Лӱмым лӱмдымӧ йӱла

Маядыкысе южо тукым-влак йочаштым ачажын але аважын лӱмыштлан келыштарен лӱмденыт (ачалан: Темырбай, Темыргали, Темыр, Темырай, Темырхан, Темырьян; авалан: Сакиба, Сабида, Самига, Салима, Сарбина). Южышт икгай мучашан лӱмым келыштареныт (пӧръеҥлан «ет» дене пытышым: Янсет, Пасет, Тансет, Паймет; ӱдырамашлан «бика» дене пытышым: Сарбика, Меҥлыбика, Кӱлбика, Алмабика). Тугак «бай (пай)», «кай» мут мучашан лӱм-влак вашлиялтыныт (Тимирбай, Тимиркай). Тыгайжым шукыж годым ик тукым гыч улшо-влаклан пуэныт.

Кугезына-влакын лӱмым ойырымо йӱлашт оҥай лийын. Лӱмым карт кугыза лӱмден. Мутлан, тудо лӱмым ойлен каен, а шкеже тиде жапыште кӱ дене тулым ылыжташ тӧчен. Могай лӱмым каласымыж годым тул ылыжын, йочалан тугай лӱмым пуэныт - пуйто Ош Кугу Юмо тыгай лӱмым йӧратен. Кунамже карт йоча магырыме годым тудым кидышкыже налын да лӱм-влакым каласкален. Икшыве могай лӱмым ойлымо годым магырымым чарнен, тугай лӱман лийын. Эше тыгай йӧнат улмаш. Киндым коҥгаш шындыме годым кажныжым лӱмден лектыныт. Коҥга гыч лукмеке, могай киндыже эн мотор лийын, тудо лӱмым пуэныт.

Марий йӱла почеш еҥлан пелештыме годым ончыч ачажын лӱмжым, вара шке лӱмжым ойлат. Мутлан, Апканий Меклай (Николай Апканиевич), Меклай Семон (Семен Николаевич). Але ончыч кочаштын лӱмжым каласат: Вастай Семен, Казакбай Вася, Садрий Виталий. Ӱдырамаш лӱмым обществыште марлан лекмешкыже гына кучылтыныт, варажым марийжын лӱм дене пелештеныт. Мутлан, Элай вате (жена Элая), Кугубай вате шешке (сноха - жена Кугубая). Ӱдырамашым лишыл еҥже-влак гына лӱмжӧ дене ойленыт (Салика акай - сестра Салика, Малика шӱжар - сестренка Малика), а южгунам «ака, шӱжар» шомак гына кодын. Кызытсе жапыште, пӧръеҥын семынак, ӱдырамашын лӱмжӧ пелен ачалӱмым кучылтыт: Галина Вениаминовна, Елена Ивановна, Екатерина Исаевна да молат.

Южо тукымышто эрге-влаклан ача, ӱдыр-влаклан ава дене кылдалтше лӱмым пуэныт. Мутлан, Темырын икшывыже-влаклан - Темырхан, Темырьян, Сакибан ӱдыржӧ-влаклан - Сарбина, Салима, Сабида. 

Маядык-влак пеш шуко ий татар калык коклаште иленыт, садлан татар лӱм-влакат ятыр улыт: Токташ, Султан, Сапар да молат. Мучаштыже «бай» ужашан лӱмат шуко: Тимирбай, Султанбай, Казакбай, Ислибай, «мурза» - Токмурза, Аймурза, кок тюрк лӱм гыч шогышо: Салимгарай, Сахипгарей. 

Кугезына-влакын тюрк лӱмым кучылтмыштын вес амалже мланде дене кылдалтын. Пошкырт-влаклан 50, татар-влаклан 30, а молылан 15 десятиным гына пуэныт. Тудыжымат мыняр пӧръеҥ улмым шотлен шеледеныт.

Кодшо курымын 30-шо ийлаж деч вара руш але православный лӱм-влак кумдан шарленыт. Кызыт ава-ача-влак йочалан шуэн кучылтмо лӱм-влакым пуат: Яна, Мирабелла, Изольда, Ярослав да молат.

Лӱм документ-влакым лаштыклымем годым тыгай иктешлымашке шуым: маядык-влак 390 пӧръеҥ да 320 ӱдырамаш лӱмым кучылтыныт. Мемнан лийын да уло: 39 Алексей, 30 Андрей да Владимир, 29 Александр, 25 Сергей, 20 Анатолий да Иван, 19 Валерий да Геннадий; 38 Татьяна (Такияна), 30 Елена, 26 Людмила, 20 Мария да Надежда, 19 Ирина да Светлана да молат.