Владимир Путин посланийыштыже мо нерген ойлен. Тӱҥжӧ

Еш-влаклан полшымо нерген

Российыште шуко икшыван кугу еш нормыш савырнышаш. Россий эреак тукым гыч тукымыш куснен толшо йӱла-влаклан эҥертен илен да ончыкыжат тыгак илаш тӱҥалеш. Тӱнямбалсе ятыр еҥ мемнан ойна дене келша.

Еш ипотека (6 ияш марте икшыван еш-влаклан тугаяк ӱлыш процент ставкым кодат), ава капитал (икшыве шочмылан 833 тӱжем теҥге), кумшо икшывым ыштыме годым ипотекым тӱлаш 450 тӱжем теҥгем ешарыме программа-влакым 2030-шо ий марте шуят.

Элыште соцконтракт-влакым шукырак налаш йӧным ыштат. Тиде ӱлыш парышан еш-влаклан окса полыш. Тудлан эше 100 млрд теҥгем кучылтман, мыняр окса кӱлмым шотыш налме.

Кокымшо икшывылан налоговый вычетым кок пачаш - тылзеш 2800 теҥге марте, кумшо да моло икшывылан тылзеш 6000 теҥге марте кугемдат. Тыгай вычетым налаш лийме идалыкаш парышым 350 тӱжем гыч 450 тӱжем теҥге марте кугемдыме.

Лишыл куд ийыште элыште шукырак икшывым ыштыше-влак ешаралтме верч тыршыман.

Ава-влакым аралыме кугу комплексный программым ыштат, чыла полышым «Еш» нацпроектыш чумырат.

2030 ий марте эн ӱлыш пашадарым кок пачаш ешараш да 35 тӱжем теҥге марте шукташ палемдыме.

2025 ий гыч «Земский тӱвыра пашаеҥ» программым илышыш шыҥдараш тӱҥалыт. Ял вер-шӧрыш пашам ышташ куснышо врач ден тренер-влаклан тӱлымӧ семынак, тӱвыра пашаеҥ-влакат миллион теҥгем налын кертыт.

Образований да наука

2025 ий гыч йочасад-влакым капитально олмыктымо у программым илышыш шыҥдараш тӱҥалыт, вет нунын кокла гыч шукыжым эше Совет Ушем жапыштак чоҥымо. 2030 ий марте ты пашам мучашлат да вара план почеш гына ачалаш тӱҥалыт.

Олалаште, кушто палемдыме чот деч ятырлан шукырак йоча тунемме школ-влакат улыт, федеральный бюджет кӱшеш эше 150 деч шагал огыл школым да 100 утла йочасадым чоҥат.

2024 ий 1 сентябрь гыч школ директорын воспитаний паша шотышто советникше-влаклан 5000 теҥге дене, класс вуйлатыше да колледжлаште группын кураторжо-влаклан 10 тӱжем теҥге дене ешарен тӱлаш тӱҥалыт.

Тений гыч ик предмет дене ЕГЭ-м уэш сдатлаш да вузыш у результатан документым пуаш лиеш.

Российыште техникум ден колледжлаште у арверым наледаш 120 миллиард теҥгем, вуз-влакын тӱшкагудыштым олмыкташ 124 млрд теҥгем ойырат.

Вузлаште фундаментальный дисциплиным туныктышо-влакын пашадарыштым кугемдат.

Наука - Российын технологический вияҥмашыжын негызше. Кугыжаныш да бизнес шымлымашлан да разработкылан кок пачаш шукырак оксам ойырышаш да 2 процент ВВП марте шуктышаш улыт. Россий конкуренцийым ыштен кертше разработка-влакым, тидын шотыштак космический да атомный сферыштат,  ямдылышаш, кӧргӧ рынкыште кӱкшӧ технологиян верысе продукт куд ийыште 1,5 пачаш артышаш.

Окса нерген

Регион-влакын, тыгак Башкортостанынат бюджет кредитыштын 2/3 ужаш порысшым списатлат. Аныклен кодымо оксам, а тиде идалыклан 200 млрд теҥге, регион-влак инвестиций да инфраструктур проект-влаклан кучылтшаш улыт. Инфраструктур кредит-влакын портфельышкышт (кӱлешан чоҥымо пашалан кучылташ) ий еда 250 млрд теҥге деч шагал огыл ешарат.

Путин Российыште дифференцированный налог системым шыҥдараш тӱҥалаш  темлен.

2030 ий марте пеҥгыде пудыргым ойыркалаш да ик нылымше ужаш деч шагал огылжым кокымшо пачаш кучылташ тӱҥалман.

Сусыргышо да поген налме янлык-влакым эмлаш реабилитаций рӱдер-влакым почаш. 

Аварийный да шӱкшӧ илыме верла гыч весыш кусарыме у программым ышташ.

Куд ийыште элыште 30 тӱжем общественный верым тӱзатат. Тидлан 350 млрд теҥгем ойырат.

Социальный газификаций программыш сад-пакча ушем-влакымат пуртат.

2030 ий марте регион-влаклан 40 тӱжем у автобусым, троллейбусым, трамвайым пуат. Тидлан 150 млрд теҥгем кучылташ палемдыме. Тыгак школ автобус-влакым вашталтат. Чыла техникым Российыште луктыт.

Куд ийыште 75 процент аэропортын инфраструктурыжым уэмдыман, авиапаркыштым шкенан элыште лукмо самолет-влак дене пойдарыман. Элыште авиасообщений кодшийсе деч 1,5 пачаш шукемшаш, самолет дене чоҥештылаш шукырак еҥын йӧнжӧ лийшаш.

Тазалыкым аралымаш да спорт

2025 ий гыч план почеш диспансеризацийым эртыше да ГТО нормативым сдатлыше-влак налог вычетым ыштен кертыт.

Кугыжаныш еҥ-влак кужашрак илышт манын тырша. 2030 ий марте кокла ийгот 78 ий марте шушаш, вара 80 ийым эртышаш.

Куд ий коклаште тазалыкым аралыме объект-влакым чоҥаш, олмыкташ да кӱлеш арверым налаш 1 трлн теҥге утла ойыралтеш.

Федеральный ресурс дене регионлаште, эн ончычак изирак олалаште, ий еда 350 спорт объектым ешарен чоҥыман.

Российын у элитыже

Кызытсе чын элита - Российлан служитлыше, пашашт дене эллан ӱшанле улмыштым пеҥгыдемдыше пашазе ден воин-влак. «Российын лидерже-влак», «Губернатор-влакын школышт», «Мэр-влакын школышт» семынак кызыт «Герой-влакын жапышт» посна кадр проект ышталтеш. Тушко СВО-н участникше-влак возалт кертыт, а регионысо да федеральный вуйлатыше-влак наставникышт лийыт. Тыгак нуно элысе вӱдышӧ вузлаште моло деч ончычрак кӱшыл шинчымашым налын, военный карьерым шуяш шонышо-влак военный образовательный учрежденийлаште тунемын кертыт.

Российын рольжо нерген

Ме пырля чыла сеҥен, чылажымат ыштен кертына. Шонен пыштымынам тӱшка вий дене гына илышыш шыҥдарен кертына, а ончылнына кугу задача шога. Суверенный виян Россий деч посна тӱнямбалне пеҥгыде порядок лийын огеш керт. Ме нигӧланат элнан пашашкыже шӱшкылташ эрыкым огына пу. Российын посна кугыжаныш улмыжым, суверенитетшым кажне кечын пеҥгыдемден ончыктыман.