Все новости
9 мая - День Победы
1 Июнь 2020, 13:35

Киндын акше

Ӱстембалне кинде сукыр кия. Тугай пушкыдо-пушкыдо… Парня дене темдалат - мӧҥгеш шыман нӧлталалтеш. «Кинде - чылалан вуй», - маныт шоҥгырак-влак. Ожно пазарыште ложаш шерге гын, моло сатуат шерге лийын, шулдештын гын, сату акат волен, илышат куштылемын.

Мемнан элысе калык 1941-1945 ийласе Кугу Отечественный сарым нигунам огеш мондо. Тунам Йошкар Армийлан кугу нелылыкым чыташ логалын. Салтак-влаклан чыташ да вийым погаш тылысе калык полшен. Ял калык шурным куштен да фронтыш колтен шоген. Тылыште кодшо шоҥгыеҥ, ӱдырамаш да икшыве-влак кыртмен пашам ыштеныт. Но чылаж годым мландым курал-ӱдаш имнят, урлыкаш пырчат ситен огытыл, садлан шкештат пеле шужен иленыт.
Ме палена, Ленинград блокадыш логалше-влаклан поснак неле лийын. Блокада 900 кече наре шуйнен. Шуко еҥ кылмен да шужен колен. Кочкыш чӱдӧ улмылан кӧра икшыве-влаклан ик кечылан 125 грамм, кугыеҥлан 250 грамм киндым веле пуэныт. Тудыжымат картычке дене гына налаш лийын. Санкт-Петербург оласе кугыжаныш музейыште Ленинградын историйжылан пӧлеклыме зал уло. Тушто тунамсе 125 грамм киндым мо гыч ыштымым ончыктымо: тошто уржа ложаш 45%, кечшудо але хлопок жмых 10%, соя ложаш 5%, шоктыш 10%, тыгыдемдыме кагаз 15%, обой клей 5%, полто 10% лийыныт.
Ме, самырык тукым, шужен илымым огына пале. Но, ожнысо калыкын неле илышыжым шарналтен, киндым аклаш тунемшаш улына. Шоналтыза: тӱнямбалсе кажне еҥ ик шултыш гыч луктын кудалта гынат, чылаже мыняр кинде йомеш?! А вет ик сукыр кинде ӱстембакына вочшо манын, мыняр еҥ тырша, пӱжвӱдым йоктара?! Айдеме, пагале тый киндым, арале да акле. Вет кинде деч шерге нимат уке. Тек тудо эре ончыл верыште лиеш!
Читайте нас: