А. Малахов Сирийыште марий летчик дене вашлийын.

Надежда Ильинична да Эрик Ибулаевич Киликаевмыт Мишкан район Тынбай ялеш шочын-кушкыныт, кызыт Сургут олаште илат, ойырен налме пашаштым шуктат. Еш дене лишкырак палыме лиймек, чоным кугешныме кумыл авалтыш, вет тыгай марий родына-влак калыкнан, кундемнан лӱмнержым кӱшнö кучат да чапшым нöлтат.

50-70-ше ийлаште, Совет Союз жапыште, шуко икшыван еш-влак элнам ятырлан пойдареныт. Тунам ешын шке йӱлаже лийын: кугуракым пагалаш, изиракым чаманаш, келшен илаш, пашам йöраташ, ойöрым шукташ туныктеныт. Адакшым ту жапысе икшыве-влак пашаш шуаралт кушкыныт. Шке элжым йöратыше, пайдам кондышо чын айдеме пеҥгыде ешыште гына вияҥын кертын. Тидым ача-ава-влак сайын умыленыт. Лач тыгай еш-влак коклашке ялыштына Киликаевмытым да Янубаевмытым пурташ лиеш.

Эрик Киликаев ден Надя Янубаева шуко икшыван ешеш шочын-кушкыныт. Эрик кандаш икшыве гыч (6 эрге да 2 ӱдыр) кокымшо, а Надя индеш икшыве гыч (4 эрге да 5 ӱдыр) шымше ош тӱняш толыныт. Ача-авашт кокла гыч Илья павай ден Соня кокай, Саня акай мемнан коклаште уке улыт. А Ибулай чӱчӱ, ынде ныл ий лиеш, Эрик ден Надян ешыштышт ила. Илалше еҥын тиде шешкыж деке илаш кайымыже Надян поро да эпле койышан улмыжлан акым пуа. Кеҥеж жаплан ачаштым шочмо Тынбай ялышкышт кондат, суртыштышт илен каят. Ялыштына кок ешыжат шукертак пагалымашым сулен налын. Кызыт нунын икшывышт, уныкашт элнан тӱрлö луклаштыже «вожаҥыныт». Ача-аван сугыньжым шуктат, икте-весыштлан полшен да ваш келшен илат, шочмо кундемыштым, ача-ава суртым огыт мондо.

Эрик ден Надя ий почела шочыныт: Эрик - 1965-ше, Надя - 1966-шо ийыште. Коктынат Тынбай школышто шинчымашым погеныт, спортыштат, тунеммаштат ончылно лийыныт. 1987 ийыште Эрик Ибулаевич ракетный войскан Пермь оласе В.И. Чуйков лӱмеш командно-инженерный высший военный училищыжым тунем пытарен, инженер-электромеханик специальностьым налын. Дипломан специалистым Львов областьысе Стрый олашке служитлаш колтеныт. Надежда Ильинична тиде жаплан Бирск оласе медучилищым тунем лектын, фельдшер специальностьым налын. Паша корныжым Благовещенск районысо Соколовка ялыште тӱҥалын. Кок тылзе гыч Йошкар-Оласе республиканский больницын хирургический отделенийышкыже медсестралан куснен. Икте-весым шукертак палыше кок самырык еҥ отпусклан ялыш толмышт годым кугу марий сӱан дене ик ешыш ушненыт. Надя Стрый оласе йоча поликлиникыште участковый медсестралан ышташ тӱҥалын, а Эрик кажне кечын службышто лийын. Вич ий служитлымеке, тӱрлӧ илыш амаллан кӧра ешышт Бирск олашке пӧртылын. Эрик Ибулаевичлан пашажым йӧршын вашталташ логалын. Тудо Сургут олашке пашаш кошташ тӱҥалын, тачысе кече мартеат «Сургутнефтегазын» Фёдоровский НГДУ-штыжо тергыме-вискалыме прибор-влакын да автоматикын слесарьыштлан ышта. Надя 1998-ше гыч 2005-ше ий марте Бирск поликлиникыште врач-онколог воктене медсестра лийын. А 2005-ше ийыште Сургутышко илаш куснымеке, окружной клинический больницыште химиотерапий отделенийыште пашам ышташ тӱҥалын. Тудын кидше гоч мыняр черле еҥ эртен, шотлен пытарашат огеш лий. Палымыжат, палыдымыжат тудлан шуко поро мутым ойлат. Мут толмашеш, Белояр поселкышто да Сургут олалаште гына Тынбай ял гыч лекше 22 самырык еш, а Киликаевмыт да Янубаевмыт тукым гыч 7 еш илат. Надя ден Эрик кеч-кöлан полшаш ямде улыт. Пашам ыштыме верышт гыч ятыр тауштымо серышым налыныт.

