Пел курым гыч вашлийыныт

1968-ше ийыште классыштына кум ялын шочшыжо-влак (Укозаш, Рефанда, Пӱрӧмучаш) коло шымытын лийынна. А тенийсе выпускник-влак латиктын улыт. Нуно кызыт школышто эн шуко йочан класслан шотлалтыт. Директор И.А. Ибаев школын тачысе илышыже, йоча-влакын тунеммышт, спортлан, мураш-кушташ чолга улмышт нерген каласкалыш, школ музейын пашаж дене палдарыш. Оптимизацийлан кӧра школ пашам ворандарымаште нелылык нергенат шӱм вургыж каласыш. Игорь Алексеевичын моштен вуйлатымыжлан да чолга улмыжлан кӧра школ коллектив, ик ешла чумырген, нелылыкым сеҥаш да туныктымо пашам сай кӱкшытыштӧ кучаш тырша. Самырык выпускник-влак мурым муралтышт, ныжыл вальсым пӧлеклышт. Нуным ончен, ме 50 ий ончычсо школ илышнам, пытартыш йыҥгыр кечынам шарналтышна. Вара кок тукым выпускник-влак школ садысе обелиск воктеке пеледыш аршашым пыштышна. Школ вуйлатыше И.А. Ибакаев изи экскурсийым эртарыш - школ кудывечым, тунемме зданий-влакым ончыктыш, класслашке пурен лекташ темлыш. Чыла вере арулык, моторлык, сӧрастарыме класс-кабинет-влак, пеледышым куштымо йыраҥ-влак мемнам моткоч куандарышт. Умбакыже вашлиймашна школ столовыйышто эртыш. Туштыжо мемнам, тамле кочкышым ямдылен, повар С. Александрова вучен.

Школым тунем пытарымыланна пел курым - 50 ий - эртен. Вашлийме годым тургыжланымашат, шинчавӱдат койыныт, шыргыжмаш да куанен кутырымашат лийыныт. Южыжо икте-весым тунем лекме деч вара 50 ий вашлийын огыл, садлан, ужмеке, кӧ улмыжым вигак палаш неле лийын. Кажныже кугу элнан тӱрлӧ кундемлаштыже ила.

В. Янышев ватыж дене Нижний Тагил ола гыч толын. Пенсийыш лекмешкыже, металлургий комбинатыште тыршен. Сай пашажлан правительственный награда дене палемдалтын. Ынде шкенжын сад-пакчаштыже шогылтеш, изи вӱдыштӧ колым ашна, уныкаже-влаклан сай йолташ да ӱшанле коча улеш. Ф. Накарякова ятыр жап Йӱдвелне илен, автоколоннышто диспетчерлан ыштен, вара Челябинск областьыш илаш куснен, стройкышто крановщицылан ыштен. Тудат сулен налме канышыште улеш, сад-пакчаште тӱрлӧ емыжым кушта, уныка-влакын унала толмыштым вуча, тамле когыльо дене сийла. А. Айметов илышыжым НефАЗ дене кылден. Канышыш лекмешкыже, тиде заводыштак тыршен. Нефтекамск олаштак ила. А. Иликбаева кужу жап ешыж дене Узбекистаныште илен, райпотребсистемыште секретарьлан, кадр пӧлкан инспекторжылан ыштен. Башкирийыш пӧртылмеке, Карманово поселкышто эмлымверыште черле-влаклан кочкышым ямдылымаште тыршен. Кызытат, канышыште улеш гынат, мӧҥгыштӧ яра ок шинче - кевытыште арулыкым эскера. А. Баязитова райрӱдӧ больницын хирургий пӧлкаштыже кугурак медшӱжарлан ыштен, ятыр еҥын илышыжым утарен кодаш полшен.

С. Иликбаева ден С. Яндимирова бухгалтер сомылым шуктеныт. В. Шамиданов, чоҥышылан тунем лекмеке, чоҥымо пашаште прораблан ыштен. Кызыт мӱкшым, вольыкым онча, уныкаже-влакым тамле мӱй дене сийла.

П. Акиев Рефандинский совхозын экономический пӧлкажым вуйлатен. Сулен налме канышыш лекмеке, ачаж ден кочажын йӧратыме пашаштым умбакыже шуя - 28 ешан мӱкш пакчаштыже тыршен, чонжым куандара. Ялым тӱзатыме да моло мер пашаште чулым улеш, эргыже-влаклан сурт-печым чоҥаш полша. П. Айгишев, электриклан тунем лекмеке, ятыр жап йӧратыме пашажым шуктен. Бирск район Бурновский сельский поселений вуйлатышын йодмыж почеш поселений кӧргысӧ электрохозяйствым эскераш да ачалаш полша. А. Исаметова, канышыш лекмешкыже, совхозын производствыштыже тыршен. Александр пелашыже дене вич йочам йол ӱмбак шогалтеныт, чылаштлан образованийым пуэныт. Нунышт, ешаҥын, аваштлан индеш уныкам пӧлекленыт.

Б. Салиев водительлан да механизаторлан ыштен. Мый, Б. Яникиев, уло илышемым йоча-влакым туныктымо сомыллан пӧлекленам. Ынде сад-пакчам куштем, мӱкшым ончем. 1968-ше ийыште школым тунем пытарыше йолташем-влак чыланат, умбакыже тунемын, специальностьым налын, йӧратыме пашаштышт тыршен ыштен, эллан пайдале айдеме лийыныт.

Пайремыште эн пагалыме еҥна, тунемме жапыштына школ директорын пашажым шуктышо, химий ден биологийым туныктышо Д.Я. Яметов лийын. Тудо, 85 ийыш тошкалын гынат, ончычсо семынак пеш йомартле, чулым, пӱсӧ ушан да усталык шӱлышан улеш. Вашлиймаште школ илыш гыч шуко оҥайым шарнен каласкалыш. Тунемшыже-влак тудын нерген шагал огыл поро мутым ойлышт. Дмитрий Яметович шке шонен возымо икмыняр мыскара такмакшым йоҥгалтарыш, марий поэт да писатель, тиде школынак выпускникше

А. Биклан (Бикмурзинлан) пӧлеклыме почеламутшым сылнын лудын, кумылнам нӧлтале.

Пайремыште йӧратыме мурына-влак марлат, рушлат, татарлат ятыр йоҥгалтыч, весела сем почеш тавалтенат нална. Пырля тунемме йолташна-влак шкешт, илышышт да пашашт нерген шуко каласкалышт. Илышын тынар жапше эртымылан иктат ок ӧпкеле, ятыр паша ышталтын, шукыштын шочшышт уло, уныкашт-влак куандарат, чыланат чонлан келшыше пашаште тыршеныт. Эн тӱҥжӧ - пиалым йолташем-влак чыланат еш илышыште, таза улмаште ужыт. Пырля веселан эртарыме кечына ушешна мондалтдымын шарнаш кодеш. Шерге йолташем-влак, чылаландат пеҥгыде тазалыкым, кужу ӱмырым, илышыштыда утларак пиалан да куанле кечым вашлияш тыланем. Тыгаяк весела да чулым лийза!

1968-ше ийысе выпускник-влак лӱм дене Б. ЯНИКИЕВ.