Апшаткудо

Мый шкежат шарнем, апшаткудына ныл лукан, лапка вуян, шемалге тӱсан изирак гына пӧрт ыле. Омса гыч пурымаштак кӱ да шун гыч ыштыме коҥга шоген, покшелныже тул олтымо да кӱртньым пыштен ырыктыме вер, воктенжак коваште гыч ыштыме пуалтыш лийыныт. Апшатчылан тулжым чотрак йӱлаташ меат полшенна. Шокшо кече годым апшатче шемем пытен, ончыланже кӱжгӧ ончылакым сакен, ик кидше дене кысма ден кӱртньым, весыж дене кувалдым кучен, кӱртньым тулеш йошкаргымеш ырыктен, тӱрлӧ арверым да ӱзгарым таптен.

Ял калык, кӱртньӧ гыч иктаж-мом ышташ кӱлын гын, вигак апшаткудыш куржын. Кызытсе илышыште апшатче поян лиеш ыле докан. Апшат пӧрт воктенат тӱрлӧ станок-влак шогеныт.

Изина годым эскерен гына шогенна, шикш лектеш - тугеже, апшаткудышто пашам ыштат. Ме ончаш, полышкалаш, южгунам пулаштараш миенат шуынна. Туштак имньым таганлымыштым шарнем. Имне таганлаш посна вер ыле. Апшатче таганым тӧр келыштарен да ныл лукан кошар пуда дене кырен шынден. Имне шуко годым, йолжо ынже мунчалте, лӱдде кудалже манын, шошым таганленыт. Могай имне куш кайымым шуко гана кышаж дене паленыт.

Ондак апшатчылан Ишмурзин Менгле павай ыштен. Тудым изиш мыят шарнем. Кужу капан, кужу ош пондашан, пеш виян павай ыле. Тудо Икымше тӱнямбал сарын участникше. Ныл ий кугыжаныш армийыште служитлен, элнам арален. Польшым, Германийым эртен. Армийыште да вара Европышто кӱртньӧ дене пашам ыштымым ужын да шкежат тунемын. Тудо уста апшатче ыле.

Ялыште колхозым ыштымек, апшатчылан шогалтеныт. Орвалан, терлан, омсалан, капкалан могай гына кӱртньӧ ужаш кӱлын, чылажымат апшаткудышто таптеныт. Сварке лийын огылат, эсогыл кӱртньӧ ден кӱртньымат пырля ушеныт.

Менгле павай - Шопкер ял марий. Ялыште кызытат родо-тукымжо уло. Тудо 1872 ийыште шочын да, 95 ияш лийын, 1967 ийыште колен. Мемнан ялыште Икымше тӱнямбал сарыште кредалше куд еҥ ила ыле. Тений война пытымылан 100 ий эртен. Тиде историйым умбакыжат шымлена. Ялнан историйже мыланна моткоч шерге, тидыжымат-тудыжымат палаш тыршена.