Калык шокталташ йодеш

Тиде Ардашыште тыге лиеш. Владимир Хамитовын да тидым возышо авторын полшымыж дене 2013 ийыште тарватыме «Шокталте, шокталте!» гармоньчо-влакын пайремышт тений луымшо гана йомартлын гӱжлыш. Ожно Ардаш лишне, Акарт курыкышто, кеҥежым калыкым ушышо мурен-куштымаш йӱла, поро кумылым пӧлеклыше тӱшка пайрем уэшын пӧртылын. А кузе гармоньчо-влак деч посна? Кунам икте-весе деке унала коштмаш, родо-тукымым, пошкудо-влакым ӱжын, «йӱмаш» манын эртарыме пайрем ожно гармонь деч посна эртен?

Улыт эше тиде поро йӱлам арален кодымо верч тыршыше-влакат, улыт эше гармоньчо-влакат. 

Шокталте, шокталте веле! Но гармоньчо - шоктен моштышо гына огыл. «Шӧртньӧ дыр парняшт-влак…» манын такмаклен мурымым чӱчкыдын колаш лиеш. «Шокталте, шокталте!» пайрем «шӧртньӧ парнян» гына огыл, весела кумылан, калыкым сымыстарен, тарватен моштышо, мыскараче шӱлышан гармоньчо-влакым кажне гана утыр шукырак чумыра. Тений нуно Мишкан, Краснокам, Калтаса районла, Нефтекамск ола, эсогыл Марий Эл гыч 30 наре погыненыт ыле!

Лач тудо кечын, 7 июньышто, Мишканыште, Бирскыште Сабантуй-влак эртышт. «Тушеч калык ноен пӧртылеш, кастене гармоньчо-влакын пайремышкышт толаш кумылышт кодеш мо?» - шонымашат вуйыш пурен. Но…  увертарыме жаплан Ардаш клубыш мардеж пуал кондымо гай калык шыҥ-шыҥ погынен шинче. Мардежше, конешне, уке ыле, мӧҥгешла, яндар кава гыч мотор кече шыргыж ончен, игече - Юмын кеҥеж пӧлекше манаш лиеш. 

Клубышто икте-весе дене саламлалтыт, воштылыт, кутырат, мыскарам ыштат. «Сабантуйыш мийышымат, ик йыр ончен савырнышым да мӧҥгӧ пӧртыльым, - ойла иктыже. - Нимо оҥайжат уке, ожнысо гай огыл». «Ожно тудо шошо агам, пасу пашам иктешлыме, мланде пашаеҥым моктымо пайрем лийын. Кызыт пасужат, ожнысо гай тӱшка озанлык-влакат кодын огытыл, могай эше Сабантуй? - весыже кутыраш пижеш. - Чонлан келшыше пайрем теве тыште, калыкым куандарымаште!»

Марий-влак кушташ йӧратат, маныт. Чынак туге. Но Ардашыште, «Шокталте, шокталте!» пайремыште, поснак ойыртемалтшын, кӱдыратлын куштат. Мурен-мурен, йӱкыштат пуйто оралгымыла чучеш, куштен-куштен, мончаш пурышо гай пӱжалтыныт гынат, чурийышт нойымым огеш ончыкто, кажне гармоньчын шокташ лекмыж годым тугак лоҥын куштат!

Калык тыге погына да уло кумылын веселитла гын, тугеже, тудын чонжылан тыгай пайрем келша. А тидым ышташ гармоньчо-влакын мастарлыкышт, организатор-влакын тыршымышт, ушаш шонымо кумылышт полшат. 

Кугезына-влак мудреч лийыныт. Неле пашам тыршен ыштыме деч вара, надырым пыштымым иктешлыме семын, идалыкын келшен толмо жапыштыже каналташ, икте-весе дене пырля чумыргаш, унаш налаш, куаным лош пайлаш пайремымат эртарен моштеныт. Лӱмжылан гына огыл. Йомдарыме тыгай йӱлам пӧртылтен, чоныштына умбакыжат ашнен кертына гын, тидыже - эн шерге. Пайрем ушнымаш сынан лийшаш.