Янлыкым вольыкыш от савыре

Кок корем ушнымаште пӱртӱс шкежак иктаж 25-30 метр кумдыкан, 10 метр наре кӱкшытан оҥай йыргешке курыкым ыштен. Тиде курыкым рывыж-влак йӧратен шынденыт, рожым кӱнчен, игылаш пыжашым ыштеныт. Ындыжым тыште мыняр рывыж еш илымым иктат каласен ок керт.

Миклай, йолчиемжым кудашын, котомкаж гыч кечывал кочкышым луктын, каналташ шинче. Онча, курыкысо рож гыч изи гына рывыжиге-влак лектыныт, айдемым тӱткын эскерат. Тыгай сӱрет кӱтӱчылан пеш оҥай чучо - молгунам изи рывыжиге-влакым кунам ужат? Рвезе, йолчиемжым уэш чиен, корем велыш тошкале веле, иге-шамыч тыманмеш рожыш пурен шыльыч. Миклай серыш кӱзаш тӱҥалят, уэш савырнен ончале - иге-влак адак лектын шинчыныт.

Эрлашыжымат тыгак лие: кӱтӱчӧ кочкаш шинчын шуктыш веле, рывыжиге-влак койылалтышт. Миклай нуным кузе кучаш лийме нерген шонаш тӱҥале. Тояш пинчакым келыштарен, картузым упшалтен, пакчасе чучыл гайым ыштен шогалтыш. Пуйто «Ончыза, иге-влак, мый тыште улам» маннеже. Рывыжиге-влак саде «еҥым» пеш ончыштыт, а Миклай, курыкым вес могырым савырнен, нунын дек лишеме. Иге-влак пеш изи улыт, садлан дыр саклыкым йомдарышт. Шижынат ышт шукто, кӱтӱчӧ рож дек лишеме да радамын шинчыше иге-влак гыч иктыжым руалтен кучыш, молышт рожыш шыльыч. Рывыжиге тудым пурлаш толашыш, а кӱтӱчӧ вуйжым ниялткалаш тӱҥале. Ик пагыт гыч иге лӱдмыжым чарныш. Тыге Миклай рывыжиган лие.

Ындыжым тудо кас марте у йолташыж дене модеш. Кӱтӱм пуртымек, кӱсеныш пыштен, мӧҥгыжӧ ошкылеш. Изи игым налын толмо дене гына огыл, мо дене гынат пукшашат кӱлеш вет. Миклай вашке шотым муо - суртышто пырыс игылен, корзинкаште кийыше иге-влак коклаш рывыжигымат колтыш. Ава пырыс, мырлен, йот игым удыркалаш тӧчыш, но пыжаш гыч луктын ыш шу. Ик пагыт гыч пукшашат тӱҥале.

Тыге рывыжиге пӧртыштӧ илаш тӱҥале. Оҥай янлык чылалан келша, тудым кидыш налын ниялткалат, модыт. Суртысо-влак почеш пинегыла коштеш.

Пакча шеҥгелсе пӱяш мийымышт годым комбиге-влакым ончен шинча, тӧршталтен, вӱд дек миен шуэш, янлык улмыжо ушыштыжак чай. Оралтыште чыве, комбо-влакым поктылаш тӱҥале, садлан тудым йолышташат логале.

Ик кечын Миклайын аваже чыве шыл дене шӱрым шолтыш. Миклай аважлан рывыжлан чыве лум ит пу манын ойлыш гынат, тудыжо монден дыр, янлыклан кудалтыш. Тыге рывыж чыве тамым шижын нале. Икана оралтыштак чывигым кучыш, но ужын шуктышт, утарышт. Вес кечын адак чывым руалтыш. Миклайын аваже чот шыдешкыш да пум нумал кайымыж годым ик моклакажым янлык ӱмбак шолен колтыш, шкеже пӧртыш пурен кайыш. Кастене кӱтӱ гыч пӧртылшӧ рвезым рывыж-игыже молгунамсе семын модын ыш вашлий. Миклай пече воктен шып кийыше игым миен ончале - тудыжо огешат шӱлӧ…

Юмын пуымо пӱрымашым пужаш тӧчымӧ сай огыл, векат. Рывыжиге шкенжын янлык илышыжым тичмашнек эртарен кертеш ыле. Но айдеме вес тӱрлын шонен, садлан дыр ӱмыржӧ кӱчык лийын.