Все новости
Историй гыч
18 Пургыж 2021, 12:31

Портретше Венгрийыш шуын

1990 ий кеҥежым Шаран районыш Марий кундем гыч экспедиций толын. Усола тӱҥ школышто верланеныт манме гыч шоктышат, мыят тушко вашкышым. Лач тунам мыланем марий сӱретче Иван Ямбердов дене икымше гана ужын мутланаш пиал логале.

Варажым лӱмлӧ сӱретчым марий калык погын-влак эртыме жапыште шуко гана вашлийынам. Икана Иван Михайлович мыйым йӧршын ӧрыктарыш: «А школыштыда ороллан ыштыше павайын портретшым Венгрийысе ончерыш колтышна. Тушто фронтовикын портретшым сайын аклышт».
Вара Йошкар-Олаш мийыме сайын Иван Михайлович Тимиргарей павай нерген эре йодеш ыле. 2016-шо ийыште черетан погын годым сӱретчылан ойган уверым шижтарышым. «Чаманен каласаш логалеш, павайна, 88 ийым темен, илыш гыч кайыш», - маньым.
Тимиргарей Мурзагареевич Уразгулов Кугу Ачамланде сар жапыште,1944 ийыште, латкандаш ийым темен. Тугат Польша мландыште тушманын осал тӱсшым ужын шуктен, шуко тале вашпижмашыште лийын. Ик кредалмаш годым нелын сусырген. Кавказыште госпитальыште эмлалтын. Сар пытыме нерген уверымат туштак колын. Эмлалтмек, службыжым шуен. Ондак пӱрымашыже Йӱдвел Иранысе Мешхед олаш, вара Кокла Азийыш, курыкан Таджикистаныш, намиен шуктен. Тушто икмыняр ий служитлен, военный топограф-альпинист сомылымат шуктен: кугыжаныш чекым рашемдыме амал дене республикым тореш-кутынь савырнен, тумарте нигунам уждымо альпеншток да ледоруб ӱзгар-влак дене пайдаланен, кӱкшӧ-кӱкшӧ курык-влакыш кӱзен.
Службо гыч пӧртылмекше, Усола ялын эн самырык сар участникшылан бригадир сомылым ӱшаненыт. Тунам кугу ял кок бригадылан шелалтын. Колхозышто чыла паша тӱҥ шотышто кид вий дене шукталтын. Бригадирын мутшо гыч, шудо солаш гына120 еҥ сава дене лектын.
Икана бригадир чодыра воктенсе пасу тӱрыштӧ канен шинчыше геолог-влак деке миен лектын. Изиш мутланымек, нунын деч топографий картыштым йодын. «Фуфайке чийыше изай топографийым мемнан деч лу пачаш сайын пала», - ойлыштыныт нуно шке коклаштышт.
Варажым Тимиргарей Мурзагареевич Усола школышто ороллан тыршен, школын имньыжым ончен. Пелашыже Меҥылбика Исламгуловна дене вич ӱдырым, ик эргым ончен куштеныт. Пелашыже туддеч ончычрак илыш дене чеверласыш.
Сар ветеран, шоҥгемме-кыже, Шаран селаште Людмила ӱдыржын ешыштыже илыш. Икана, уремыште вашлийын мутланыме годым Тимиргарей изай пелештыш: «Ончал ӱмбакем. Изи, вичкыж павайыш савырненам. Ожно ялыш илыш дене шуаралтше, кӱын шушо, 83 килограмм нелытан пӧръеҥ лийын пӧртыл шуым. Ял калык мыйын ӱмбач шинчажым ок нал ыле, ӱдыр-влакым гын ойлыманат огыл…»
Читайте нас: