Все новости
ЛУДШО-ВЛАКЫН МЫСКАРАШТ
18 шорыкйол 2021, 12:35

Чӧгыт дене пудам кырат, а совла дене…

Ик кече Анна Артамонован оҥай ойлымашыжым шарналтышым. Мый тудым йӧршынат ом пале ыле гынат, серымыжым лудашак тыршенам. Тудын ош тӱням коден кайымыжлан идалыкат эртыш, марий манмыла, кийыме верже пушкыдо лийже. А ойлымашыже тыгай ыле. Татар рвезе-влак марий ялыш мотоциклым ужалышым кычал миеныт. Ожно шуко вере мотоциклым «матай» маныт ыле. А тудо ялыште Матай лӱман ӱдыр илен улмаш. Ялысе ик еҥ матайым кычалше-шамычым Матай илыме суртыш колтен. Суртоза «Те матайым ужаледа мо?» йодышлан «Матай огеш ужалалт» манын.

Мемнан кундемыште тӱрлӧ калык ила. Южгунам пошкудо калыкын иктаж-могай мутшо вес калыкын йылмыштыже тӱшкаште ойлымаште огешак кучылт, руш манмыла, «не печатное слово». А илышыште тӱрлыжат лиеда. Теве мемнан ялыште клубышто «Вич мужыр» куштымашым кушташ йӧратат ыле (Эх, илышыжат, тыгай чапле куштымашат йомеш улмаш). Музиканче кенеташте шоктымыжым чарнен, иктаж мужырым покшелан кодаш тыршен. А нуным наказатленыт: калыкын йодмыжым шукташ, мутлан, муралташ, кушталташ, почеламутым ойлаш але иктаж-кӧм шупшалаш йодыныт. Южгунам «кече» ден «тылзе» мут-влакым татарлаш кусараш кӱлын. Кӧ дыр вожылын, ӧткырракше, йошкарген гынат, каласен пуэн.
Ялыштына лийше тыгайрак шотан вес оҥайымат шарнем. Ожно Кӱшыл Такия руш ял ыле, ынде верже гына кодын. Тушечын пеш мотор руш вате апшаткудыш катманым ыштыкташ толын. Онча, апшаткудо петыралтын, но тӱньык гыч шикш лектеш. Вуча-вуча, апшатче уке, ала пашаже укелан кӧра паша верышкыже огешат вашке. Ӱдырамаш, кечыгут вучен шинчымеш, пӧртышкыжӧ ошкылеш.
Тиде пагытыште апшатче Мазай кугыза ден Ӱдрась пелашыже ӱстелтӧрыштӧ, самовар гыч шолшо вӱдым стаканеш темен, теве гына поген толмо снеге дене шӧран чайым пӱжалтын йӱын шинченыт. Руш вате, пӧртыш пурен, «Здравствуйте, приятного аппетита» малдалешат, молан толмыжым ойлен пуа.
Мазай кугызат руш ватылан марла огеш вашеште вет, «Теве чайым йӱынат, катманым тапташ каена», - рушла пелешта. Ӱдрась пелашыже рушла пеш умыленат, ойласенат огыл дыр, но теве пелашыжын ик рушла мутшым марлалан шотлен да чот шыдешкен. Шӧрым пыштыме кугу пу совла дене марийжын пӱжалтше саҥгажым чеслын гына перен колтен. «Вожылдымо!» - ик мутым гына каласен.
Мазай кугыза, верже гыч тарванен, шовычым налын, саҥгажым ӱштылынат, ӧрмалгыше уналан «У нас такой ритуал, чтобы муж не забыл жену» манынат, изишак шоналтен, «любимую» мутым ешарен. Вара йылгыжше чаравуйышкыжо пырдыжысе пудаште кечыше картузым упшалынат, унаж дене, ик мутым лукде, апшаткудыш лектын ошкылыныт.

Изображение Reijo Telaranta с сайта Pixabay

Читайте нас: