Тывырдык - калыкым иктыш ушышо вий

Кажне калыкын, посна айдеме семынак, ойыртемалтше койыш-шоктышыжо, вургемже, тӱсшӧ уло. Мыланна, эрвелмарий-влаклан, пошкырт да татар калыкын тӱвырашт лишыл. Ме нунын дене йыгыре илена, садлан коклаштына могай-гынат кыл уло. Йылмыштым, чылан огыл гынат, палена але умылена. Мурыштым колыштына, театрыш миена - икманаш, тӱвыраштым пагалена. Тидлан кӧра эрвелмарий-влакын йылмышт, чонышт эшеат пойдаралтыт. Шӱдӧ утла километрым эрташ логалеш гынат, жапын-жапын татар мурызо-влакын концертышкышт миена, марий мурызо, артист-влакымат ончена. Кок тӱрлӧ концертыштыжат келшышыже да келшыдымыже уло.

Татар артист-влакын концертлаште шкеныштын калыкышт, тӱвырашт, йӱлашт дене «ме, татар-влак, тыгай, тугай улына….» манме моктанымаш огыл, а кугешнымаш шижалтеш. Мо сайже уло але шке калыкыштышт мом сайым ужнешт, тудым улшо факт семын ойлат. Кажне концертыш миен, тиде кугу калыкын ужашыже улмыштым палемдат. Шкеныштым, калыкыштым пагалыме кумылым вияҥдат. Нуно тӧрыш йыдалым огыл, а коваште гыч ургымо мотор кемым шындат, сакат. Тудын полшымо дене йочашт, шочмеке, йолешыже кемым чиен кушкын манме шонымашым шыҥдарат. Тыште нимо удажат уке. Тыге лийын огыл гынат, калыкын ушышкыжо тыгай шонымаш шыҥдаралтеш. Уш-акылже йыдалеш пижын шичшаш огыл. Артист, мурызо айдемым чыла велымат сайрак лияш кумылаҥдышаш. Нуно ончыл шонымашым нумалше айдеме улыт. Йыдал - тиде незерлыкын, акрет годсо илышын символжо. Тугай койышыштым ончен, кӧранаш да нуным пагалаш кӱлеш. Шкеат калыкетым нунын семынак ончыко ӱжын, пагален, чоныш шкем пагалымаш да йӧратымаш кумылым шыҥдарыман. Мо сайже уло, тудым ужын ойлаш, ончыкташ, нӧлташ, илышыш пурташ кӱлеш, а удажым кораҥдаш тыршыман. Шкенжым пагалыше да йӧратыше айдемым гына пагалат да йӧратат. Весыжат уло: шкендым кузе ончыктет, тыйымат тугак аклат.

А ынде марий мурызо, артист-влакын концертысе койышыштым ончалына. Мутат уке, нуно сылнын мурат, куштат, семӱзгар дене шоктат. Чыла тиде сай. Можыч иктаже колын, но мый «Ме, марий-влак…» манын, калык дене кугешныме шомакым колын омыл. Чыталтыза, ом вурсо, туге огыл. Уло сайже да эше могай! Калыкым иктыш ушышо, ончыко ӱжшӧ, куандарыше, кумылым нӧлтышӧ, илаш вийым ешарыше, кажнын ушыш «Ме марий калык улына!» шонымашым шыҥдарыше тывырдык куштымаш! Кеч-могай артист, мурызо толмо але тыглай пайрем кас годым юзо тывырдык сем шокта гын, чолга марий ӱдыр, рвезе-влак, сцене ончыко лектын, «кандырам» пунат, веселан тавалтат. Тывырдык сем концертыште ок йоҥго гын, концерт пытымек, артист-влаклан рӱж кидым совен тауштымек, калык гармонистын ямле семже почеш фойеште такмакым мура, куанен тавалта. Илалшыжат, рвезыжат, пӧрдын-пӧрдын, парня-влакым шолткыктен, нойымеш куштат. Но тиде нойымаш илаш тугай вийым пуа! Тыгай сӱрет эше иктаж вере уло мо? Нигӧн чонжо, марий шӱлышан гын, тывырдык семым колын, тарваныде, пудыраныде ок код. Мемнан изи ялнан Сабантуйыш тиде куштымашым ончалаш, идалыклан кеч ик гана тавалташ моткоч шуко калык погына. Тиде моторын, чаткан тошкалын, ик еҥ семын тавалтыше да мурышо калыкым ончен, чоныштет кугу куан тул ылыжеш. Ондак чонет тавалта, вара верыште шоген, йолет тывырдыкым луктеш. Куштышо да ончышо калыкын шинчаштыже тул сескем гай чинче волгалтеш.

Тиде калыкет верч кугешныме кумыл огыл мо? «Мыят тиде калыкын айдемыже! Мыланемат чыла тиде лишыл!» шонен, кумыл нӧлтын мурет, тавалтет огыл мо? Тывырдык ила - эрвелмарий ила! Йӧра, марий артист-влакын, «Ме марий улына!» манын, шке калык дене кугешныме мутышт уке гынат, тывырдык чылам утара. Тудо чыла иктешла, куандара, самырык-влакын шӱмыштӧ йӧратымаш тулым чӱкта, илаш вийым ешара, шочмо калык дене кугешнаш тарата!

Редакцийын архивше гыч налме фото.

Читайте нас:

Главный редактор - Губаев Игорь Иванович.

При использовании материалов гиперссылка на сайт cholman.info обязательна.

Категория информационной продукции 12+

Связь, информационный технологий да массовый коммуникаций сферым эскерыше Федеральный службын Башкортостан Республикысе Управленийже 2016 ий 11 июльышто ПИ ТУ02-01543 № дене регистрироватлен.

Мы в соцсетях:

ВКонтакте - vk.com/cholman

Telegram - https://t.me/cholmantv

Я.Дзен - https://dzen.ru/cholman

ОК - ok.ru/cholmanrb

TikTok - tiktok.com/@cholman.tv

Телефон

Телефон: 8(34783)7-07-97.

Электрон почто

[email protected]

Адрес

Адрес редакции, типографии: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, Березовское шоссе, 4А, 1 этаж. Для писем: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, 8-е почтовое отделение, а/я 116, для редакции газеты «Чолман».