Гульназ ШАФИКОВА: «73 процент икшывын ача-авашт башкир кугыжаныш йылмым туныкташ йодмашым возеныт»

Пытартыш арнялаште Башкортостаныште шочмо йылмым, кугыжаныш семын башкир йылмым туныктымо йодышлам моткоч пӱсын каҥашышт. Прокуратур-влакын Интернет-сайтыштышт умыландарымашымат савыктышт. Таче ме тыланда республикын образований министрже Гульназ Шафикован «Башинформ» увер агентствылан пуымо интервьюжым лудаш темлена.

- Гульназ Радмиловна, башкир кугыжаныш да шочмо башкир йылме ойсавыртышла мо дене ойыртемалтыт? Тымарте школлаште башкир йылмым кузе туныктымым уэш рашемден кертыда мо?

- Россий Федерацийын Конституцийже граждан-влаклан шочмо йылмым тунемаш правам пуа. Тунемме планын инвариативный ужашышкыже шочмо йылмым обязательный предмет семын пуртымо. Тудым, икымше класс гыч тӱҥалын, кажне классыште тунемыт.

Башкортостан Республикын Конституцийже почеш школлаште башкир йылмым тунемашат йӧным ыштыме. Ты предметым кажне еҥ шке ойырен налеш. Кодший марте ача-ава-влакын кумылыштым коллегиальный орган гоч рашемденна. Башкир йылмым кугыжаныш семын кокымшо гыч индешымше класс марте туныкташ темленна. Тидын шотышто Башкортостан Республикын образований нерген законыштыжо возымо.

Тений вашталтышым ыштыме. 28 августышто, Калык-влак кокласе кыл шотышто советын пашажым иктешлымек, Россий Федераций Президент Владимир Путин кӱштымашым луктын. Ынде кажне ача-ава шке икшывыжлан могай шочмо йылмым ойырен налмым шоналтышаш да школышто шочмо йылмым туныкташ йодмашым возышаш.

Башкир йылмым кажне образовательный организацийыште туныкташ темлат. Посна палемдынем: обязательно темлыман, молан манаш гын тидым Башкортостан Республикын Конституцийыштыже да «Башкортостан Республикысе йылме-влак нерген» закон дене палемдыме. Тымарте икымше да визымше классыште тунемше-влакын ача-авашт деч гына йодмашым погымо, ынде предметым ойырен налаш кажне ийын йодмашым возышаш улыт.

- Гульназ Радмиловна, эше ик гана ушештарыза, Йошкар-Олаште Калык-влак кокласе кыл шотышто советыште Владимир Путин мом ышташ шӱден? Тудлан кӧра шочмо да кугыжаныш йылмылам туныктымаште могай вашталтыш лийшаш?

- Владимир Владимирович Путин регион вуйлатыше-влаклан шочмо йылме дене туныкташ да шочмо да кугыжаныш йылме-влакым кумылым шотыш налын туныкташ шӱден.

Тылеч посна Россий Федерацийын Генеральный прокуратурыжлан да Рособрнадзорлан субъектлаште шочмо йылмым да Россий Федерацийысе республика-влакын кугыжаныш йылмыштым шке кумылын туныктымым тергаш кӱштен. Нине предметлам туныктымаште нимогай вашталтыш огеш лий, но ача-ава-влак предметым шке ойырен налыт. Ончычсо стандарт почеш икшыве-влаклан башкир йылмым кугыжаныш семын национальный региональный компонент почеш туныкташ темленыт гын, у стандарт почеш тыгай компонент уке. Ача-ава-влак могай предметым ойырышашым шке рашемдышаш улыт. Ик предметше семын башкир кугыжаныш йылмым туныкташ темлыме.

- Тугеже, кугу вашталтыш уке?

- Принципиальный вашталтыш уке. Обязательный условий гына уло - ойырен налме предметым туныкташ ача-ава шке кумылын йодмашым возышаш.

- Эл Президентын шӱдымыжым шуктымо нерген мемнан республикыште мом шонат?

- Республикыште эл Президент Владимир Путинын шочмо йылмылам, башкир йылмым кугыжаныш семын шке кумылын туныктыман манмыж дене келшат. Садлан кызыт чыла школышто погынымашлаште ача-ава-влак деч нуно могай предметым ойырен налмышт шотышто йодмашым погат. Предмет-влакым, могай йӧн улмым шотыш налын, кажне образовательный организаций шке рашемда. Мемнан тыгай ончылгоч иктешлымашнат уло: 73 процент икшывын ача-авашт башкир йылмым кугыжаныш семын туныктымашым ойырен налыныт. Икманаш, тӱрлӧ калык гыч улшо тунемше-влакын: башкир, руш, татар, чуваш, марий-влакын да молынат - башкир йылмым кугыжаныш семын тунемаш кумылышт уло.

Э. АЛЕКСЕЕВА ямдылен.

Интервью на русском языке на сайте ИА «Башинформ»