Поян чонан айдеме улмаш

1892 ийыште тудо Москва велне Мелихово именийым налын. «Мый барин омыл, врач улам, тендам эмлаш тӱҥалам», - каласен верысе кресаньык-влаклан. Антон Павлович, земский доктор семын, кундемын коло вич ялыштыже илыше калыкым эмлен. Визыт гыч индеш шагат эр марте черле-влак пӧртышкыжӧ коштыныт, вара кеч-могай игече годымат тудо моло яллашке каен, черле-влакым ончен, эмым намиен. Садерыштыже ыштыме изи флигельын балконешыже флагштокым шогалтен. Икмыняр уштыш тораште верланыше ялла гыч мӧҥгӧ пӧртылмекше,  йошкар флагым кӱшкӧ нӧлталын. Флагым ужын, верысе калык умылен: врач деке каҥашым йодын але эмлалташ мияш лиеш.

1891-1892 ийлаште кокла Российыште холера чер лӱдыкшӧ шарлен. Тунам Антон Павлович Мелиховышто шке оксаж дене врач пунктым почын. Черке воктене колокольньым, кресаньык-влаклан пожар оролын левашыжым ыштен, Лопасня станций марте (кызыт Московский областьыште Чехов ола) шоссе корным вакшмаште участвоватлен, Лопасня кӱртньыгорно станциеш писе поезд-влак шогалаш тӱҥалышт манын тыршен, тушан почтым да телеграфым почыктен.

1897 ийыште А.П. Чехов Всероссийский калык переписьыште участвоватлен. Тиддеч ончыч, 1890 ийыште, тудо шке оксажлан уло Сахалин островын калыкшым шотлен.

Усадьбыже йыр писатель кум школым - Талежыште, Новосёлкышто да Мелиховышто - чоҥен. Тыштат шке оксажым кучылтын. Нуно Московский областьыште эн сайлан шотлалтыныт. Новосёлкышто школ кызытат уло.

Антон Павловичын ойжо дене усадьбыште да йырым-йырже шуко пушеҥгым шынденыт. Тудо шкежат чодыраште чара верлаш еланкожым, шолым, ваштарым, пӱнчым да тумым шындыл коштын. Нӧшмӧ гыч кож ден пӱнчӧ озымым, ужар азам ончымыла, шкежак ончен куштен. Пӱртӱс ден айдеме пелен лиймым А.П. Чехов пиаллан шотлен.