Кечывалвел Башкирийыш оҥай экскурсий

Икымше кечын йоча-влак вуйлатышышт, «Путник» туризм рӱдерын методистше Д.О. Алиева да Ирсай школын туныктышыжо Л.П. Саляева дене пырля Архангельск районысо Аскын ий пещерыште лийыныт. Тудо Урал курыкын кечывалвел ужашыштыже, Каранъюрт эҥер лишне верланен. Пещерыш наҥгайыше кок километрыш шуйнышо корнышто самырык турист-влак ятыр оҥайым ужыныт. Йытыра йолгорно дене эртыме годым Йошкар книгаш пуртымо шуэн вашлиялтше кушкылым возымо фото-влакым вераҥдыме стендым шымленыт. Пещерыш калай тошкалтыш дене волыман. Турист-влак пелен эре гид лийын, нунылан пещерын историйже нерген каласкален. Тушко пурымо вер пеш аҥысыр да мунчалтышан, тудо иян кугу гротым ушештара. Кугу огыл гынат (кужытшо 100 метр утла, кӱкшытшӧ 26 метр), тиде пещера пеш оҥай турист объектлан шотлалтеш, молан манаш гын тусо ледник идалык мучко, шокшо кеҥеж годымат, аралалтеш. Кӧргыштыжӧ поснак 15 метр кӱкшытан ий меҥге ӧрыктара. Пещерыште 8-11 метран, 5 метр диаметран моло кугу ий сталагмит-влакымат ужаш лиеш. Мланде йымалсе залыште изи йӱк-йӱанат кугун шокта - акустикыже моткоч виян. Пещерын пундашыже ий дене леведалтын, тудо ок леве. Тушто эре ныл градус йӱштӧ кучалтеш. 

Умбакыже турист-влакын корнышт Белорецк районысо Инзер поселкыш шуйнен. Йӱдым Изи Инзер эҥер серыште эртарымеке, нуно электричка дене Айгир станций марте каеныт. Корнышто вашлийме турист тӱшка нунылан «Зубы Шурале» манме скалаш кӱзымӧ йӧнан йолгорным ончыктен. Курыкыш туристна-влак шагатат пеле жап кӱзеныт. Палемдыме верыш шумеке, шинча ончылнышт, кечывалвелне Зимардан хребет гыч тӱҥалын, эрвелне Межгорье марте, мучашдымын шуйнышо ужар тайга да кӱкшӧ пырдыж гай скала почылтын. Курыкла йыр Южно-Уральский заповедник верланен. Кӱкшакаште изишак каналтымеке, йоча-влак ӱлыкӧ воленыт да Айгир «курык приют» манме верыш тарваненыт. Тушто тамлын кочмеке, «Слезы Айгуль» водопадым ончен савырненыт. Кастене электричка дене Инзер поселкыш пӧртылыныт. Трук опталше тале йӱр эшеат куан кумылым ешарен! Турист тӱшка пу пӧртыштӧ мален лектын. 

Маршрутын вес точкыжо - Бурзян районысо «Шульган-Таш» пӱртӱс заповедник. Йоча-влак Шульган-Таш (Капова) пещерыште лийыныт. Тушто акрет годсо уникальный пӱртӱс сӱрет, пашам ышташ кучылтмо кӱ узгар-влак аралалт кодыныт. Пещерыш пурымо верыште кечыйолеш канде тӱс дене йылгыжше ер верланен. Тиде гана йоча-влак палаткылаште каналташ чарналтеныт. 

Нылымше кечылан самырык турист-влак Кугарче районысо Юмагузинский водохранилищыш корным кученыт. Тудо Кечывалвел Уралыште Ош Виче эҥерысе эн самырык водохранилищылан шотлалтеш. Катерыш шинчын, йоча-влак вуйлатышышт дене пырля мотор Климентий водопадым онченыт. Нунылан Юмагузинский водохранилищын курык кокласе аҥысыр тайылже дене ошкылмат ушешышт кужу жаплан оҥай шарнымаш семын кодеш, очыни. Тудым йырым-ваш кӱкшӧ, но пеш мотор скала-влак авыреныт. Южо верлаштыже грот ден пещера-влак койылдат. 

Пытартышлан «Путник» туризм рӱдерын путешественникше-влак Кармаскале районысо Канде ерыште лийыныт. Тиде ер формыж дене талиҥгам ушештара, изирак (400 квадрат метр), но пешат сылне улеш. Вӱдшо канде тӱсан улмылан тыге лӱмденыт. Тудо кечыйолын вӱдыш логалмыжлан веле огыл, эше ер пундаште канде шун улмылан тыгай сыным налеш. 

Шочмо кундемнан оҥай вер-шӧрлашкыже экскурсий йоча-влаклан моткоч келшен, мондалтдыме сай шарнымашым коден.