Нунын Славик эргышт 1989-ше ийыште Стрый олаште шочын. Бирск оласе шымше школышто тунемын, 10-11-ше класслам Сургут ола воктенсе Белояр посёлкышто пытарен. Кеҥеж каныш жапыште коча-коваж деке ялыш толеден. Рвезе-влакын кол кучаш, йӱштылаш коштмыштым пеш сайын шарнем. Икманаш, изинек спорт дене кылым кучен, шкенжым шуарен, лётчик лияш шонымашыжым шукташ манын, чыла ыштен. Тыге 2007 - 2012 ийлаште Краснодарысе высший военный авиационный училищыште тунемын, лётчик-истребитель лийын лектын. Кызыт Приморский военный округышто верланыше Черниговка авиационный полкышто служитла, капитан, кугурак лётчик улеш. Элысе таҥасымашлаште вийжым терга. Шукерте огыл Воронеж областьыште эртыше авиадартсыште сай результатым ончыктен. Тудым ятыр Чап грамот да тауштымо серыш дене палемденыт. 2012-шо ийыште ешаҥын. Оксана пелашыж дене кок ӱдырым ончен куштат. Даша ден Маша коча-кован йӧратыме уныкашт улыт.

Киликаевмытын Настя ӱдырышт 4 класс марте Бирск олаште тунемын. Сургутысо икымше лицейым ший медаль дене тунем лектын. Аваж семынак медицина пашаеҥ лияш шонымаш дене тений Новосибирскысе медуниверситетым тунем пытарен.

22 февральыште Россий телевиденийыште Андрей Малаховын вӱдымö черетан «Вияш эфирыште» руш офицерын подвигше нерген «Это вам за пацанов» передачым ончыктышт. Тушто Сирийыште лийше шучко трагедий нерген каласкалышт. Лётчик Роман Филиппов, террорист-влакын кидыш логалаш огыл манын, шкенжым шке пудештарен. «Вияш эфир» передачым возаш А. Малахов Сирийыш миен коштын. Тушто ончыктымо ик эпизодышто Эрик ден Надян Вячеслав эргыштат коеш. «Тый Роман Филипповым паленат?» - йодеш туддеч телевӱдышӧ. «Тудо мыйын наставникем, эн сай, поро йолташем ыле, - вашешта самырык лётчик. - «Тудын олмышто тый кузе ыштет ыле?» манын йодыт гын, «Тудын семынак» манам». А. Малахов дене кутырымо деч вара самырык летчик, 12-шо номеран самолётыш шинчын, чоҥештен каен. Кöн кумылжо уло гын, тиде передачым Интернетыште ончен кертыда.

А могай куан! Мемнан марий калык кокла гыч лекше рвезе - лётчик. Кок тылзе Сирийыште воинский долгшым шуктен, шке наставникше Роман Филипповым алмаштен. Йолташыжым тойымын эрлашыжымак приказ почеш тудым Сирийыш командироватленыт.

Вес могырым, тиде мучашдыме тургыжланымаш, вучымаш. Ача-авалан кок тылзе кок ий шуйнымыла чучын. Шукерте огыл Вячеслав Эрикович ешыж дене ача-аваж дек отпусклан толын каен. Тудын планже кугу. Тек шонымашыже шукталтеш! Ме тудын сеҥымашыж дене кугешнаш да куанаш тӱҥалына. Эрик Ибулаевич ден Надежда Ильиничналан тыгай эргым ончен куштымыштлан кугу таум ойлена.

Теве тыгай еш-влак улыт марий калыкна коклаште. Нуно элнан тӱрлö луклаштыже илат да калыкнан чапшым, лӱмнержым кӱшнö кучат.

Н. МИНАЕВА.

Снимкыште: Вияш эфир передаче гыч сюжет: Андрей Малахов В. Киликаев дене мутлана. «Тый Роман Филипповым паленат?» - йодеш туддеч телевӱдышӧ. «Тудо мыйын наставникем, эн сай, поро йолташем ыле», - вашешта самырык лётчик.