Все новости
Тӱвыра да мер илыш
13 Пургыж 2019, 13:45

«Сӱретлаш шулдырым пӱртӱс пуа»

Илышыште тӱрлӧ еҥ вашлиялтеш. Тӱжвач ончалмаште, нуно икте-весе деч нимо дене огыт ойыртемалт. А лишкырак палыме лиймеке, айдемым йӧршын вес семын аклет. Калтаса районысо Келтей ялеш шочшо, Нефтекамск олаште кушшо Роман ИСЛАЕВ тӱня умылымашыже нерген шке сӱретше-влак гоч каласкала. Пашаже-влакым ончен, нуным профессионал художник сӱретлен манын умылаш лиеш. Таче шкешотан художник дене лишкырак палдарена.


- Роман, кузе да кунам сӱретлаш кумылда шочын?
- Мыняр шарнем, кок ияшем годым авам мылам, сурт сомылкам шукташ ынже мешае манын, кидышкем тетрадь лаштыкым да ручкам шуралтыш. Тракторым, танкым сӱретлышым. Тулеч вара кидыштем эре карандаш, кистычке. Йочасадыште изи салфеткеш сӱретленам гын, школышто редколлегий сомылым «пижыктеныт». 5-6 классыште тунеммем годым шкевуя Башкортостанын гербшым сӱретленам. Но чын сӱретлаш негызым Художественный школышто налынам (Тушто вич ий тунемынам.). Элым аралаш жап шумеке, армийыш каенам. Тушто военный специальностем «чертежник» ыле. «Колючка» пырдыжгазетым лукмаште мыламак пӱжвӱдым йоктараш перныш. Службым Москвасе Щелково ола воктенсе Загорянский поселкышто эртышым. Пӧртылмеке, Уфасе кугыжаныш сервис институтын Нефтекамск оласе филиалыштыже тунемым, «Интерьерын дизайнже» специальностьым нальым. Шкевуя сӱретлыме икымше картинем - «Шошо тӱҥалтыш».

- Пӱртӱс, мыйын шонымаште, - тиде универсальный тема. Мутлан, портретым сӱретлыме годым пашат иктылан келша гын, весылан - уке. А пӱртӱс сӱрет айдемылан ок келше манаш ок лий. Тудын посна кышкарже, форматше уке. Икымше пӱртӱс сӱретем руш живописец И. Шишкинын «Рожь» картиныже ыле: тудын копийжым ыштенам - сӱретлен налынам. Пӱртӱсым моткоч йӧратем. Картинылаштем идалыкын чыла жапшым ужын кертыда. Кеҥеж - тиде «Пеледше сад», «Троице-Никольский храм», шыже тӱҥалтыш - «Раздолье», теле - «Сибиряк пырыс», шошо - тиде «Шошымсо вӱдчӱчалтыш» картина-влак. Радынаште пӱртӱсым илышысе гаяк чонаным сӱретлыме мастарлык вигак огыл, ийготым погымо семын толеш. Вуйыштем ончыкылыклан сӱретлышаш у сюжет-влак эреак шочыт.
- Тендан коллекцийыште йӧршын вес шӱлышан, вес жанрыште, вес техника дене ямдылыме сӱрет уло. «Триптих» нерген мутым шуйынем…
- Да, «Триптих» - вес кумыл, вес тема. Тиде келге шонымашан, философий шӱлышан картина. Тушто эн ондак самырык, вара илышлан шушо да кокла ийготан, мучаште илалше ийготан ӱдырамашым почела ончыктен, мый, ийготышт, илышышт эрта гынат, нуно шӱм-чонышт дене садак ӱмырешлан самырык кодмышт нерген идейым почын ончыкташ шоненам. Сӱрет, шонымем почеш, тӱжвач ончымаште шӱлыканрак лийшаш ыле, но молан дыр изишак нӧлталтше кумылан лекте. Тудым шем гель ручка дене возымо. Йырже лӱмын чиян гель-карандаш дене сӧрастарыме узор лач тиде самырык кумылыштым умылтара.


- Мыйын шонымаште, шкенжым пагалыше кажне сӱретчын коллекцийыштыже шке илыме олан, ялын - икманаш, вер-шӧржын достопримечательность гай сай палыме, кундемым чапландарыше, патриотизм шӱлышан картиныже лийшаш. Мыйын тиде - «Чап аллей». Мый тиде картинем дене кугешнем.

- Йӧратымаш, еш, пӱртӱс…
- А сюжет-влаклан идейым кушеч налыда?
- Пӱртӱсыштӧ лиймем годым келшыше вер-шӧрым икмыняр тӱрлӧ ракурс гыч возгалем. Вара келшышыжым картинылан ойырем. Келшыше сюжетым возаш пече гоч шып тӧрштен вончен войзымо тат-влакат лийыныт. Колым эҥырыме годым мый трук «йомынам» гын, йолташем-влак паленыт - оҥай верым муынам да тушан «пижынам».


- Ик картиным сӱрет-лаш тыланда мыняр жап кӱлеш?
- Ончыч ик картинылан тылзе-тылзат пеле утла жап кӱлын. Мыняр чӱчкыдын сӱретлет, жап эртыме семын тунар писынрак сӱретлаш тунемат. Ынде ик картиным тӱҥалтыш гыч мучаш марте шукташ кокла шотышто кок арнят сита. Шукыж годым тиде картинын «нелытше» деч шога.


- Хобби. Картиным заказ почеш сӱретлаш гын, тидым ремесло семын аклыман, очыни. Сай качестван картиным сӱретлаш садак профессиональный арверым наледыман. Чия, кистычке, тулеч моло - чылажат шагал огыл шийвундым шога. Икманаш, тиде бюджетлан шкеж нерген сайынак палдара. Чумыр ончалмаште, уло вийым пыштен, вич ий наре сӱретлем. Паша деч вара, каныш кечын яра жап да йӧн лийме годым эре сӱретлем. Тыгеже чоҥымо паша дене кылдалтше ужалыме пашаште тыршем.
- Могай техника йӧн дене пашам ыштеда?
- «Картина маслом» йӧн, графика.
«Мирас» галерейын ямдылыме ныл выставкыш ушненам. Кодший Нефтекамск олан лӱмгечыжлан пӧлеклалтше пайремыш, тыгак Марий тӱвыра фестиваль годым пашам-влакым калык ончыко луктынам. Южо сӱретем-влакым «Любимые художники Башкирии» Интернет-порталыште ончен кертыда.
- Йолташда-влак сӱрет-лыме кумылдам кузе аклат?
- Шукертак палат, тунем шуыныт. Ончат, шонымыштым ойлат. «Кунам эше сӱретлет? У картинет кунам лийын шуэш?» манын йыгылат.
- Мутланаш келшымылан тау. Мастарлыкдам эре таптен шогыза. У пашада-влакым вучен кодына.
Читайте нас: