Все новости
Самырык тукым
14 теле 2022, 15:46

Наукыштат, мер пашаштат чолга

Кызытсе саманыште экологий йодышлан кугу тӱткылыкым ойырат, садлан, очыни, самырык-влак коклаште илышыштым ты сомыл дене кылдыше-влак шагал огытыл. Нефтекамск олаште шочын-кушшо Надежда Исламоват, оласе 13-шо школым шӧртньӧ медаль дене тунем пытарыме деч вара Удмурт кугыжаныш университетыште (Ижевск ола) «Природоохранное обустройство территорий» специальность дене шинчымашым поген. Тыгодымак шымлымаш пашаланат жапым муын, лектышыж дене конференцийлаште палдарен, конкурслаште вийым терген. Вара «Эколого-экономическое и архитектурно-дизайнерское обоснование проектов природообустройства» направлений дене магистратурышто тунемын, 2017-ше ий гыч Удмурт кугыжаныш университетыште йырвелым инженер аралымаш кафедрын кугурак преподавательжылан тырша. 2021 ийыште аспирантурым тунем лектын да тений сентябрьыште «Экологий (биологий наука-влак)» направлений дене «Пределы толерантности Fusarium equiseti и Cylindrocarpon magnusianum и использование инокуляции растений при создании устойчивых искусственных экосистем» кандидатлык диссертацийым арален.

Еш архив гыч налме фото-влак.
Еш архив гыч налме фото-влак.

- Надежда Александровна, кандидатлык диссертаций нерген мутым тарватымек, вигак йоднем: шымлыме пашадам тыглай лудшылан кузе кӱчыкын умыландарен пуаш лиеш?

- Диссертацийыштем кушкыл-влакым экологий велым лӱдыкшыдымӧ технологий йӧн, лачшым моткоч тыгыде поҥго-влак полшымо дене, пеҥгыдемдымым радамленам. Тыгай поҥго-влак кушкыл вожышто иланат да нунылан начар условийыштат, мутлан, неле металл погынымо мландыште - а олалаште лач тыге кушкыт - атыланаш йӧным ыштат. Нуно кушкыл-влаклан мланде гыч питательный элементым налаш полшат, да тидлан кӧра химический пестицидым да минеральный удобренийым кучылтмаш шагалемеш.

Еш архив гыч налме фото-влак.
Еш архив гыч налме фото-влак.

- Те тиде темым икмыняр ий годсек шымледа, пашадам шуяш грантымат пуэныт… 

- Да, 2021 ийыште диссертацийыштем радамлыме йодышла дене самырык-влакын «iВолга» форумыштышт палдарышым да шымлымаш пашамым умбакыже шуяш 150 тӱжем теҥге грантым ойырышт.  

- Ынде шкежат самырык тукымым туныктеда?

- Мыланем илышыште шке верым муаш шонышо самырык-влак дене пашам ышташ келша. Йырвел тӱняна, пӱртӱсна аружак огытыл, садлан пӱртӱс-аванам аралыман да тидлан моло еҥымат туныктыман. А тиде сомылым ончыкыжым самырык специалист-влак, нунын радамыште мемнан университетыште ямдылыме инженер-эколог-влакат шке кидышкышт налыт да ворандарен колтат манын ӱшанем.

Еш архив гыч налме фото-влак.
Еш архив гыч налме фото-влак.

- Мыланем туге чучеш, те шкежат ура чонан улыда да шымлыме-туныктымо паша дене гына огыда серлаге, шочмо калыкнан тӱвыражым вияҥдашат жапым муаш тыршеда?    

- Мый марий ӱдыр улам, садлан калыкемын илыш радамжым, йӱлажым, тукымвожем келгынрак палаш шонымаш эре лийын. Тыге студент годсек республикысе марий самырык тукымым ушышо «Ӱжара» организаций дене пеҥгыде кылым кучем, ӱдыр-рвезе-влак дене пырля тӱрлӧ мероприятийым эртарена.

Еш архив гыч налме фото-влак.
Еш архив гыч налме фото-влак.

Кодший кеҥежым Удмуртий гыч коктын Марий Элыш Марий самырык тукымын слетышкыжо мийышна. Шочмо йылме дене эртарыме тӱрлӧ мероприятийыште: конкурслаште, мастер-класслаште, концертлаште - вийым тергышна, мастарлыкнам ончыктышна, у шинчымашым погышна, проектым возаш тунемна. Вес кундемлаште илыше иктаҥаш ӱдыр-рвезе-влак дене палыме лиймым да вашкылым ыштымым моткоч пайдалылан шотлем. 

Тений олаштына «Шочмо вож» у ансамбльым чумырышт, тудым Карина Вахрушева вуйлата. Мыланемат ты ансамбльыште кушташ, республикысе олала ден яллаште тӱрлӧ пайремлаште калыкнан койыш-шоктышыжым ончыкташ келша.

Автор:Энна Губаева
Читайте нас: