«Артек» - оҥай йоча тӱня

«Артек» тӱнямбал йоча рӱдер могайрак улмо нерген Герман утларакшым аваж дене пырля кинотеатрыште ончымо «Артек. Большое путешествие» фильм гыч пален налын. Тачысе кече гыч 1988 ийыш, совет саманыш, логалше йоча-влакын илышышт нерген пеш оҥайын каласкалалтын, садланак дыр ты фильмым ончымо годым курыкан мотор пӱртӱс лоҥгаште, Шем теҥыз воктене верланыше кундемыш коштын толашат шонымаш шочеш. Германат тунамак «Мыят кумылым шуктышо пушеҥгым ужнем» манын йӱкынак каласен колтен. А вет арамлан огыл «Каласыме ойын вийже кугу» маныт, тудлан кӧрат илышна, шоныде-вучыдеак, кӱлеш йогыныш савырал кертеш.

Чынак, икмыняр жап гыч Васинкинмыт каныме рӱдерын сайтыштыже анкетысе йодыш-влаклан вашешташ лийме нерген пален налыныт. Чылажымат радамлен возен колтымек, вашмутым ӱшаныде вученыт гынат, ӱжмаш толмылан чот йывыртеныт. Шукырак баллым погаш рвезын ик жап Оласе тӱвыра рӱдерын «Келшымаш» ансамбльыштыже куштымыжо да тиде коллектив дене пырля элысе фестивальлаште ончыл верлам налмыже, элысе йоча ден самырык-влакын «Движение первых» толкынышкышт ушнымыжо, Нефтекамск оласе юниор-лига дене пырля КВН-лаште модмыжо, Йоча да самырык-влакын усталык полатыштын эртарыме конкурслаште сеҥымыже, спортлан шӱман улмыжо да молат чот полшеныт.

Кодший октябрь мучаште - ноябрь тӱҥалтыште Герман 21 кече «Артекыште» канен.

- Башкортостан гыч 28-н кайышна. Мый «Лазурный» лагерьысе 7-ше футбол отрядыш логальым. Отряднам арамлан огыл тыге лӱмденыт - чынак, футбол дене чӱчкыдын модынна, эсогыл мемнан дене пырля каныше ӱдыр-влак да балерина ӱдырат уло кумылын мечым чуменыт. Тыге вес лагерь дене футбол дене модмо годым сеҥышна, да мыланна медаль ден Чап грамот-влакым кучыктышт.

«Артекыште» ӱдыр-рвезе-влак икгай вургемым чиен коштыт, тусо йӱла-влакым пагалат да шуктен илат. Погынышо йодышлам «Артекысе» оҥгыш шогалын каҥашенна, кастене отряднан верыштыже погынен, эртыше кечым иктешленна, эрласе мероприятий-влак нерген мутланенна.

Каныме рӱдерыште кум вожатыйна дене пырля шуко конкурсышто вийым тергенна, Крымысе палыме верлаш, Гурзуфыш, Симферопольыш да моло вере экскурсий дене коштынна. Мыланем «Артек-арена» кугу эстрада да концерт комплексыште «Большая перемена» элысе конкурсын финалже годым «массовкышто» лиймына чот келшыш. Тушто кажне йочалан «Большая перемена» да «Движение первых» ойсавыртышлам возымо футболкым пӧлеклышт.  

Тунемме жапыште канаш мийыме годым школышкат коштман, тӱҥ предмет-влак дене урок-влакым эртарат, а шкенан школыш ведомостьым кондыман.

Отрядыштына Бурятий, Таганрог да моло верла гыч мийыше ӱдыр-рвезе-влак ыльыч. Смена мучко ваш келшен илышна, садлан чеверласаш йӧсырак чучо. Но кызыт сото телефон улылан кӧра кылым ышташ йӧсӧ огыл - Уфа гыч Аркадий да Юра дене кызытат икте-весылан уверым колтылына, - каласкалыш тудо.

- Кумылым шуктышо пушеҥгым ужыч дыр? - йодым Герман деч.

- Ужым. Тиде «мамонт» пушеҥге (Чын лӱмжӧ - секвойядендрон гигантский. - авт.) «Горный» комплексын паркыштыже кушкеш. Пушеҥге тӱҥжӧ ныл-вич метр кӱжгытан. Тудым икмынярын шогалын гына ӧндалаш лиеш, - вашештыш рвезе.

А тиде жапыште «Артекыште» каныше ача-ава-влакын посна онлайн-отрядышт лийын. Нунат посна заданий-влакым шуктеныт, темлыме темылан видео-влакым возгален колтеныт. Логотип конкурсышто оласе 22-шо йочасадыште воспитательлан ыштыше Инна Анатольевна икымше верым сеҥен налын, да тудлан пӧлеклан «Артек» шомакым возыман панамым колтеныт. Сӱретлыме логотипше дене кызыт кепка-влакым сӧрастарат.

Теве тыге, ӱдыр-рвезе-влак да нунын ача-авашт. Мер пашаланат жапым муза, чолгарак лийза, вийдам терген ончаш ида ӧр. Тӱҥжӧ - тыланыза, ала тыланымашда чынже денак шуэш?