.

Вич ийыште республикыште 44 у школым да 65 йочасадым, тений эше 4 школым чоҥымо. Лу утлажым эше чоҥат. Капитально ачалымаш федеральный программа дене 146 школ зданийым олмыктымо. Президентын темлымыж дене йочасад ден колледж-влакым ачалыме программым илышыш шыҥдараш тӱҥалме. Ты программыш мемнан 16 йочасадна да 7 колледжна логалыныт. 

Уфаште уста йоча-влаклан математический интернат-лицейым чоҥаш тӱҥалыт,  оксам федеральный бюджет гыч ойырат.

Наука нерген

Правительствын составыштыже Научно-технологический вияҥмаш шотышто кугыжаныш комитетым ыштат, тудо 2025 ий 1 февраль гыч пашам ышташ тӱҥалеш. Вес ий гыч Башкирийыште «Идалыкын самырык шанчыеҥже» лӱмым - 150 тӱжем теҥге дене шым именной премийым учредитлат. 

Февральыште Уфаште эл президент толмо годым Евразийский НОЦ-ын Межвузовский кампусшын икымше очередьшым почыч. Таче тушто 18 лабораторий пашам ышта. Лишыл жапыште Геномный рӱдерым чоҥен шуктат. Тушто Биоинформатика рӱдер да Сбербанкын эллан эн кугу «Школа 21» цифр технологий школжо пашам ышташ тӱҥалыт. Лишыл жапыште кампусын рӱдӧ ужашыжым - чумыржо 120 тӱжем кв. м кумдыкан шым башньым - чоҥаш тӱҥалыт. 

У мечеть да черке нерген

Соборный мечетьым чоҥымо паша умбакыже шуйна. Тушто паша ятыр, садлан писын гына мучашлаш огеш лий. Но ме тудым ыштен шуктена. Тыгак землякна Геннадий Иванович Букаевын тыршымыж дене Уфаште Воскресения Христова Соборым угыч чоҥаш тӱҥалыт. Палена, тудо благотворительностьым, меценат пашам, православный шнуй верлам пӧртылташ вийжым ок чамане.

Уфам вияҥдыме нерген

Уфасе Лесовод-влак паркыште вольер-влак олмеш кызытсе жаплан келшыше зоопаркым чоҥат. 

Тыгак Уфаште йолын коштмо у Театральный уремым ыштат. Тудо Башкир кугыжаныш драма театр деч опера да балет театр марте шуйна. Тиде мемнан йолын коштмо студент Арбатна лиеш, тушеч моло турист направлений дек вончаш лиеш. 

Салават Юлаевлан памятникым кызытак реставрироватлаш тӱҥалман. Тушто памятниклан лӱдыкшым ыштыше ятыр проблема уло. Ме республикын символжым шушаш тукымлан арален кодышаш улына.

Сеҥымаш кечым пайремлыме нерген

Вес ий ме Кугу Сеҥымашлан 80 ий темме кечым торжественно пайремлена. Тиде пайрем патырле, геройло, пеҥгыде, шӱм-чон куатан кугурак тукымна гай лияш ӱжеш. Тиде залыште специальный военный операцийын участникше-влакат улыт. Шке ратный пашада дене, пагалыме воин-влак, те Башкортостан герой-влакын элышт, Ачамландын ӱшанле эҥертышыже улмым пеҥгыдемдеда.

Ме самырык-влакым Элым аралыше чыла тукым-влакын подвигышт негызеш куштена. Мемнан ончылно - тыглай огыл испытаний. Ӱшанем, ме пырля улшо нелылыкым сеҥена, шочмо республикына да кугу Российна тӱзланышт манын, чыла ыштена. Ме палена - сеҥымаш мемнан лиеш!