Йӧратыме, чон йодмо пашам ышта

Акпарс школын икымше пачашыштыже кок кабинетым тӱҥалтыш классыш коштшо  йоча-влак айлат. Нунын изи коридорыштышт тунемше-влакын кид дене ыштыме мотор выставкым чумырымо да посна тематике, сюжет почеш вераҥдыме. Тыршен ыштыме сӧрал сӱрет вигак шинчалан перна. Туштак парт-влакым шогалтыме, йоча-влаклан модаш шашке, шахмат, мозаике конструктор-влак койыт. Окна воктен кугу атылаште пеледыш-влакым шындыме. 

Тиде поянлыкым школышто тӱҥалтыш класслам туныктышо, школ директорын воспитаний шотышто советникшылан ыштыше З.Б. Ильгузина чумырен. Тудо образований системыште 37 ий наре тырша.

Зинаида Бикъяновна 18 августышто 55 ияш лÿмгечыжым палемдыш. Пайрем амал уста туныктышо дене вашлияш да шкеж нерген, пашаже шотышто мутланаш йöным пуыш.

З.Б. Ильгузина Шаран районысо сылне Янахмат ялыште шочын-кушкын. Йоча жапше моло икшывын гаяк эртен: модын, юарлен, тунемын, пашалан кумылаҥын. Школышто сайын тунемын, спортым йӧратен, макулатурым, кӱртньӧ пудыргым погымаште да моло мер пашаште эре ончылно лийын. 1982 ийыште, 6-шо класс деч вара, Зинам «Артек» Всесоюзный пионер лагерьыш канаш колтеныт. Лагерьыште Якутий гыч ик ӱдыр дене келшеныт да таче мартеат икте-весыштым огыт мондо, кылым кучен илат.

Ялысе школышто кандаш классым тунем лекмек, ӱдыр Благовещенск педучилищыште (кызыт - шуко профилян профессиональный колледж) шинчымашым поген, тӱҥалтыш класслам туныктышо да воспитатель профессийым налын. 1988 ийыште направлений  дене Усола кандашияш школыш пашам ышташ колтеныт. Паша деч кӱрылтде, Башкир кугыжаныш педагогический университетыште тунемын, 2002 ийыште кокымшо  дипломым налын. Но илыш вашталтмылан кӧра ялыште йоча шагалемын, садлан 30 ий Усола школышто ыштыме деч вара Зинаида Бикъяновна шымше ий Акпарс школышто тырша. Ынде кумшо ий школ директорын воспитаний шотышто советникшын пашажымат намия. Мый ӧрам, кузе тудо, шке вийжым, жапшым чаманыде, чыла ыштен шукта.

«Мый изинек туныктышо лияш шоненам. Мишкан район Пӱнчер школышто  практикым эртыме годым шонымашем утыр веле пеҥгыдемын. Йоча-влакым йӧратымем лач тунам умыленам. Мый йӧратыме да чон йодмо пашам ыштем. Икшыве-влак мый декем куанен коштышт манын, тӱрлӧ йӧным кучылтам. Нунын кумылыштымат шижаш тыршем, молан манаш гын кажне йоча ойыртемалтеш. Икте дене ик семын койман гын, весылан ты йӧн йӧршынат келшен ок тол. Тудым вес семын семален моштыман», - ойла Зинаида Бикъяновна.

Туныктышо ден ача-ава-влак коклаштат пеҥгыде вашкыл палдырна. «Зинаида Бикъяновнам уло чон дене пагалена. Тудо йоча-влакым илышлан ямдылен кушта. Кеч-куштат эре чыным кычалеш, мо улмым весе дене пайлаш, ӱдыр-рвезе-влакым икте-весым пагалаш, шке деч изиракым але ӱҥышыракым пыдал налаш, йӧсӧ годым полшаш туныкта. Класс деч ӧрдыжсӧ мероприятий-влакым пырля эртарена. Труд урокышто да «Мастар кид» кружокышто йоча-влак шуко пайдале пашам ышташ тунемыт, вет туныктышын мутшо почеш, илышыште кеч-можат кӱлеш лийын кертеш», - каласкалыш туныктышо нерген нылымше классыште тунемше Матвей Тухватовын аваже.

Мый шкежат туныктышо улам, ӱмырем школышто эртен, садланак «Туныктымаш - Юмын пуымо паша» манын шонем. Чылан тудым ыштен огыт керт. Ты пашалан шӱм «шолшаш». Йоча-влаклан йӧратыше, сомылжым палыше, ушан, а кызыт эше мобильный туныктышо кӱлеш.

Зинаида Бикъяновна тӱрлӧ конкурслаште вийжым терга. Тале туныктышым тыршымыжлан тӱрлӧ награда дене палемденыт: образований район пӧлкан, администрацийын, Усталык пӧртын, Ӱдырамаш ушемын пуымо Чап грамот ден таумутан серышыже шуко погыненыт. Тудын мутшо почеш, эн тӱҥ пиал - тиде пашаче коллективын пагалымыже, йоча-влакын умылен моштымышт, сайын тунеммышт.

Зинаида Бикъяновна еш пиалжымат Усолаштак муын. 1988 ийыште шкенжын гаяк фамилиян рвезылан - Андрей Ильгузинлан марлан лектын. Вате-марий ушан-шотан кум икшывым ончен куштеныт. Алена ӱдырышт ешыж дене Октябрьский олаште ила, кадастровый инженерлан ышта. Алексей эргыштат ешыж дене туштак «вожаҥын», нефтяной компанийыште пашам ышта. Дима эргышт Акпарс школым шӧртньӧ медаль дене тунем пытарыш. Кызыт Уфаште БГМУ-н лечебный факультетыштыже кокымшо курсышто тунемеш.

Мый тиде чолга, поро, шке пашажым уло шӱм-чон дене йӧратыше, чыла сомылым писын гына ыштен шуктышо Айдеме дене кугешнем. Тек Зинаида Бикъяновнан пашаже умбакыжат ушнен толеш да тӱвыргӧ саскам пуэн шога!