+16 °С
Пылан
Все новости
Сылнымут аланыште
31 Сӱрем 2018, 19:33
Геннадий САБАНЦЕВ-ОЯР
Г.Л. Сабанцев 1958 ий 8 апрельыште Марий Элысе Кужэҥер районысо Йырмарий ялеш шочын. Школ деч вара Марий кугыжаныш университетын историй-филологий факультетыштыже шинчымашым поген. Паша корныжым журналистика дене кылден. Йошкар-Оласе ятыр редакцийыште, телевидений ден радиошто тыршен, Мландыдӱр Йӱдвелыште Чукотка мландыште журналистлан пашам ыштен.
Марла да рушла возымо почеламутшо-влакым посна сборникла дене савыктыме, 2016 ийыште Москошто лукмо «Современная литература народов России. Поэзия» антологийыш пуртымо, татар, финн, венгр йылмылаш кусарыме. Поэт шкежат шагал огыл вес калык гыч лекше поэт-влакын возымыштым марий йылмыш кусарен. Г. Сабанцев-Ояр - Марий Элын сулло журналистше, Марий Элын калык поэтше.
Шӱмбел йылмем
Пеле-пуле толашыл ом чокие,
А пӱтынь ямым чон денак айлен
Да шижын тыйын ӱжара гай вийым,
Марий йылмем, мый тый денет ойлем.
Мый пелештем - шарла пеледын олык,
Гӱжлен шога акретле чодыра;
Тора гычын кугезе-шамыч толыт
Да мый денем йолташла кутырат.
Шыч мондо, маныт, шомакнам мемнаным,
Аралышыч тугеже, йӧратен,
Куатле да эн ныжылге семаным.
Тудлан ты вийым пӱртӱсак пуэн.
О мӱкшава гай поро шочмо йылме!
Ме пеленет йоча гай улына.
Вет шӱлыш налме тат гыч тыйын йыр ме
Мӱкшиге семынак пӱтырнена.
Тый колтенат шӱм-чоныш келге вожым.
Но лектыт але мыскынь-шамычат -
Шке йылмышт дечын коштыт нуно вожыл.
Мо, вожылыт тӱняш шочмыштланат?
Ом пале. Но палем мый, кумыл темын:
Илет, шӱлет да кутырет, йылмем.
Керек ик татлан тыйым мый мондем гын,
Карген кертат тӱняштыжат улмем!
Шкендым шке ит йомдаре, марий!
Лийын шучко саман. Тушман капыр
Тудым йыр авырен да ишен.
Но садак ыш сукал марий патыр,
Вӱржӧ веле шем мландыш витен.
Тиде вӱр гыч у тукым кынелын,
Кече дек мелын лийын чурий.
Чытен лектын чыла йӧсӧ-нелым,
Пытараш шкенжым ыш пу марий!
Толмо корныжым сай томсык йӱрла
Нерештарыш саманын куат.
Тудын тале орваж гычын кӱрлын
Корно тӱрыш ыш код марият.
Луктын огыл нимо тудын ӧртым,
Умылен: акыл сотышто - вий.
Шинчымаш дек кавашкыла нӧлтын,
Йомдараш шкенжым ыш пу марий!
Шӱмжӧ лишке ыш кондо осалым.
Уло вийын кычкалтын пашаш,
Озырканым, пуламырым, сарым -
Адакат чыла перныш чыташ.
Пиал киндыжак лач чытымаште,
Тудын дечын кугужо от лий.
Серыпан моло калык коклаште
Шкенжым пеҥгыдын кучыш марий!
Уло йылмыже, мурыжо, чонжо.
Но шижат - иземеш чылажат.
У саман, тупела веле чоҥышо,
Шкенжын вийжым тушка тудланат.
Угыч ончыкто: тый улат патыр,
Кугезетлан ӱшанле тый лий.
Курымешлан йомаш огыл манын,
Шкендым шке ит йомдаре, марий!
Курым пеледыш
Олыкышто тӱрлӧ-тӱрлӧ сылне
Ал да гӱл пеледыш пеледеш.
Лач тиддене олыкнаже сынле -
Шонанпыл паласла волгалтеш.
Пуйто тудым тӱрлемӱдыр-шамыч,
Лывырге парняштым модыктен,
Омыштым коден тӱрлаш тыршальыч
Да шаральыч эҥер сер воктен.
Ик пеледыш утларак чеверын
Моло-влак коклаште чолгыжеш;
Весе гын ок кой тунар косирын,
Но тудат вет кече дек нӧлтеш!
Тудо ок лий - олык ок лий тӱрыс,
Йыр пӱртӱс ок лий тунам тичмаш -
Пеледалт шогалын корно тӱрыш
Корныеҥын чонжым кандараш…
Лач тыгак керек-могае калык -
Кеч изи пеледыш гае туш -
Сылнешта тӱнян чурийжым алын.
Тудын деч посна тӱня ок куш.
Лач тыгай пеледышла чучат тый,
Марий калык - шерге шӱмбелна.
Чӱчкыдынак лӱмыштет кучалтын,
Пӱрымашет шумлык шонена:
Солалташ тӧча саманын покшым,
Пачката саска гай калыкем.
Йомдарен акретле тукым шокшым,
Ий еда толат тый катыкем.
Чынжымак лиеш мо тудо пагыт -
Тукымна вес вӱрышкӧ кусна?
Да тӱняште шыже олык лапла
Йошт лиешыс тый дечет посна…
Ок йоҥгалт марий шомак нигушто,
Марий мурым нигӧлан мураш,
Ожнысо марий чонан пасушто
Тӱҥалеш лач ир мардеж шӱшкаш…
Ом ӱшане! Огеш лий тыгае!
Рвезе калык пеҥгыде лиеш!
Шӱдӧ ий тора гычын у гае
Марий мут тек тудым вӱдылеш.
Вет арам мо кызыт марий ӱдыр
Тӱрлеман ош тувыр ден чаткан
Ошкылал колта шке качыж кӱдынь -
Мландым веле мурыкта таган!
Теве курымнан сӧрал пеледыш:
Ал да гӱл, шымалык да куат…
Лийышт шуко тӱжем ден пеленышт
Нунын гае ӱдыр-рвезе-влак!
(«Илышпӧрдем» поэзий ойпого гыч.)
Читайте нас:
© 2024 «Чолман». Республиканская общественно-политическая газета на марийском языке. Издается с 24 апреля 1991 г.
Главный редактор - Губаев Игорь Иванович.
При использовании материалов гиперссылка на сайт cholman.info обязательна.
Категория информационной продукции 12+
Связь, информационный технологий да массовый коммуникаций сферым эскерыше Федеральный службын Башкортостан Республикысе Управленийже 2016 ий 11 июльышто ПИ ТУ02-01543 № дене регистрироватлен.
Мы в соцсетях:
ВКонтакте - vk.com/cholman
Telegram - https://t.me/cholmantv
Я.Дзен - https://dzen.ru/cholman
ОК - ok.ru/cholmanrb
TikTok - tiktok.com/@cholman.tv
Телефон
Телефон: 8(34783)7-07-97.
Электрон почто
Адрес
Адрес редакции, типографии: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, Березовское шоссе, 4А, 1 этаж.
Для писем: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, 8-е почтовое отделение, а/я 116, для редакции газеты «Чолман».