Кузе икшывым корнышто эмганыме деч аралаш

Лӱдыкшӧ мототехника

Больницылаш утларакшым нелын эмганыше 12-17 ияш вуеш шудымо икшыве-влак логалыт. Нунылан кугыеҥ улмышт гай чучеш, садлан транспортлан шкеак оза лиймышт шуэш - питбайк, скутер, мотоцикл дене кудалыштнешт. Нунын йодмыштым шукташ келшен, ава-ача-влаклан чылажымат ончылгоч шонкален вискалыман - тыгай техникым кондыштараш йочан моштымашыже ситымым, тидлан келшыше экипировка улмым шотыш налман, ответственный улмыжым шекланыман - мутлан, закон почеш питбайк дене еҥ шуко коштман да писе движений улман корныш лекдымыжым раш палыман. 

Мототехника - тиде пеш лӱдыкшӧ «модыш». Тудо нелын сусыргымашке веле огыл, колымашкат шуктен кертеш. Мутлан, 5 августышто Куюргаза районышто вуеш шудымо икшыве-влак аварийыш логалыныт - Racer мотоцикл ден ваштареш толшо Vento мопед ваш тӱкненыт. Тиде корнысо туткарыште 16 да 17 ияш кок рвезын ӱмыржӧ лугыч лийын, эше 15 да 17 ияш нелын эмганыше кок пассажирым эмлымверыш наҥгаеныт. Полиций пашаеҥ-влакын мутышт почеш, самырык еҥ-влакын транспортым виктараш правашт лийын огыл. 

Кӱртньыгорнысо туткар

Кодший Гафури районышто кӱртньыгорным вончымо верыште 15 ияш рвезын ӱмыржӧ кӱрылтын. Тудо ятыр ий мотоцикл дене кудалышташ шонкален. Оксам поген ситарымеке, техникым налын, эре эплын коштын, но ик йоҥылыш ошкыл самырык илышлан мучашым ыштен. Кӱртньыгорнышто тудо корным поезд толын шумо деч ончыч вончен шукташ шонен пыштен: автомобиль колонным эртен кудалын, но скорость нерген шоналтен шуктен огыл… Рвезе, «вашкеполыш» толын шумеш, илыш дене чеверласен.

Ава-ача-влак кӱртньыгорнышто тӱткӧ лияш кӱлмӧ нерген йочалан изинек умылтарышаш улыт. Поезд лишемме годым лӱдыкшыдымӧ верыш - ӧрдыжыш кораҥман, корным йолешкылан вончаш йӧнештарыме вер гыч гына вончыман, вончымо годым наушникым, мобильный телефоным кораҥдыман. Йоча умылышаш: кӱртньыгорно - тиде модмо вер огыл. 

Самокат лӱдыкшӧ огыл?

БР здравоохранений министр Айрат Рахматуллинын увертарымыж почеш, тений кеҥежым эмлымверыш 13,5 тӱжем утла йоча полышым йодын миен. Эмганымашын тӱҥ амалже - ролик, велосипед, батут да самокат-влак.  

«Электросамокат дене поснак шуко пайдаланат. Тудын дене кудалыштме деч вара чӱчкыдын вашлиялтше экшык - тиде кидвурго да пулышлу тодылалтмаш. Статистика почеш, кажне арнян йочам эмлыме травмпункт-влак металлоконструкцийым шындыме неле операцийыш ныл-вич изи пациентым колтат», - каласен Айрат Рахматуллин. Самокатым налме деч вара ава-ача-влак икшывылан корныласе правил нерген каласкалышаш, корнышто шкем кузе кучаш кӱлмӧ нерген умылтарышаш улыт. 

Волгалтарыше арверым кучылтса

Волгалтарыше арвер (светоотражающий элемент) изирак гынат, корныласе туткарым ятырлан шагалемда. Йоча йолын кая але велосипед, самокат дене кудалеш гынат, вургемыштыже да транспортыштыжо волгалтарыше элемент лийшаш. Нунылан кӧра водитель корным вончышо але пычкемышыште корно тӱр дене ошкылшо йолешкым ужын кертеш. Полиций пашаеҥ-влакын мутышт гыч, лишке волгалтарыше фар дене водитель йолешкым 25-50 метрыш ужын кертеш. Но тудын волгалтарыше элементше уло гын, тудо эше 150-200 метр торашке коеш. Корным тораш волгалтарыше фар эшеат мӱндыркӧ - 350 метрыш - ончыкта, тыге водитель мом ышташ кӱлмым шоналтен шукта.  

«Вургемыште волгалтарыше арверлан верым ойырымо годым могай велже водительлан сайрак коймым шоналтыза, - ойла БР Еш-влак ушемым вуйлатыше Ирина Сухарева. - Тыгодым ош, сар але волгыдо сур тӱсан элементым ойыраш тыршыза. Нуно автомобиль фарым молын деч сайрак волгалтарат, садлан чыла вер гычат пижыкташ гын, эшеат сай. Рюкзак йымалан авыралт кодмыштым шекланыза. А эше тыгай палым рюкзакешат вераҥдаш лиеш». 

Икшыве пычкемыш годым уремыште улеш да вургемыштыже волгалтарыше элемент уке гын, тудлан ончылгоч телефоныштыжо фонарикым чӱкташ каласыза. Тӱҥжӧ - тудым водитель ужын кертше.