Все новости
Сылнымут аланыште
6 шорыкйол 2021, 12:35

Идалык пагыт

Такшым Теле ош перчаткан, ош шӱшан, ош катан джентельменла кояш тыршен. Сайынрак ончал колтет гын, ужат: ош перчаткет верын-верын чотак лавырген, шӱшаште лювыра тамга палдырнен, а катажым гын ошо манашыжат ок лий, вес семынжак ойлен от колто гын.

Теле шкенжым флегматиклан шотлен, но шонымыж почеш тидыже йӧршынат ласка койыш-шоктыш да поро кумыл огыл. Осал чонан, нигӧмат чаманыдыме - тыгай улмыж дене тудо кугешнен веле. Амалым гына вуча - тунамак шке чаманыдымашыжым, йӱштӧ койышыжым ончыкта, кутыренат, сӧрваленат от келыштаре.
Чынак, тыгак лийын. Ош вургеман джентельменет, шке кумылжым гына ужын, сарсим кӱ падырашыш савырен, иман пушеҥгылам чатламаште кочыртыктен, а сылне ӱдыр-влакым кылмен чытырыктен. Тудын поранже-влак шолын шогышо пашам огыл шарныктеныт, а йыгыжтарыше икгайлыкышт дене шерым теменыт. Куш тӱкнен, чыла кылмыктен. Шонен гын, южышто улшо вӱдыжгымат ийыш савырен, садлан юж вошткойдымо лийын, кум йолтошкалтыш коклаште нимом от уж. Ош вургеман джентельмен ӱшанен: тудо Йӱдвел элысе еҥ-влакын шӱмыштымат ийыш савырен да шке шӱмжӧ гай весым шиждымым ыштен кертын.
Но чынжым гын, тидым Теле ыштен кертын огыл. Да кушкыллаштат вӱд йыр коштын, чонан-влакын кӧргыштӧ - вӱр. Мыняр ынже толаше Теле шкенжым осалын ончыктен, мыняр ынже пеҥыж, ик мотор кечын Шошо лӱман сылне ӱдыр дене вашлиймешкыже веле.
Ӱдыр пеледын, шыргыжын, лачак ош шӱшан Телын кумылжым веле вигак савырен кертын огыл. Но шонен пыштыме деч кӧ кораҥеш! Палена: темперамент шот дене Шошо - сангвиник. Чолга, вашталт шогышо кумылан, тудо эре у палыме-влакым кычалын, мутланымашке тунамак ушнен, кумылзак, весылан келшыше лийын, иктаж-кӧ осалым ыштен гынат, сырен коштын огыл. Сандене тудо Телын шуркалыше, шыде улмыжлан воштылын веле да, джентельмен дене модын, шкенжым йӧратен шындаш таратен.
Илен-толын, Телын шӱмжӧ шулаш тӱҥалын, ош перчатке йымач лавыран, комаҥше кидше койылден, а Шошо почеш куржталмыж дене катаже лавыраҥ пытен. Мотор да весела кумылан Шошылан кӧра шӱмжӧ йӧршын шулымеке, шинчалан ошым алмаштыше шеме палдырнен, Теле джентельмен лӱдынрак ӱшанен: Шошат тыгак шке кумылжым почеш, да нуно илышыштым ваш кылдат.
Туге, от шинче! Телын шулышо кумылжо пеш вашке куштылгырак койышан Шошын шержым темен. Тудын чонжо ынде Кеҥеж лӱман мотор марий верч йӱлен. Нигӧ ок пале: кунам да кушто, могай пычкемышыште Теле джентельмен кудалтыме киен кодын.
Кеҥежат кӱлмӧ годым джентельмен лийын моштен, но утларакшым, шкем эскерыде, еҥлан келшаш тӧчыде, лопка йолашан, калошан, шала ӱпан да кушкедалтше шӱйшовычан, вӱдым келын коштын. Тидым Шошо ужын мо, ынде, Кеҥежым йӧратен шындымек, пӱтынек тудын лийын да шке ю вийже дечат кораҥын.
Вет темперамент шот дене Кеҥеж холерик лийын, когартыше чон тулжо, вийже пӱтынек Шошын кумылжым налын - шижынат шуктен огыл, кузе тудыжо Кеҥежын оптышышкыжо логалын. Мутат уке, Кеҥеж чынжымак Шошым йӧратен шынден да шке йымакыже ныжылгын, шыман темдалын.
Но тул кумылан кеҥежат вашталтышым йӧратен, сандене жап шукат ок эрте, шыма Шыже ӱдыр дене палыме лиеш. Шошым йӧратымыже тунамак шула! Вет Шыже йӧршын Шошо гай огыл! Але тиде тӱжвач ончымаште веле тыге койын? Но, очыни, нунын ала-могай икгайлыкыштат палдырнен. Мутлан, ялтак меланхолик Шыжат кумылым налын моштен. Очыни, Кеҥежын кенета вашталтмыже лачак Шыжын тиде кумыл усталыкше гычак лектын.
Тыге шыже шомакдыме улмыжо да олача-вулача вургемже дене Кеҥежлан келшен шинчын. Но Шыже, Кеҥежын шӱмжылан пӱтынек оза лиймыжым ужын, кенета лӱдын колтен, вет весын тулан кумылжо, шокшо койышыж деч эре кораҥаш тӧчен. Тудлан ласкалык да ӱшанле эҥертыш кӱлын, садлан, шонкален-вискален, тудо Теле могырыш ончалын: теве кӧн чын ласкалыкше тыгай ӱшандарыше! Но осаллыкшым шижын огыл. Адакшым Телын Шошо дене йӧратен модмыж годым шулышо кумылжо, йотыш лекмекыжат, угыч ялтшак кӱжемын шуктен огыл. Теле Шыжын чон шижмашыж дене тулаҥын манаш йоҥылыш лиеш. Да угыч йӧратен ынде тудо моштен мо?
Тыгакак тиде пагыт орава але марте пӧрдеш. Ялтак ик палыме мурышто гай: тый мыйым ончет, мый - тудым, тудо - весым, а весыже - йӧршын ӧрдыжкӧ.

Изображение gastoninaui с сайта Pixabay

Читайте нас: