Лудшо-влак дене вашлиймаш але Кузе мый ик кечылан почтальон лийым

Ушмен ял гыч «Чолманым» лудшо йолташна-влак колым кучаш, Танып воктене каналташ ятыр гана ӱжыч гынат, кеҥежат эртен кайыш - нигузе ярсаш ыш лий. Редакцийна пуйто ял озанлык пашаште тырша. Эх, илышыжат - ты саманыште чыланат, кеч-могай сферым налат гынат, кугыжанышын ик кугу предприятийыштыже пашам ыштена ала мо. Ыштышыже ярсен, а кычалшыже паша верым муын огыт керт.

Но теве ик шуматкечын, сулен налме канышыш лекше-влакын пенсийым вучымышт кечын, Ушмен марий-влакын подпискым пырля ышташ келшымыштым шотыш налын, почто отделений гыч газетлан возалтме абонемент-влакым налын лектымат, нунын деке кудальым.

Почто пашаеҥ-влак пенсийым яллашке кажне тылзын график почеш кондат. Кушто кудо сайын шалатат, а кушто палемдыме верыште чумыргат. Ушменыште рӱдӧ уремысе кевыт воктенсе такырым ты кечын кугурак ийготан-влакын «политинформаций» аланышт манаш лиеш. 10 шагат эр, пенсийым конден шуктымо жап. Подпискым ышташ таратыше инициативный тӱшкан еҥже-влак Юрий Исинбаев, Афанасий Иликбаев, Павел Байрамов, Аркадий Кунакбаев нигӧ деч ончыч толын шуыныт. Нуно калык коклаште умыландарыме пашам арня ончычак тарватеныт.

«Палыме лийына - мый у почтальон улам!» - мыскарам ыштен пелештымемлан мыйым палыдымыже ӧрын ончальыч (Почтальоныштым вашталтеныт манын шоналтышт дыр.), палышыже воштыл колтышт. Тунамак воктенем йомакысе семын ӱстел «кушкын шогале», «Кызытсе цивилизованный жапыште сдачым шотлымо годым вуйым аҥыртылман огыл» манын, ӱстембаке калькуляторым луктын пыштышт. Абонемент лаштыкым мардеж пуал колтымо деч арален, кагаз орам мотор олма-влак «кушкыж» шинчыч.

Николо-Березовкысо почто отделенийын пенсий оксам кондышо пашаеҥже Олеся Альмухаметова - пеш чулым марий ӱдырамаш. Шке пашажымат шуктыш, подпискым ышташат сайынак полшыш. Подписчикын кечыже пайрем гай лийшаш манын, А. Иликбаев баянымат налын кондыш. Кевытче Гуля Ахметова кумылзак ӱдырамаш гына огыл, эше яндар йӱкан мурызо улмаш: йодшо-влакын кумылыштым шуктен, уремым шергылтарен муралтен колтыш.

Кӧ газетым лудеш, тудо увер-аҥарым паленак шога. А луддымыжо подпискын акшымат, кузе возалташ лиймымат ок пале. Конешне, почтальонат ок кошт, ок умыландаре, верысе интеллигенцият умшаш вӱдым подылшо гай ила гын, марла газетым кӧ пропагандироватлаш полша?

Агитбригада верыштак шочо. Ушменыште пашам шуктымек (Вес тылзын адак толаш йодыч.), воктенсе Коян селаш корным кучышна. «Тушто пазар кече, марий-влак шукын лийыт», - маньыч ӧткыр йолташем-влак. Чынак, туштат паша ушныш, марий-влак веле огыл, моло-влакат мемнан тӱшкам эртен ышт кай. Йодыштыт, кутырат, шаярат, мом-гынат темлат. Шкендым иктӧр кучен, чон почын кутырет гын, содыки марий калык проста улеш, умыла да мелын савырна. Полшаш лекше йолташем-влакын, южгунам шаярыме коклаште марий улмыштым мондаш тӱҥалше-влакым воштылтенак шоналташ таратымыштым эскерен, мый тыгай иктешлымашым ыштышым.

«Ну, ынде колым кучаш! Сделал дело - гуляй смело!» девизыштым монден огытыл улмаш. «Пашам пытарымек, чайым подылман. А унам кузе чайым йӱктыде колтет?» - воштылале Аркадий Кунакбаев. Кунакбаевмытын суртышкышт мийымеке умылышым, кушто колым кучат. Оралте мучко оранжерейысе гай пеледыш, сад-пакча кушкыл, шке кид дене тӱрлӧ материал гыч ыштыме йомакысе герой-влак… Чыла тиде - оза ден Елизавета пелашыжын кид мастарлыкышт. «А колым тыште кучена», - Аркадий Давлетьянович мландысе ужар шудым шаралтен колтыш. Кӱртньывоштыр гыч пидме сетка, а йымалныже вӱд койылалтышт. Мландым кӱнчен, келге лакым бассейн гайыш савырен да тушко колым колтен улмаш! Изирак эҥырым (телым ий рож гоч колым кучаш келыштарыме гайым) кидышкыже налят, тыманмеш шийголым, вара каракам почела шӱдырен лукто. Эҥерыш коштшашат уке улмаш, тевыс, оралтыштак!

Шукерте огыл 60 ияш лӱмгечыжым палемдыше суртоза ден пелашыже самовареш шолтымо чай дене сийлымышт годым подписчикын кечыжым эртараш полшышо йолташем-влак тыгай ойым пидыч: «Марий улам, марла ойлем… Марла мурен-куштем… Тиде гына шагал. Марла, шочмо йылме дене лудмым кудалтыман огыл. Уке гын, ойлымынамат мондена, мурымаш-куштымашымат, калыкнамат йомдарена. «Марий улам - марла лудам» - теве тыгай акцийым марий-влак тӱшкан илыме верлаште кумдан шараш кӱлеш…»

А мый шоналтышым: бюджетник, поснак туныктышо-влак, пашадарым налме кечын кувел кундемыш ӱжыт гын? Уло кумылын почтальон лийын мием ыле… Кол кучаш жапем уке гынат, пашалан эре муам.

И. ГУБАЕВ.

Краснокам район.

Снимкыште: А. Кунакбаев: «Мӧҥгыштат колым кучаш лиеш».

Авторын фотожо.