Йӱла пайремым кузе эртарыман?

Вашлиймаш теорий ужаш дене почылто. Йылмым, литературым да историйым научнын шымлыше

В.М. Васильев лӱмеш марий институтын пашаеҥже О.А. Калинина палемдыме жап кышкарыште йӱла пайрем-влак нерген радамлен каласкалыш. «Марийын чыла пайремже пӱртӱс цикл да паша радам дене кылдалтын. Нуно акрет годсо улыт, идалыкын чыла жапшым авалтат. Ме нунын лӱмыштым палена, но южгунам йӱлажым келгын огына шарне», - каласыш Ольга Александровна. Угинде, Шорыкйол, Ӱярня, Кугече, Агавайрем, Семык, Сӱрем да моло пайрем нерген шинчымашым пойдараш полшыш, ты лончым келгынрак шымлаш таратыш.

Лабораторий годсо практический ужаш-влакшат пайдале лийыч. Погынышо-влак, куштымо пӧлемыште Марий кугыжаныш университетын студентше Татьяна Кудряшова пелен шогалын, Эльвира Петрован гармонь семже почеш тошто, Шернур вел, курыкмарий куштымаш-влакын движенийыштым тунемыч, изирак этюдым ямдылышт да пырля кушталтышт. Марий калык куштымашын ойыртемжым келгынрак умылен налаш манын, мастер-классыш Нефтекамск оласе тӱвыра учрежденийлаште тыршыше икмыняр специалистат миен ыле.

Кечывал деч вара чылан «мурызыш» савырнышт. Марий тӱвыра рӱдерын методистше Э.В. Петрова вуйлатыме почеш йӱла пайрем-влаклан келшыше ятыр мурым тунемыч. Шижалте, тудо чыла еҥым ылыжтыш - посна тӱшка денат, чумырынат мурыктыш.

Марий тӱвыра рӱдер вуйлатышын алмаштышыже, Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже

Р.А. Юрьева пайрем-влакым ямдылыме да эртарыме йодышлам тарватыш. Тудым чылан тӱткын колыштыч, кокланже йодышымат пуэдышт. Мутланымаш эркын «йыргешке ӱстел» йыр каҥашымашке савырныш. Римма Алексеевна марий илыш, койыш-шоктыш, вургем дене кылдалтше ятыр йодышым тарватыш. Вургем шотышто ойлымыжо тачысе кечылан пӱсын йоҥгалте, молан манаш гын кызыт сценыште мастарлыкым ончыктышо-влак эн ончыч «мотор коеш» манме шонымашым ончык луктыт. Тыге, кажне кундемын шке йӱлажым, ойыртемжым, кунам могай вургемым чийымым шотыш налде, иканаште тӱрлӧ шийдарман дене сӧрастараш, кевытыште ужалыме шовычысо йӧршын келшыдыме узорым келыштараш тыршат. Мутлан, кугурак-влак пеш сайын шарнатыс, мемнан велнат согам сӱан годым сӱанвате-влак гына пижыктеныт, такия ден согам марлан кайыше ӱдыр гына чиен. «Марий вургемна тыглаят сӧрал. Но, эше моторрак, шинчаш логалше лийже манын шонеда гынат, традиций деч кораҥаш огеш кӱл», - темлыш Римма Алексеевна.

Усталык лабораторийын кечаш пашажым иктешлымашке Нефтекамск ола администрацийын тӱвыра пӧлкажым вуйлатыше И.С. Ялалов миен ыле. Уна-влаклан кугу таум каласыш да, олана нерген утларак пален налаш манын, историй да краеведений музейым ончал савырнаш, кастенже пошкудо Удмуртий Республика гыч толшо «Италмас» кугыжаныш ансамбльын концертышкыже ӱжӧ.

Ты кечым пырля эртарыше-влак сай кумыл дене мӧҥгӧ пӧртыл кайышт. Кажне еҥже каласен кертеш, шонем: усталык лабораторий кӱлешан да пайдале лие, оҥайын эртыш, ончыкыжым могай корно дене вияҥаш кӱлмым рашемдыш. Тыгай вашлиймаш-влак кӱлыт - икте-весе дене палыме лиймаш, кылым ыштымаш, ойым вашталтымашат моткоч шерге!

группыштыжо ончалаш лиеш.

Нефтекамск ола.