Все новости

Вот тиде колызо!

Колызо колызо деч ойыртемалтеш. Икте канаш, чоным куандараш мия гын, весе, мыняр пижеш гынат, эше шукырак кучынеже.  Тиде историйым ик йолташем ойлыш. Ола тӱрысӧ изирак ерыште карака сайын чӱҥген. Тушто ик пӧръеҥ вапшым пыштен, колжым эрат-касат нӧлтал налын. Но тунар колым кочкын пытарет мо?

Л. Шавалиеван фотожо.
Л. Шавалиеван фотожо.

Жап эртыме семын вапшын озаже утыр опкынланаш, колым еҥ ончылнак, шылтыде погаш тӱҥалын. «Пазарыште ужала» манын ойлымат шоктен. Колызо-влакат кол шагалрак чӱҥгаш тӱҥалмым шижыныт. Ваш погынен, тудлан «акылым шындаш» мутланен келшеныт. Опкыным колым поген лекме верыште вученыт. «Тый мо, шужен шинчет? Кочкашет уке? Мом опкынланет? Тиде каныме, а ужалаш кучымо вер огыл! Колетым вӱдыш колто, вапшетым поген нал. Ме кок гана огына ойло. Умылет гын, сай, уке - шканет ӧпкеле», - пеҥгыдын умылтареныт тудлан. Тиде мутланымаш деч вара пӧръеҥ ерыш колым кучаш миен огыл. 

Мыйын палымем-влак коклаште тыгай колызо уке. Шукын ик шӱрылык але ик-кок салмалыкым кучат да, эҥырвоштырыштым погалтен, «Эрлаланат кодшо, тачеш сита» манын, мӧҥгӧ ошкылыт. Нуно колым каналташ, «адреналинлан» верч веле кучат. Мутлан, кандашле ийым эртыше пошкудо ӱдырамаш тидын шотышто тыгерак каласыш: «Колым эрыкташ шинчамат ок уж, парням-влакат корштат, но, эҥырым кудалтен, поплавокын вӱд йымак пурен кайымыж годым шӱдыралтен, ик сово деч кугурак каракам шӱдырен луктам гын, чонем куана. Тыгай колым ик визытым кучымеке, кумылем кӱшкӧ нӧлталалтеш. Ошкылмем годым корштышо йолемымат ом шиж. Муралтен веле колтем. Тиде куан дене арня илем. Вара адак, окшаклен, пӱя серыш ошкылам. Мый колым кучаш огыл, а адреналиным налаш мием».

Вес пошкудем эҥыр дене огыл, колым квадрат сетка  дене кучаш йӧрата. Шуко кучен ок керт, ала кӱлешыжат уке… Утларакшым яра пӧртылмыжым ужам. Колымат кучен ок керт, адреналинат уке. Мый, яра толмыжым ужын, шукыж годым «Вуйжо изи гынат, кол окмак огыл. «Кучо мыйым» манын, молан метр кумдыкан квадратыш пурен вочшаш?» шоненам. 

Йоҥылыш лийынам улмаш. Тудо утларакшым велосипед дене кудалыштеш. Пӧртылмыж годым пакча воктеч эрта. Кеҥеж тӱҥалтыш. Мый пареҥгым катманлем. Вуйым нӧлтал ончальым гын… Корно дене Эчук велосипедым шӱкен толеш. «Камерже шӱтлен але пудырген?» - шонкалем семынем. Лишеммек, ужам: велосипед рамеш «квадратым» волтымо кужу вараже пидылтын, багажникше ик метр дечат кужу, квадрат сеткешыже кугу колым пӱтырен пыштыме. Ӧрын, пече гоч ваштареш тӧрштен лектым. «Мо тиде? Кузе кучышыч?» - илышыштем тыгай кугу колым икымше гана ужам. «Карп. Ужат могай?! - шыргыжал вашештыш. - Эн кугу карпым кученам, очыни. Тыгай але логалын огыл ыле. Иктажлан «квадрат» дене кученам манын ойлем гын, «Уке, лийын ок керт» каласа ыле. А тушто, пӱя серыште, «квадратемым» пыкше нӧлталын, серыш кугу колым луктын пыштымем годым шӱмем оҥем гыч лектын вочшашла кырен. Пӱя серыште мыняр колызо лийын, чылан, мыйын йыр чумырген, ӧрын да кӧранен, ӱшанен-ӱшаныде онченыт. Колызо-влак коклаште шкемым палыме артист, рекордым шындыше спортсмен гай шижынам. Кучен кертмемлан ӱшаныде, куанен шогылтынам. Колым, эше ӧрынрак, «квадратемым» онченыт. «Шуко тӱжемаш кол кучымо ӱзгарым, подкормкым налына, мыняр вучен шинчена! А тыште кум-ныл метран тоя, мучаштыже акрет годсо шке пидме метр кугытан сетке. Тудым вӱдыш волтат да вич минут гыч тиде пӱян эн кугу карпшым шӱдырен луктыт. Вот тиде колызо! - илалшырак пӧръеҥ куанжым шылтыде йӱкын каласыш да, висам налын толын, висен ончыш. - Лу кило! Пӱян эн кугу карпше! Вот тиде адреналин!» «Ынде кеҥеж мучко ик колымат ом кучо гынат лиеш. Вашкем, веҥымлан ончыктынем, тек тудат куана», - писын ошкыл колтыш пошкудем.  

Колызылан кол почеш адреналин пижын толеш да илаш вийым ешара улмаш.

Автор:Ф. БАЙТУКОВ. Красный Октябрь ял, Илиш район.
Читайте нас: