ЙӦРАТЫМАШЫН ТУШТЫЖО

- Тый теве писатель улат. Писатель ден поэт-влак йӧратымаш нерген туге моторын возен моштат. Колышт, ик историйым каласкален ончыктем, - мане ялышкына ола гыч унала пӧртылшӧ пошкудем. - Самырыкем годым ик ӱдырым моткоч чот йӧратен коштынам, а тудо - весым. Вара марлан лектын, илаш вес олаш каеныт. Мыят ешаҥынам. Икшывына-влак шочыныт. Ончычсо йӧратымашем эркын-эркын мондалтын.

Шоҥго велеш пелаш дене коктын гына шинчен кодна. Икшыве-шамычын - шке ешышт, шке илышышт. Вучыдымын пелашем осал чер дене черланыш. Тӱрлӧ семын кыртменак эмлалте. Эмлалтмыже тудлан эше вич ияш ӱмырым ешарыш.

Пелашемым пытартыш корныш ужатыме годым мый шкеже кудло ик ияш улам ыле. Икманаш, «самырык» пенсионер, вийвал пагыт. Ала-кузе самырык годсо йӧратымем ушыш тольо. Шарналтышым: тудын вет эн лишыл йолташ ӱдырамашыже олаштынак ила. Адресшымат палем. Вик пачерышкыже ошкылаш йӧндымӧ, ала-мом шонен кертеш. Вот чоян гына пӧртшӧ воктен пӧрдаш тӱҥальым. Шонем: садак ваҥен шуктем. Мыйын, мо, пенсионер еҥын жап шуко.

Содыки ваҥен шуктышым. Моло годым я пазарыште, я вокзалыште ужеденамат, тӱсшым сайын шарнем, сандене вик палышым.

Мый пуйто пӧртшӧ воктеч эртен каем лиеш. Эртен кайышемла, тевыс пуйто вашлийынна лиеш. Тидым-тудым пелештыме почеш чоян Надя нергенат йодым. Ондак йӧратен коштмо ӱдыремын лӱмжӧ тыгай.

Ӱдырамаш пуйто Надя нерген йодшашемак гына вучен. Кидысе неле сумкажым подъезд ончылсо теҥгылыш шындыш, ваштарешем шогале:

- Тый мо, нимат от пале?

- А мо лийын? - мый лӱдын колтышым.

- Надян вет марийже аварийыш логал колен. Ынде кум идалык лиеш, ӱдыр-веҥыже да уныкаж дене пырля илен толаша.

- Нимат пален омыл, - ойлем. Вара мыят шкет куку гай кодмем нерген каласкалышым.

- А мом, - манеш, - шкет куку гай илен толашеда: Надя - тушто, тый - тыште. Ушныза! Палемыс, качымариет годым Надям уш кайышашла йӧратет ыле. Тореш отыл гын, мый когыньдан тулар ватыда лиям.

- А Надяже огеш кӧнӧ гын? - кокытеланен пелештышым.

- Тӧчен ончыде палаш ок лий! - шоктыш. Ме когыньнан телефоннам вашталтышна.

Ик жап гыч пачерыштем телефон йыҥгыр йоҥгалте.

- Мый Надя дене мутланенам. Кызытеш чыла порядкыште. Вашлияш ямдылалт! - шоктыш. Вара могай кечын толшашыжым каласыш. Телефон пуч пыртак шыпланыш. Уэш йӱк шоктыш. - Вашлияш кӱртньыгорно вокзалыш миет. Шочмо ялышкыже кайышыжла, пыртак кучалтеш. Ужын мутланашда жап сита.

Каласыме жаплан вокзалыш кайышым. Вагон гыч волышо-влакым ончыштам. Надям пыкше палышым. Кӱжгемын, шоҥгемын… Кӧргемлан ала-можо ньыгыр-нюгыр чучо. «Фу-у, кузе тыгайым уш кайышашла йӧратен коштынам? - шоналтышым. - Самырыкше годым, мутат уке, вестӱрлӧ лийын: мӱкш игын гай вичкыж кыдалан, вужга ӱпан, мотор чурийвылышан. О-ой, тыгай лийшашыжым палем гын, качымарием годым почешыже, товат, орланен ом куржтал ыле». Ӧрдыжкӧ ончен шонен шогем-шогемат, адак ӱмбакше ончалам. Эсогыл мутланаш шомакым ом верешт. «Уке, - манам шкалам, - ӱмырем лучо шкетын эртарем. Тыгай дене ушнен, пырля илен омак керт».

