Все новости

Самырык ача-ава-влак шочмо йылмышт деч «утлынешт»

Йошкар-Олаште пединститутын дошкольный факультетыштыже марий пӧлкам тунем лекмек, 12 ий (1993 ий гыч) Марин школышто тӱҥалтыш класслам туныктышым. Йоча-влак дене марий йылмым, литературым тунемына ыле. Ялыштына татар-влакат илат, нунын икшывыштат марла тунемыныт, эсогыл марий икшыве-влак семын диктант ден изложенийымат возеныт. Ик татар ача-ават «Тудо марий йылмыда огеш кӱл» манын каласен огыл. А ынде…

2005-ше ийыште Марин школнам петырышт, мый Андреевка руш ялысе школышто 1-4-ше класс-влак дене пашам ышташ тӱҥальым. А тушто марий йылме уке… Шкат паледа, ала-молан марий ача-ава-влак (!) шочмо йылмышт деч «утлынешт»! Чылан «рушыш» савырнен пытеныт. «Молан тудо марий йылме кӱлеш» малдалыт…
Но шочмо йылмым мондымо ок шу. Молан дыр самырык ача-ава-влак ялыштат икшывышт дене рушла ойласат, а шке коклаштышт - марла. Изи падыраш аважын шӱм йымалныже кийыме годымак ава-ачан, коча-кован марла мутланымыштым колеш, чыла умыла огыл мо? Но самырык ача-ава-влак «Молан марий йылме дене йочан вуйжым аҥыртарена?» манын шонат, садлан, шочмекыже, тудын дене рушла мутланаш тӱҥалыт. Тыге йочан «двуязычие» манмет миен лектеш. Тыгай икшывын йылмыже варарак «почылтеш».
Мыйын шонымаште, айдеме шке шочмо йылмыжым сайын ок пале гын, моло йылмымат «сеҥен» ок керт, молан манаш гын ончыч ме изинек марла ойласен кушкынна. Школыш кайымеш, иктат рушла кутыраш лӱмын туныктен огыл. Варарак чылан тунемыннас, иктат рушла ойласаш тунемде кодын огыл…
Мемнан Илиш районышто ныл марий ял уло - Анач, Марин, Лапкашор (Марий Менеуз), Красный Октябрь. Нине ялласе школлаште марий йылмым туныктат ыле. ЫЛЕ манаш гына кодеш шол… Ончыч Марин тӱҥалтыш школым, вара Анач школым петырышт… А вет Аначыште кыдалаш школ ыле, вара индеш класс марте туныктышт, а ындыжым тӱҥалтыш школ веле кодын. Йӧра, кеч туштыжо марий йылме предмет уло. Но Анач йочасадыште марий йылме уке!!! Икшыве-влак дене рушла кутырат… Теве тыге ме «аракма марий-влакым» куштена! Конешне, марла кушташ-мураш туныктат. Тидыжланат йочасад, школ, клуб пашаеҥ-влаклан таум каласыме шуэш.
Тӱшкаште - вий, маныт, садлан мыланна, марий-влаклан, чылан погынен, марий йылмынам арален кодыман! Марий шӱлыш ынже йом ыле! «Чолман» газет редакцийлан марий йылме да марий калык верч тыршымыжлан пеш кугу таум каласынем!

Изображение Free-Photos с сайта Pixabay

Читайте нас: