Театр мемнам воспитыватла, шӱм-чоннам пойдара, икте-весе кокласе кылым саемда. Арамлан огыл Уильям Шекспирын «Уло тӱня - театр, а тусо еҥ-влак актер улыт» ойжо калык коклаште кумдан шарлен. Театрысе постановкылаште шке илышнам воштончышысо гай ужына: мо мыланна лишыл, мо верч тургыжланена, чоныштына мо ышталтеш. А вет эше ты сомылым калык театр-влакат шуктен шогат. Актерышт профессионал огыл, тӱрлӧ вере тыршыше тыглай еҥ улыт гынат, садак модмышт дене еҥ-влакын чоныштым тарватат, шонкалаш таратат.
Мишкан районысо Тӱвыра полат пеленсе «У илыш» марий театр 70 ий наре пашам ышта, 30 ий наре «калык» лӱмым нумалеш. Тудо сар деч варасе неле, йӧсӧ 1945 ийыште, кугу ойгым, нелылыкым сеҥен лекме деч вара калыкын кумылжым нӧлталаш кӱлмӧ жапыште, шочын. Коллективым тӱрлӧ ийлаште Елена Вейшторг да Яков Байдимиров, Антонина Антонова, Нина Михайлова вуйлатеныт. 1999 ий гыч ты сомылым Нина Ахмадеева шукта.
Театрын репертуарже поян. М. Рыбаковын «Керемет корем воктене», «Томаша», «Эргымлан кузык»,
А. Волковын «Посана», «Ӱдыр кумыл», Н. Айзманын «Кай, кай Йыванлан» да ятыр моло пьеса негызеш шындыме спектакльым модын ончыктеныт. Адакше тидын дене гына огыт серлаге, Тӱвыра полатын эртарыме концерт ден мероприятийлаште монологым да пьеса-влак гыч ужашым рушла модыт, театрализованный куштымаш постановкылаште, концерт программылаште мастарлыкым ончыктат.
2018 ий тӱҥалтыште театр-лан уло вийым пыштен тыршаш логале. Концерт-влакым эртараш полшымо дене пырля «Алтын тирмэ» («Шӧртньӧ юрта») Калык театр-влакын кундем-влак кокласе фестивальыштышт шке лӱмжым аралаш кӱлын. Артист-влакын модмыштым Калык творчество республикысе рӱдерын театр искусство шотышто тӱҥ специалистше Т.С. Калмурзина аклаш тольо.
Тений «У илыш» театр землякна Вячеслав Абукаев-Эмгакын «Изуремыште кугу сӱан» комедийже негызеш ямдылыме спектакльым калык ончык лукто. Тӱҥ рольым - пеш чоя да ала-момат шонен лукташ уста, но илышыште шке вержым мудымо самырык рвезын образшым Радион Плотников мастарын чоҥыш. Икте-весе дене ӱчашаш эреак амалым мушо илалше пошкудо-влакым Мария Минилбаева да Алексей Ибулаев, ваш-ваш йӧратыше мужырым Лада Шаяхметова да Василий Кутлуметов, чылажымат шот дене ышташ шонышо ялсовет председательым Сергей Мусалин, эн драматичный рольым - тӱҥ геройын аважым - сценыште театрын режиссержо Нина Ахмадеева устан модыч.
«Калык» лӱмым аралаш театр ончылгоч ямдылалташ тӱҥалын ыле. Спектакльыште модшо-влак, кажныштын шкеныштын вес паша верышт уло гынат, кечын гаяк репетицийыш коштыч.
Мутат уке, жюрин спектакльыште модмыштым мокталтымыжым, залыште шинчыше калыкын шокшын вашлиймыжым артист-влак эн кӱкшӧ аклан шотлышт. Вийым пыштен, тыршен, уэш-пачаш репетироватлымышт арам ыш лий - «У илыш» театр «калык» лӱмжым арален кодыш, эн сай лу театр радамыш логале. Тудым «Алтын тирмэ» Калык театр-влакын кундем-влак кокласе фестивальыштын 14-18 майыште Учала районышто эртышаш региональный этапышкыже ӱжыныт. Нунылан ончыкыжат эше ятыр гана усталык кӱкшытыш шуаш да тушко «кӱзен сеҥаш» кугу кумылым да вий-куатым тыланыме шуэш!
Снимкыште: «Изуремыште кугу сӱан» комедий гыч ужаш.