Кугезе коважын илышыжым шымлен

19 майыште Уфаште «Изи наука академий» шымлыме паша конкурсын кундемысе этапше эртыш. Тушто Шушнур школын шымше классыштыже тунемше Екатерина Петровам «Историй» номинацийыште кокымшо вер дене палемденыт. Тудын «Повинности советских крестьян в Сталинскую эпоху» пашаже жюриланат, конкурсыш мийыше-влакланат келшен.

Ты пашам Екатерина кугезе коваже Анастасия Михайлован илышыжлан эҥертен возен. Анастасия Павловнан пелашыже 1941 ий декабрьыште Кугу Ачамланде сареш вуйжым пыштен. Ешлан моло еҥ-влак семынак шуко нелылыкым чыташ, пеле шужен илаш пӱрен. Тылеч посна тӱрлӧ налогым тӱлаш кӱлын. Натуральный манмыжым (кугыжанышлан шылым, муным, шӧрым, молымат пуаш) тӱлаш поснак йӧсӧ улмаш. Эше самообложений, окса налог, вольыклан налог лийыныт. Тӱлыдымӧ еҥ-влак деч штрафым «кӱрыныт», четлык коклашкат верешташ лийын.

Анастасия Павловна Сталин элым вуйлатыме ийласе чыла квитанцийым, чекым, справкым саклен кийыктен. Ындыжым ӱдыржат, Зинаида Ивановна, аважым, сар годсо йоча жапым шарналтен, нине документ-влакым тӱткын арала. Ойыртемалтше документ-влак, кугезе коваштын илышыже нерген уныкаже-влаклан каласкала. Зинаида Ивановнан уныкаже-влак Сеҥымашым лишемдаш полшышо кугезе кочашт-коваштым пагален шарнат. А Анастасия Павловнан да Зинаида Ивановнан тачысе кече марте арален коден кертме документышт - тиде еш историйын веле огыл, мемнан кугу элнан историйжын ужашыже.

Р. МУХАМАТДИНОВА, историйым туныктышо.