Вескана - Тумнашке

- Тений Лапкашорыш салма гай шыма корным вакшыныт мангыч шоктыш, ала миен толына ыле? - ик кечын пысийла шӱраҥышташ пиже пелашем. - Ынде кунамсек лийме огыл да… Авамын чапа-чапа куржталме уремлажым, Саклау Юмотым, эсогыл келге коремжымат ончал савырныме шуэш.

- А молан мияш огыл? - мыят ылыжым. Гаражыште «вурс имньынат» йокрокланен шерже темын дыр, шӱльым пукшен толашышаш уке.

Такше, ояр годымет Ош Вичын кӱкшӧ шола вачыже умбачын йомак тӱняла почылтеш, а кастеныже тӱжем тулойып дене шинчам пӱял-пӱял колта. Илиш пошкудылан гын «шем шӧртнян» лап верна эшеат онарле чинче-вунчо теҥызла конча аман. А вет ожнырак икте-весе деке туралан топкеныт. Ала саде «Теве тылат пурла кид, теве тылат шола кид!» весела такмакат лач тугодым шочын. Дӧртыльым эртымек, ончылнына Куваш эҥер шийын волгалте.

- Куваш огыл, Куаш лийшаш огыл мо? - йодам ватем деч. Ончал, окшак чыват чиоклен вончышашлык.

- Йӱрезынам ушештара, - шыргыжале пелаш. - Только мемнанже, пычырик гынат, пе-еш тыре, каза пачала вуй-почын тӧрштыл вашка, - койыш-шоктышыжо пӱтынек шкенан.

- Икте кумылым волта, - ешарем, - клуб пырдыждам сӧрастарыше «Шочмо ял» лукышто йоҥгыдо «Йӱрезе» лӱмым молан дыр «Юрюза» мыскылтыш лӱмедыш алмаштен, а изеҥер сереш йӧнештарыме калайыште - Юрази… Тудыжымат покшеч тодылмо.

- Намысдыме варвар-влак кеч-куштат осалланат, кидыштак чыгылтеш - кӱрлын возам ыле!

Тыге ӱчашен-сайрашен ышнат шиж, кузе «тортанам» тӱҥ кугорно гыч Лапкашор велке савырална. Машина тыртыш мунчалтымыла йывыртен пӧрдеш, манметла, чынжымак «Покто веле - корно сай!»

А мыйын вуйышто шулдыран ныл корно нерештынат шинче:

Тпру-у! - ялыш пурымаште у кӱвар тура чарналтышна. «МАРИ МЕНЕУЗ» - пурлаште чаткан гына серен пижыктыме. Ӱлныракшат лач тыгак велыме - йыгырла койыт. Тидыжым, векат, пошкыртла манын умылыман, - кеч коклаштышт ик ойыртемат уке.

- Мо тыгай? - вачем туртыктем. - Раз Юмын пуйырымыжо кумыт, кумшо ганажат «МАРИ - МЕНЕУЗ» возен шындем ыле, грамотей тӱча!

- Умылем мом каласаш шоныметым, - ындыже ватемат кожганыш. - Илыш ратым шуктен, ялын кугезе лӱмжат лийшаш лаваса - ЛАПКАШОР!

- Лийшаш, но йок! А теве Мишкан велне Пӧкленде ял уло. Рушла вариантше деч посна марлажымат кугешнен пуртымо - ПӦКЛЕНДЕ ял. Адакшым мыняр сурт-пече да калык чот - тӱрыснек ончыктымо. А эн шергыже - «Пагален ӱжына» суапле ой кажным вӱчкен вашлиеш. Содыки молодец дечат молодец улыт Пӧкленде марий-влак!

- Зато «ир могыр» калык унам сийлен мошта, - пыдал налнеже Лапкашор родо-тукымжым йӧратымем. - Айда миен толына манын умшам гына почын шуктем - кыпте-копто чиен-ясаненат шогалат, йӧралай-малай.

Ом шылте, ойлымыж семын ӱстембалне сий-кӱрмат «мӱшкыр тореш кайымеш» ыле гынат, ты ганаже кужун ышна шинчылт - ужна-колна да ситен-пытен. Тенийсе саманыште кӧ малышыла унала коштеш? А озан темлыме «шайтан вӱдетым» ӱпшынчашат язык - корнывожышто «фуражкан чӱчӱмыт» тӱткынак эскерат.

Пӧртылмӧ годым шергакан «куванскием» адакат ончыкылык «Барбарос» планже дене палдарыш.

- Вескана, суксем, Сусады-Эбалакыш лупшалтына, - мане. - Эмлызылан пырля тунемме йолташ ӱдырым путырак ужмем шуэш: чевер олма гай нарашта ийготна выче-выче йыгыре дäртланыш.

- Кушко-кушко, могай Сусадыш? Мом мыйым Сусанин кочала аҥыртылат?

- Сусады-Эбалак - марлаже Тумна ял! Тымарте колын отыл ыле мо?

- Юмысакле! - кенета пич каен кокыраш тӱҥальым, - теве-теве рульым мучыштарем. Кӧ пелакыланже тыгай пучымышым шонен луктын? О-хо-хо!

А мыйын вуйгоҥгыраштем тыманмеш волгенче корно-влак шарналтыч: