Ӱстелын сийже - арбуз

Арбузын шочмо элжылан Рӱдӧ Африка шотлалтеш. Тудым тӱня мучко 96 элыште ончен куштат. Эн кугу - 159 килограмман - арбузым 2013 ийыште Теннесси штатысе (США) Севьервиллаште илыше Крис Кент ончен куштен. Тудым Гиннесын Рекорд книгашкыже пуртымо. А эн изи арбуз - тиде «карликовый-влак» еш гыч 3-4 сантиметран «мексиканский мелотрия». Тӱжвал тӱсшӧ дене крыжовникым ушештара. Нуным тӱнямбалсе элитный ресторанлаште салатым але аперитив напиткым ямдылаш кучылтыт. Южо элыште арбузым тичмашнек кочкыт. Мутлан, Китайыште арбузын шӱмжым жаритлат да тушитлат, Турцийыште мариноватлаш йӧратат. Тӱнямбалне чылаже 1200 наре сорт арбузым куштат! Эн ойыртемалтшылан дыньым ушештарыше «шӧртньӧ карлик» да «сливочный Саскачеван» сорт шотлалтыт. 

Арбузын составшым ончалаш гын, тудо 92 процентлан вӱд гыч шога, 8 процентше - тиде А, С да В группа витамин, антиоксидант, ликопин, калий, магний да моло вещества-влак. Калорийже моткоч шагал: 100 г арбузышто 30 килокалорий. Витамин А шукылан кӧра арбуз коваштым моторемда, саемда. А эше шӱмлан да вӱргорнылан пайдале. В1, В2, В3, В6 да В9 витамин-влаклан да магнийлан поян улмыжлан кӧра арбуз шкем сайын шижаш, нойымым мондаш полша.