Елтек ялын патыр эргыже-влак

Тушечын 64 рвезе да таза пӧръеҥ сӧй пасуэш вуйыштым пыштеныт. Иктыже - Совет Ушемын Геройжо Василий Николаевич Горшков. Марий ялыште шочын-кушшо руш рвезе 1943 ий 22-23-шо сентябрьыште Днепр эҥер гоч вончымаште лӱддымылыкым ончыктен, Верховный Совет Президиумын пунчалже почеш тудлан «Герой» лӱмым пуымо. Шочмо ялышкыже «Шӧртньӧ Шӱдыр» медальым да Ленин орденым оҥеш пижыктен  пӧртылаш пуйырен огыл улмаш. 1944 ий 31 августышто Кечывалвел Украиныште разведка пашам шуктымыж годым младший лейтенант В.Н. Горшков нелын сусырген да геройла колен.

48 землякна, вӱран корным эртен, оҥ тич награда да сеҥымаш дене шочмо кундемыш пӧртылын. Нунын коклаште Алексей  Саликаевич Шамратовым кок Йошкар Шӱдыр да 2-шо степенян Отечественный сар орден-влак, Асылгарей Асылбаевич Асылбаевым кок Йошкар Шӱдыр орден дене наградитленыт.

Сергей Калиевич Шамратов Йошкар Шӱдыр да 3-шо степенян Слава орден-влак дене пӧртылын. Николай Апсаликович Апсаликовым, Шамший Алиевич Алиевым, Баир Манаевич Манаевым, Алексей Адылгареевич Малаевым, Михаил Осипович Русинкиным, Салиян Салиевич Салиевым, Каликай Халилович Халиловым, Гаврил Чалаевич Чалаевым Йошкар Шӱдыр, Сергей Гареевич Исламовым 1-ше степенян Отечественный сар, Искандар Исакович Исаковым 2-шо степенян Отечественный сар орден-влак дене палемденыт. М.О. Русинкин тыныс жапыште Ленин орден денат наградитлалтын. 

Алексей Саликаевич Шамратов фронтыш кайымыж годым лейтенант лийын, 1953-шо ийыште майор званий дене демобилизоватлалтын. Сар пытымеке, Германийыште Ауэрбах олаште советский комендатурышто служитлен, шочмо элыш пӧртылмеке, Челябинский областьысе Чебаркуль да Миасс олалаште туныктымо пашаште тыршен. Тудын Пётр ден Виктор эргыже-влакат Челябинский танковый училищыште тунемыныт, подполковник званий марте кушкыныт.

А.А. Асылбаев икымше Йошкар Шӱдыр орденжым 1943 ий октябрьыште Днепр эҥер гоч вончымо годым шке землякше В.Н. Горшков семынак лӱддымылыкым ончыктымо дене сулен. Пуля, снаряд йымалне, прожекторын волгалтарымыжым ончыде, пурла серыш боеприпасым луктеден. Кокымшо тыгаяк наградым Киев олам утарымылан пуэныт.

Н.А. Апсаликовын сарыште гына огыл, вуйлатыме пашаштат сай велым ойыртемалтмыж денат кугешнена. Тудо 1912 ийыште Елтек ялеш шочын, Пӱрӧ педтехникумым тунем пытарымеке, 1936 ийыште тӱҥалтыш класс-влак олмеш ялыште шымияш школым почын. Тиде ийынак тудым районыш пашаш налыныт, 1936-шо ийыште Дӧртыльӧ роно вуйлатышылан шогалтеныт, комсомол организацийын икымше секретарьже лийын. Йошкар Армийыште служитлымыж годым Кугу Ачамланде сар тӱҥалын, 1942 ийыште Ржев воктен нелын контузитлалтын. Пареммеке, Николай Апсаликовым «Смерш» контрразведкыш оперуполномоченныйлан колтеныт. Сар пытыме жаплан тудо 5-ше танковый корпусын контрразведкыжым вуйлатен. Икмыняр тылзе фильтрационный лагерьыште ыштымеке, шочмо Пошкырт кундемышкыже пӧртылын. Бижбуляк, Мишкан, Калтаса, Кушнаренко, Благовар районлаште милиций отдел-влакым вуйлатен. 1996 ийыште колен.

Землякна Виталий Шамшиевич Алееват шке илышыжым элым аралыме профессий дене кылден. Тудо 1948 ий 10 ноябрьыште Елтек ялеш шочын. Ачаже - милиций пашаеҥ. Шамший Алеевичлан паша верым эре алмашташ логалын, ешыжат пырля тӱрлӧ районлаште илен. Виталий кыдалаш шинчымашым Калтаса селаште налын. 1969 ийыште Ульяновск оласе гвардейский танковый командный училищым отличий дене тунем лектын. Самырык лейтенантын военный корныжо Дальневосточный (кызыт - Восточный) военный округышто тӱҥалын. Вара Закавказский, Туркестан, Ленинград военный округлаште служитлен, Венгр да Афган мландыште шуаралтын.

Военный наука верыште ок шого, эре ончыко кая. Мемнан землякнат, тидым умылен, шинчымашыжым эре келгемден шоген. 1973 ийыште Р.Я. Малиновский лӱмеш Бронетанковый военный академийыш инженер-влакым ямдылыме факультетыш тунемаш пурен. Кок ий гыч инженер специальностьым налын.1982-84 ийлаште тиде академийыштак вуйлатыше инженер составым ямдылыме факультетыште тунемын. 1992-шо ийыште РФ Вооружённый Вийын Генеральный штабшын Военный академийжым тунем лектын. Шинчымаш дене пырля землякнан званийжат кӱкшемын. Россий Президент Б.Н. Ельцинын 1994 ий 6 майысе указше дене тудлан генерал-майор званийым пуымо.

