Все новости
Калык йӱла
11 Сорла 2023, 14:35

Ик пагытлан тошто жапыш «пӧртылыныт»

Нерге ялыште кугу ийготан ятыр шоҥгыеҥ ила. Шукышт «Сар жапысе икшыве» улыт. Тиде С.А. Аликова (95 ияш), С.С. Сайниев (93 ияш), М.К. Андреева (10 августышто 93 ияш лиеш) Н.К. Николаева (92 ияш), О.Ш. Салишева (90 ияш), Н.А. Аликова (87 ияш), Н.С. Семенова (85 ияш), Е.Н. Николаева (80 ияш), Д.И. Ишпахтина (77 ияш).

Ожсо вургеман пайрем калык пеш ямлын коеш. С. Сайниев покшелне шинча. Авторын фотожо.
Ожсо вургеман пайрем калык пеш ямлын коеш. С. Сайниев покшелне шинча. Авторын фотожо.

Илалше-влакым икшывышт-влак ончат. Нунын деке мийымем годым икте-весышт нерген йодыштыт, саламым колтат, ожно пырля илымышт, пашам ыштымышт нерген шарналтен ойлаш йӧратат.

Пӧръеҥ-влак коклаште эн кужу ӱмыранже - Сергей Сайниев. Сергей павай ден Пексыле кокай кум икшывым - Сашам, Володям, Надям - ончен куштеныт. Кызыт тиде тукымым Сашан Лева, Марина, Глеб, Алла, Надян Витя, Вера икшывышт шуят. Сергей павайын 6 уныкаже да 9 кугезе уныкаже уло. 

Сургут олаште илыше Глеб уныкажын Мария пелашыже тений кочаштын шочмо кечыжым ойыртемалтшын эртараш да тудым жаплан ожсо пагытыш «пӧртылташ» шонен пыштен. Ялысе шоҥгыеҥ-влак деч тошто марий вургемым: кез тувырым, ош да йошкар шовырым, пешметым, ончылсакышым, тӱрлыман да чокан ялук-влакым, чокан ӱштым, такия-согам, йыдалым - кычал муын да уло уналан ситарен. Ончалза, снимкыште могай мотор койын шогат (Ракмат ялысе ӱдырамаш-влаклан ожсо вургемым саклен кодымыштлан). А Сергей павайын шкенжын ош тувыржо могай мотор! Павай ӱдыр налаш мийыме тувыржым ӱмыр мучко сакла, пайрем годым гына чия. Тудым сӱан кечылан пуртымо аваже Меҥай Алкаева тӱрлен пуэн улмаш. Пелашлан ойырымо ӱдыржӧ - Караидель районысо Шопкер ялын Пексыле тудо ийлаште Нергыште лапкызылан ыштен.

С.С. Сайниев 1930 ийыште Нерге ялыште илыше кресаньык ешеш шочын. Изиж годым чӱчкыдын черланен. Аваже, огеш парем манын шонен, эре шортын коштын. Лач тиде жапыште Нергыш чыган табор толын лектын. Чыган-влак аваж деч кочкаш пуаш йодыныт. Иктыже, черле Сергейым ужын, аважлан каласен: «Эргыч паремеш, кугу лиеш, шоҥгеммешкыже ила». Аваже куанымыж дене чыган ватылан оралтыште коштшо кугу кӱркам кучыктен колтен. Мужедше чыган куван сугыньжо шуын, Сергей павай 93 ийымат темыш. Аважлан гына тудын кугем шогалмыжым ужаш пӱрен огыл улмаш, эргыжын 7 ияш улмыж годымак колен.

Сергей павай йӧсын илен кушкын, эре пашам ыштен, 11 ияш гыч тӱҥалын, пенсийыш лекмешкыже, шуко тыршашыже логалын. Йӧра эше родо-шочшыжо поро лийыныт. Анюта шӱжаржымат еҥ-влак онченыт, колхозат шуко полшен.

Сергей павайын шочмо кечышкыже Нерге, Пекшек, Монар, Кӱрзе, Мишкан, Бирск, Сургут гыч эргыже-шешкыже, уныкаже, кугезе уныкаже, родо-шочшыжо-влак погынен толыныт. Тудым чылан саламленыт, шерге мутым ойленыт. Надя ӱдыржын Витя эргыже Бирск олаште таҥасымаште 1-ше верым налын да призшым кочажлан конден кучыктен. Изи уныкаже-влак кочаштлан кушталтен-муралтен пуэныт. Сергей павайым Нерге ялысе ветеран-влак лӱм дене меат  саламлышна, тазалыкым, кужу ӱмырым тыланышна.

Мария Игоревналан, шешкыжлан, тошто годсо вургемым ушештарыше оҥай пайремым эртарымыжлан кугу тау. Ончыкыжат тыгаяк уҥган лийже.

Автор:М. ГАРЕЕВА, Нерге ялысе ветеран организацийым вуйлатыше. Мишкан район.
Читайте нас: