Все новости
Самырык тукым
9 теле 2022, 14:24

Мода почеш каяш сай мо?

Икмыняр ий ончыч кевытлаште «электрон сигарет» манмым ужалаш тӱҥальыч. Тудо тамак шупшмым кудалташ полша манын ойлат ыле. Кызыт шуко самырык ӱдыр-рвезын кидыштыже тиде ӱзгарым ужына. Тудын дене парым лукшо еҥ шкенжым «модный, илыш дене тӧр» ошкылшылан шотла, очыни.

Мода почеш каяш сай мо?
Мода почеш каяш сай мо?

Вейпын тазалыклан могай эҥгекым ыштымыж нерген шагал шымленыт, маныт, сандене шуко государствыште тудым ужалыме-налме шотышто нимогай чарак уке. Нуно шке калыкышт дене экспериментым але опытым эртарат, лектеш. Туге гынат икмыняр эл тудым ужалаш чарен. Молан манаш гын, электрон сигарет айдемын тазалыкшылан тыглай тамак дечат кугурак зияным конда. Вейплан ямдылыме вартышыш тӱрлӧ растворительым ешарат. Могайым? Тудым шупшшо еҥ огешат пале. Ырен, тиде химический вещества аэрозольыш савырнышаш. Туге гынат тудын изи ужашыже шодыш логалеш да тушто эҥгекым конден кертше вӱд погына. Тыге шодо чер «тарвана».

Кызыт школышто тунемше кокла да кугурак ийготан чыла ӱдыр-рвезе тудым тамлен ончынеже. Вейпым лукшо да ужалыше-влак тушто никотин уке манын ӱшандараш толашат. Кузе уке гын, нуно тидын дене оксам ыштатыс! А электрон сигаретын кап-кыллан эҥгекше пеш кугу. Тудо шӱлыш корным петыра, да шупшшо еҥым кокыртыш индыраш тӱҥалеш. Шинча ден пылышын пӱсылыкышт нӱшка, глаукома чер «нерештеш». Вейп онкологий черлан негызым пышта, щитовидный железан пашажлан чаракым ышта, йочан ушыжо да кап-кылже начарын кушкыт. Ончыкыжым икшыван лияш нелылык лектеш. Шӱм да коваште чер-влаклан вияҥаш негызым ышта. Ик электрон сигаретым икте-весылан пуэн, туберкулёз да гепатит чер шарлат.

Кокла ийготан йоча-влак электрон сигаретлан ынышт  шу манын, мом ыштыман? 

Эн ончыч икшыве ик ганат шупшын ынже ончо манын тыршыман. Ик гана тамлен ончымек, тудо кокымшо-кумшо гана тудын дек кидшым шуя. Тудын тамжым икшыве огеш пале гын, сайрак. Сандене ава-ача ден икшыве коклаште вашкылым пеҥгыдемдыман, жапым нунылан шукырак ойырыман, ойласыман. Никотинын шкеж дек ойырен кертдымын пижыктен кертмыже, тазалыклан кугу эҥгекым, ончыкылык илышлан ыресым ыштымыже нерген икшывылан умылтарыман. Тек ӱдыр-рвезын иктаж-могай йӧратыме сомылжо лиеш - спортлан, кидпашалан шӱмаҥеш. Кокла ийготан икшыве-влак дене ойласыме годым вейп деч поснат илышын оҥай улмыж нерген каласкалыман. Кунам икшывылан «Тыге ит ыште» манат, тудо мӧҥгешла умыла - «Чарат гын, ыштен ончаш кӱлеш». 

Вес велым ончалаш гын, вейпын акше шерге. Тугеже, икшывылан оксам пуэда гын, умылыза, мом тудо налеш, мыняр теҥгем шога? Тек ӱдыр-рвезын кидышкыже уто окса ок логал. Шукыж годым кокла ийготан йоча «коя чыгылталтме деч» уда койышлан кумылаҥеш.

Photo by wild vibes on Unsplash

Автор:Н. КАЙНИЕВА. Нефтекамск ола.
Читайте нас: