Все новости
Каналтыме годым
6 Ӱярня 2022, 15:45

Йоҥгыдо февраль

Тений теле пеш поян: кугу чатлама йӱштӧ игечым парня денат шотлаш лиеш, но поранже… Туге чучеш, пуйто ик кечат лум йогыде, поран озаланыде ыш эрте. Верысе сонарзе-влакын мутышт почеш, чодыраште лум кыдал даҥыт, коремлаште сер дене тӧр - мераҥ, пура гын, пылышге йомеш. Пӧртвуйлаште метр дене висаш лиеш, кудывечыште суртозан куымо корнылаштыже лабиринт семын куржталаш гына кодеш. Кажне тылзе шке семынже тыршыш, телым лум дене пойдарыш.

Еш архив гыч налме фото.
Фото:Еш архив гыч налме фото.

Теле, чатлама, пургыж тылзе-влак - йомакысе гай юзо жапын пагытышт - мардеж дене пуалмыла эртенат кайышт, лум эрыктыше-влакын чонешышт гына витарышт, омешыштат кажне кечын кончышт чай. А февраль-пургыж, черетшым вучен шуктымекше, шке пашажым ик татланат ыш мондо, могай гына экшык кодын,  чыла тӧрлыш: поран почеш поран, лум почеш лум веле, ик кечын вичкыж мардеж кудалыште, мланде мучко у пушкыдо мамык лумым шарыш, а эрлашыжым эр гыч кас марте кисавуй лум, кава ден мландым ушымыла, чарныде йогыш. 

Но пӱртӱc игече вашталтмым садак шижеш, изиш гына кече ончалеш - чыла вашталтеш. Февраль кыдалне, теле ден шошын икымше гана вашлиймышт деч вара, поро, шокшо паша койынак шукеме. Кава эше кӱшкырак кӱзыш, кече шукырак шокшым, волгыдым колташ тарваныш. Тунамак тӱрволак гыч вӱдпырче-влак, куржын волен, чо-о-оҥ шоктен, ӱлыкӧ чыпчаш тӱҥальыч, кийыше лумым шӱткален, изи вӱдшинчаш погынышт, теле кече йымалне чыли-чули волгалтын йылгыжалтыч. Тыгай годым кажне вӱдпырчыжым урзыш поген тамлыме шуэш, чонышто ала-могай куан шочеш. 

Кас велеш йоген пытыдыме вӱдет ийыш савырна да вес кече марте йоҥгалт кеча, тудыжым, парня дене тӱкалтыде, эртен каяшат ок лий. Иктажше мландӱмбак возеш да чыр-р-р пудырга, весышт лум йымак вушт пурен каят. Йол йымалне леваш тӱҥалше лум тӱжем ийшӱдырыш савырна, ошкылмо еда сылне мурыжым луктеш. 

Пӧрткайык-шамычат вараш ышт код, пӱртӱc вашталтмым шижын, чоным куандараш тӱҥальыч. Ик тӱшкаш погынен, чив-чив, чуве-чыве, чи-чи, чив-чив-чив мурыштым мурен, ломбо вуйлаште, окна ончыл поланвондышто, укш гыч укшыш чоҥештылын, тӧрштылын, сӱан ватыла шӱлыш налде чогыматат. Кенета нунын коклаш мотор, ковыра ӧрш-влак пытартыш полангичкым, йоген пытыдыме куэ нӧшмым тамлаш толыт, тунам сарси тӱшка поро оза семын ик пагытлан шып лиеш, рӱж чоҥештен кая, уналан верым пуа, вет вашке йошкар кайыкет вес теле марте адак йӱдвелыш чоҥешта. Ӧрш-влак, оза кумылым шотыш налын, шуко огыт юватыл, тывеч-тувеч сийым чӱҥгалыт да, шке мурыштым шергылтарен, весылан верым пуат. Изиш лиймек, нарынче костюман, ужар-канде упшан киса чоҥештен толеш, яндарын-яндарын зи-и-инь, зи-и-инь шуялта, тышке-тушко ончалеш, «Мыйын йӱкем колда?» маншыла, ик укш гыч весыш тӧршталта, адак зи-и-инь, си-инь, ди-и-инь изоҥгыр гай йӱкшым луктеш да вес верыш тарванен кая - тудо шкет чоҥештылаш йӧрата. Тунам уэш пӧрткайык тӱшка толеш, уэш кудывечым, сад-пакчам кайык оркестр йоҥгалтара. Ала-кушеч кӧгӧрчен пӧртвуйыш чоҥештен толын шинчеш, гӱр-гӱр-р-р гӱрланен колта, тошто пушеҥге коклаште йошкар вуян шиште др-р-р шолткен налеш… 

Леваш воктене кече ырыктыме верыште ола ушкал эркаланен пеҥыжалта, ончыч ик могыржым шокшо велыш савыра, вара вес могырк лийын шогалеш, вашке тудо озаватылан изи презым пӧлекла, тамле шӧр-торык дене куандараш тӱҥалеш. Агытанат кече йымалне ырынеже, почмо вӱта омса воктене кадыргыл-кудыргыл муралтен колта, умбакырак каяш лӱдылда - трук лум ӱмбалне йолжо кылма.

А ынде теве йоҥгыдо февраль-пургыж, мемнан дене чеверласен, шке корныжым мартлан пуыш. Тудыжо ик жап теле сомылымак шуктен шога, вара эркын-эркын чылажат шошо велыш савырна. Кажне кечын у вашталтыш, у куан толеш. А мыланна пӱртӱсым эскераш, умылаш, тудым аралаш, перегаш, кажне у толшо кечылан куанен илаш веле кодеш.

Автор:А. ВАСИНКИНА. Рабак ял, Янаул район.
Читайте нас: