Все новости
Сылнымут аланыште
22 Июнь 2020, 14:38

«Уна улам тӱняште»

Тыге лӱмден шкенжын икымше почеламут сборникшым самырык поэтесса Татьяна Токтарова (Лудшына-влаклан Япаева семын палыме ). Тудым шукерте огыл «2013 - 2025 ийласе жаплан Марий Эл Республикын кугыжаныш национальный политикыже» кугыжаныш программа почеш «Марий книга издательстве» савыктыш пӧртыштӧ лукмо. Почеламутлажым посна книгаш чумырен кертмылан Татьяна пеш чот куанен. Студент улмыж годсек «Чолман» газет дене пеҥгыде кылым кучышо, сылнымутышто шке корным кычалше ӱдыр дене пырля меат йывыртенна.

Т. Япаева 1989 ий 29 октябрьыште Мишкан районысо Чорай селаш шочын. Вич икшыван кугу ешыште кушкын. 2007-ше ийыште Чорай кыдалаш школым (кызыт - Яныш Ялкайн лӱмеш марий гимназий) тунем лекме деч вара Бирск кугыжаныш социально-педагогический академийысе йот йылме факультетыште шинчымашым поген. Лач тунам, студент годым, почеламутлажым сылнымут кружокыш чумыргышо ӱдыр-рвезе-влаклан ончыкташ тоштын. «Ой-каҥашышт мыланем вияҥаш пеш чот полшыш», - ойла тудо. А мыланем, «Чолман» газетыш колтымо почеламутлажым лудын, редакций пашаеҥ-влакын тунамак «Тиде ӱдырын чоныштыжо чынжымак поэзий кумыл ила» манын мокталтен каласымышт ушеш кодын.
2012-шо ийыште кидыш дипломым налмек, самырык ӱдыр Йошкар-Олаште илаш да пашам ышташ шонен пыштен. Тӱрлӧ ийлаште Йошкар-Оласе «Чаша» тунемме, «Класс» лингвистике рӱдерлаште, Шернур районысо Купран, Оршанке районысо Тошто Крешын школлаште икшыве-влакым англичан йылмылан шӱмаҥден, ик жап Марий тӱвыра рӱдерыште методистлан тыршен.
Татьяна верыште тошкешташ йӧратыше еҥ огыл. Самырык улмыжлан кӧра веле огыл, векат, тыгаяк лийын кушмыжлан, мом-гынат уым пален налаш, тунемаш кумылан улмыжлан кӧра илышыштыже эреак у корным кычалеш. Студент годым Башкортостанысе да Краснодар крайысе йоча лагерьлаште вожатыйлан, воспитательлан ыштен, Йошкар-Олаш илаш куснымек, икшыве-влакым Болгарийыш англичан лагерьыш намиен, волонтер семын Сочишке Самырык да студент-влакын тӱнямбал фестивальышкышт, Казаньыш спортын вӱдысӧ видше-влак дене эртарыме тӱнямбал чемпионатыш миен коштын, Оршанка районышто пашам ыштымыж годым «Идалыкын туныктышыжо» конкурсышто вийым терген, Марий самырыктукым слетлаште лийын, мӧр погаш мийыме амал дене Финляндийым ужын толын, «Эрвел марий» ансамбльыште мурен-куштен…
Илышыже кеч-могай велыш огеш савырал гынат, тушто поэзийлан эре вер кодеш. А тудо ласкан илашат, малашат эрыкым огеш пу - чонышто шолеш, тудым вӱчка я тургыжландара, ой ярымлаш возаш йодеш. Самырык поэтесса шагал огыл воза, «шке йӱкшым кычалеш». 2017 ий декабрь тылзыште тудлан Вячеслав Абукаев-Эмгак лӱмеш премийым кучыктеныт. Икмыняр почеламутшым тудо ийын лукмо «Волгыдо олык тӱрыштӧ» тӱшка почеламут сборникыш пуртеныт. Куд почеламутшо йоча мурыш савырнен. «Аван шӱм-чонжо» мурылан «Идалыкысе муро - 2019» фестивальыште дипломым кучыктымат шулдырым куштен.
«Уна улам тӱняште» почеламут аршашыже самырык авалан чон йымалне нумал коштмо шочшыж гаяк шергакан докан. Почеламутлаже нерген посна каласкалымын, лончылымын кӱлешлыкше уке, шонем (ты сомылым критик ден лӱмлӧ поэт-влаклан кодена) - сылнымут корнылам шке лудман, умылен, шижын, чон вошт колтыман. Танян шкешотан, лач гына каласыме ойсавыртышлан поян почеламутлажымат лайыкын шонкален лудмо шерге. Тек эше илышым шке ийготшо кӱкшыт гыч онча да акла, тудым мо тургыжландарыме - илыш, икте-весе кокласе кыл, шочмо кундемым, ача-авам йӧратыме да моло нерген - воза. Тӱҥжӧ - шке шочмо йылмым арален моштымо шижмашыже. «Англичан йылмым тунеммем шке шочмо йылме нергенат шонаш таратен. Шуко ойыртемым ужынам, икгай йӱк-влак улмо дене кугешненам. Мыйын шонымаште, шочмо йылме йочан икымше, тӱҥ йылмыже лийшаш. Изи ӱдырнамат марла ойласаш туныктем. Лӱмымат марлам пуэнна - Элика. Палем, мемнан шочмо йылмынам тӱня мучко шымлат. Мыят марий йылмымат, англичан йылме семынак, интернет полшымо дене туныкташ тӱҥалынам. Кызыт Москваште ик тунемшем уло», - каласкала Таня.
Кызыт Токтаровмытын ешышт Шернур селаште еш пыжашым йӧнештарынеже. Творческий шӱлышан землячкыланна ял вер-шӧрыштӧ илаш келша. Йокрокланаш жапшат уке: изи чон падырашыжлан да пелашыжлан шуко жапым ойыра, сурт сомылым ворандара, кидпашам ыштылеш, тыгодымак социальный лаштыклаште оҥай блогым намия, марла почеламут-влакым англичан йылмыш кусараш тунемеш… Тек илышыште чыла шонымашыже шукталтеш. А почеламут аршашыжым вашке гыч шкеак лаштыклен лудын да аклен кертына - августышто Таня шочмо кундемыш толаш да книгаже-влакым кондаш сӧра.
Читайте нас: