Туштым, калыкмутым шарналтышна

Фольклорым шымлыме йӱлам илышыш шыҥдарымаште мыланна Ульяновский областной йоча библиотекын «Наши истоки. Читаем фольклор» акцийже кугу полышым пуыш. Чорай ялысе библиотека ден Чорай гимназийысе тӱҥалтыш классыште тунемше йоча-влак акцийыш пеш писын ушнышт. 2-4 классыште тунемше-влаклан «Марий калык тушто-влак» модмашым эртарышна. Тушто икшыве-влакым айдеме да пӱртӱс илышым эскераш, тӱткӧ лияш кумылаҥда, пӱсӧ шинчавылышаным, иктешлен моштышо уш-акыланым кушташ полша. Йоча-влак ожнысо ял озанлык паша, мланде да пӱртӱс нерген тушто-влак дене палыме лийыч. Нуно икте-весыштлан туштым туштыльыч, калыкын ожнысо илышыж дене палыме лийыч. 21 февральыште, Шочмо йылмын тӱнямбал кечыж годым, Чорай гимназийысе тӱҥалтыш классыште тунемше йоча-влак «Марий калык ойпого» пайремыш погынышт. Классым марий калыкын ожнысо, кызытсе вургемжым чумырымо да ял библиотекын книга выставкышт сӧрастарышт. Пайремын икымше ужашыжым калыкмутлан пӧлеклыме ыле. Нылымше классыште тунемше йоча-влак калыкмутын айдемын уш-акылжым, шинчымашыжым, шӱм-чонжым пойдарымыж нерген ойлышт, илышыште шкем кузе кучаш кӱлмым, йӧрдымӧ койыш-шоктыш деч аралымым палемдышт. Туныктышо Р.М. Николкина йоча-влакым калык муро дене палдарыш. Видеозапись дене тӱрлӧ семан марий мурым колышташ темлыш. Кокымшо классыште тунемше-влак калык йомак нерген пален нальыч. Йоча-влак «Чодыра Он ден маска» йомак гыч ужашым чаплын модын ончыктышт, Чодыра Онын (А. Ялкаев модын.) пӱртӱсым аралаш туныктымыжо, маска-влакым (К. Ахмадеева,

И. Бурзумбаев, К. Камиланова, Д. Каликаев модыныт.) пӱртӱсым локтылмыштлан теле мучко малаш пыштымыже йоча-влаклан моткоч келшен. Пытартышлан кумшо да нылымше класс ӱдыр-рвезе-влак куштен-мурымо мастарлыкыштым ончыктышт: сылне марий такмак-влакым йоҥгалтарышт, ожнысо марий куштымашым кушталтышт да уло рвезе калыкым «Вич мужыр» марий куштымашыш ушышт.

Кушкын толшо тукымым ончен куштымаште калык ойпого - кугу эҥертыш. Шочмо калыкын историйжым тунемше да палыше, тудын чон поянлыкшылан, йылмыжлан, йӱлажлан эҥертен кушшо самырык тукым вес калыкынат йылмыжым да йӱлажым пагала, тудым поро пошкудо семын акла.

Т. ТИМИРКАЕВА, Чорай ял библиотекын вуйлатышыже.

Снимкыште: Шочмо калыкнан йӱлажым жаплена, пагалена.