Паша кече гынат, Шаран марий-влакын мер активышт кутырен келшыме жаплан миен шумем деч ончычак чумырген шуын ыле. Ни вараш кодшо, ни паша гыч ышт колто манше ыш лий. Тыге пырля погынен каҥашыме годым вес ийлан мер паша планыш ешартыш ой лектынак шога. Кодшо шуматкечылан шӱгарла йырым эрыкташ субботникым палемденыт ыле. «Йырже чатка, эскеренак шогена, шудым трактор дене солыктена. Шӱгарлам почмо годым воктенже пушеҥге-влакым шынденна ыле, садлан посадкыш техникым пурташ ок лий, тушто шке эрыктыман», - ойла мер паша вуйлыкышт А.Б. Минлин.
Шаран селаште марий-влаклан посна шӱгарлам ӱмаште почыныт. Руш, татар-влакын шӱгарлашт воктене ынде вес тӱняшке кайыше марий-влакынат кийыме посна верышт уло.
Районысо марий-влакын тӱвыра пайремыштым вес ий Янахмат ялыште эртараш шонат. Тудлан кызытак ямдылалташ тӱҥалман. Конешне, марий шӱлыш, тӱвыра илыш шочмо йылме дене лекше газет деч посна ӱйлыдымӧ мелнам авызлымыла чучыт, садлан погынымашыште тиде йодышымат ӧрдыжеш ышт кодо, ноябрьыште шке вийышт дене кугу концертым тарваташ, туштак Подписчикын кечыжым, марий касым эртараш пунчальыч. А тумарте кажне активист, а тиде предприниматель, школ, клуб пашаеҥ-влак, верлаште подпискым ыштыме пашалан тӱткышым ойырен шогаш кутырен келшышт.
Шаран гыч пӧртылмӧ корнем Байгелде ял гоч шуйна. Шыже йӱр шке пашажым ыштенак ышта гынат, ялыш пурымаште ош тӱсан эн тӱр пӧртым, ятыр мотор пеледышын кудывечым, пакчам, уремым сӧрастарен кушмыжым ӧрын ончалде эртен каяш ок лий. Теве суртоза койылалтыш, лач уремыш лекме жапше ыле. Тиде - Владислав Тимерянович Акбулатов, районыштышт веле огыл, республикыште да элыштат палыме марий. Мичуринскысе школышто биологийым туныкта, а экологийым (Ончыч ты предметым школышто туныктеныт, икмыняр ий ончыч программа гыч луктыныт.), пӱртӱсым, кушкыл-влакым шымлыме пашам икшыве-влак дене кружок семын эртара. Тудын тунемшыже-влак республикыште веле огыл, элысе да тӱнямбалсе олимпиадылаштат сеҥымашке шуыныт. А шукерте огыл Владислав Тимеряновичын вуйлатыме республикысе тунемше-влакын командышт экологий дене эл кӱкшытыштӧ эртарыме олимпиадыште сеҥен толын.
Суртшо йыр сад пеледеш манаш гын, шагал лиеш. Питомникыштыже пакчасаска, емыж, олмапу да тӱрлӧ сортан моло кушкыл одарланен кушкыт.
- Вуеш ида нал, мый декем пошкудо ял гыч коллегем-влак толшаш улыт (Вес питомник гыч - мый тыге умылышым.), садлан посна кутыраш жапым шукак ойырен ом керт, - титаканла шыргыжале марий «Мичурин».
- Нимат огыл, мый корнымбач веле ончал каяш пуренам. Лӱмын вес гана вашлийына, а таче коллегыда-влак дене могай йодыш-влакым каҥашымыдам колышташ утларак оҥай лиеш, - тыматле туныктышын кумылзак улмыжым шижын, паша радамже коклаштак сад да пакча пашаште тыглай еҥлан палыдыме оҥай секрет-влак нерген кутырен шуктышна.
Байгелде - ик уреман изирак ял. Шараныш кайыме годым ялыш пурымаште шола гыч икымше сурт - марий поэт Давлет Исламовын шочмо-кушмо верже, а ялыш вес мучаш гыч Шаран могырым пурымо годым шола гыч икымше суртышто вес лӱмлӧ марий - Мичуринын пашажым шуйышо садовод, биолог, эколог, йоча-влакым пӱртӱсым арален, шымлен кушкаш таратыше педагог В.Т. Акбулатов ила. Вер-шӧрыштлан кӧра але Юмо тыгай айдеме-влаклан посна шнуй вийым пуа - тидым пӱртӱс веле пала да шке помышыштыжо шолып ашна.