Кызыт лӱмлӧ землякна отставкыште улеш, ешыж дене Москошто ила, «Рособоронэкспорт» ОАН вӱдышӧ экспертше. Тудын шуко медаль ден почётный знакше уло. 1986-шо ийыште кучыктымо «За службу Родине в Вооружённых Силах СССР» орденым да 1987-ше ийыште наградитлыме Йошкар Шӱдыр орденжым эн шергылан шотла.

Генерал Виталий Алеевын Владислав шольыжо - офицер-политработник, майор званий марте кушкын. А тудын эргыже, полковник Сергей Владиславович, Санкт-Петербургысо округын оркестр службыжын начальникше. Марий генералын Александр эргыже Москваште таможенный академийым тунем пытарен, шке специальностьшо дене пашам ышта. Инна ӱдыржӧ Москваште юридический академийыште тунемын, банкыште юрист улеш.

1974 ийыште Елтек ялыште шочшо Валерий Борисович Янситов милиций пашаште сай кӱкшытыш шуын. Ялысе кыдалаш школ деч вара Башкир кугыжаныш аграрный университетым тунем лектын, 1996-97 ийлаште «Байконур» космодромышто служитлен. Армий деч вара чолга рвезе милиций пашашке ушнен. Патрульно-постовой милиционер гыч тӱҥалын, Уфа оласе МВД-н управлений начальникше марте кушкын. 2022 ийыште отставкыш лекше полковник Валерий Янситов «Газпром трансгаз Уфа» ООО-што отдел вуйлатышылан ышта. 2006-2009 ийлаште Уфасе юридический институтышто «Правоохранительная деятельность» специальность дене шинчымашым поген. Шуко наградыже уло.

Вячеслав Михайлович Гирба 1982 ий 15 январьыште Ивановский областьысе Кинешма олаште шочын. Славан 12 ияш улмыж годым ешыже аважын шочмо Елтек ялышкыже куснен толын. Рвезе ялысе кыдалаш школын 6-шо классыштыже тунемаш тӱҥалын. Школ деч вара 2000-2005 ийлаште Новосибирск олаште военный училищыште разведка факультетыште шинчымашым налын. Распределений почеш тудым Чечняш служитлаш колтеныт. 2007 ийыште пашажым сайын шуктымылан жап деч ончыч капитан званийым пуэныт. 2008 ий августышто миротворческий миссий дене Грузийысе сӧйыштӧ лийын. Артобстрел годым капитан В.М. Гирбан вуйлатыме колонным тушман чарен шогалтен. Мемнан велым 4 военнослужащий колен, 7-ше сусырген, но боевой задачым сайын шуктеныт. 2016-шо ийыште подполковник В.М. Гирбам секретный заданий-влакым шукташ вес эллашке колтеныт, туштат тудо шкенжым тале военачальник семын ончыктен. 2020 ийыште отставкыш лектын. Кызыт тудо Уфа олаште военный комиссарын алмаштышыже улеш. 2 орден, медаль да воинский знак-влак дене наградитлыме. Грузийыште служитлымылан Россий Президент В.В. Путинын таумутан серышыжым эн шергылан шотла.

Подполковник Савелий Тимирбаевич Русинкин мемнан ялеш шочын-кушкын. 1969-1970 ийлаште армийыште служитлыме деч вара илыш корныжым военный служба дене кылден. Тыглай салтак гыч подполковник марте кушкын. Отставкыш лекмеке, Дӧртыльӧ олаште военкоматыште отделым вуйлатен, школлаште тунемше рвезе-влакым тиде пашалан туныктен.

Василий Андреянович Исляев 1980-ше ийыште мемнан ялыште шочын. Кыдалаш школ деч вара Санкт-Петербург оласе Ф.Э. Дзержинский лӱмеш военно-морской училищым (вараже - институт) тунем лектын. 2003 ийыште атомно-энергетический установка-влакым ончымаште инженер лийын. Йӱдвел флотышто служитла. 2014 ий гыч туштак 99-ше тактический (арктический) группышто военно-политический пӧлкаште командирын алмаштышыже лиеш. Подполковник В.А. Исляевын шуко наградыже уло, иктыже - Россий Президент В.В. Путинын Чап грамотыжо.

1958-ше ийыште мемнан ялыште эше ик чолга эрге - Аким Самлеевич Шамратов шочын. Ончыч ялысе кандашияш школышто, вара Благовещенск педучилищыште шинчымашым поген. 1977 ийыште Ярославль олаште Военно-финансовый институтыш тунемаш пурен, бухгалтер-финансист специальностьым налын. Приволжский да Уральский военный округлаште финансистлан, снабженецлан служитлен. Кок гана Чечня сарыште лийын. Подполковник А.С. Шамратовын 2005 ийыште ӱмыржӧ лугыч лийын.

Данил Вениаминович Якиев 1956-шо ийыште Елтек ялыште 10 икшыван ешеш шочын. Школ деч вара Елабуга олаште милиций школышто тунемын. Самырык лейтенант Уфа оласе Советский районышто следовательлан ышташ тӱҥалын, милиций начальник марте кушкын. Полковник Д.В. Якиевын 2011-ше ийыште ӱмыржӧ лугыч лийын.

Ял калыкна Елтекыште шочын-кушшо чолга рвезе-влак дене кугешна, лӱмыштым нигунам ок мондо.