- А тый, Вячеслав, шоҥгемын отыл, - шокта Надян йӱкшӧ.

Вожыл колтышым: ӱдырамаш мыйын тудын нерген кыльган шонен шогымем пуйто тогдайышат, тыге мане.

Кузе толмыж нерген йодыштшын койым да, эше тидым-тудым кутыркален, автобусышкыжо ужатен колтышым.

- Эше ужына вет? - автобус окна рож гыч шокта шыргыжше Надян йӱкшӧ.

- Ужына-а, - маншын койым. А шкеже ушем дене «низаштат» шонем, автобус воктеч кораҥаш вашкем.

Мӧҥгеш кайымыж годым вокзалыш ужаташ шым мий.

Надян йолташ ӱдырамашыже тулар вате сомылжым шокшынек тапташ шонен пыштен, коеш. Вескана, Надя дек йыҥгыртен, ынде шкеж дек унала ӱжын. Тиде гана Надя ӱдыр уныкаж дене толын. Уныкаже мемнан университетыш тунемаш пурымо йодыш-влакым рашемдыме амал дене толаш кӧнен.

Тулар ватына Надя ден мемнам пырля ышташлан тоштерышкат, сад-пакчашкыжат наҥгая, Какшан воктенат кондыштара. Но уке, мыйын чон почылташ огешак шоно. Тӱкылалтшак. Кызытсе Надям ожнысо ӱдыр олмышто нигузе ужын ом керт.

Каласен кодем: уныкажым ик ганат шым уж. Озаватын уныкаже-влак дене йолташ лийынытат, эре шке семынышт посна коштыныт.

Мӧҥгеш каяшыштат жап шуо. Тиде гана вокзалыш ужатен мийыде ыш лий. Вагоныш Надян нумалтышыжым пурташ полшышым. Тулар ватына ужаташ толын кертын огыл. Отпускшо пытенат, пашашкыже куржын. Пенсионер ийготан гынат, пашам ышта.

- Ужатен колтышычат, самырык годсо йӧратымашетлан «чеверын» маньыч? - кужун кутырымыжлан вашкыктен йодым.

- Могай «чеверын»?! Колышт умбакыже. Вашке поезд тарвана, а уныкаже толын шуын огыл. Надя, тургыжланен, окна вошт перронышкат ончале:

- Ох, нине самырык-шамычым, - нелын шӱлалтен, верышкыже шинчын шуктен ыле, уныкаже куржын пурыш.

- Ковай, ит сыре, йӧра? Марина дене (йолташ ӱдыржын лӱмжӧ) чеверласышым, садлан вараш кодым, - шкеже Надя воктек пызныш да пачаш-пачаш шупшале.

А мый ваштарешышт шинчемат, ончалтышем ӱмбачышт кораҥден кертде эскерем. Ӱшанет - уке, мом ужым: уныка куржын тольо, коваж воктек верланыш, да чылажат шке верышкыже шинче. Тиде вет тудо - мӱкш игын гай кыдалан ончычсо Надям, но ынде тудо кова, мыят коча ийготан улам... Тыгак лийшаш. Чонемлан туге куштылгын, туге ныжылгын чучо.

А вес черетлан мый шкеже Надя дек кудальым. Пырля ушнен илаш, кидшым йодаш.

Изображение Sabine van Erp с сайта Pixabay

Читайте нас:

Главный редактор - Губаев Игорь Иванович.

При использовании материалов гиперссылка на сайт cholman.info обязательна.

Категория информационной продукции 12+

Связь, информационный технологий да массовый коммуникаций сферым эскерыше Федеральный службын Башкортостан Республикысе Управленийже 2016 ий 11 июльышто ПИ ТУ02-01543 № дене регистрироватлен.

Мы в соцсетях:

ВКонтакте - vk.com/cholman

Telegram - https://t.me/cholmantv

Я.Дзен - https://dzen.ru/cholman

ОК - ok.ru/cholmanrb

TikTok - tiktok.com/@cholman.tv

Телефон

Телефон: 8(34783)7-07-97.

Электрон почто

[email protected]

Адрес

Адрес редакции, типографии: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, Березовское шоссе, 4А, 1 этаж. Для писем: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, 8-е почтовое отделение, а/я 116, для редакции газеты «Чолман».