Все новости
Илыш пасу
24 Июнь 2023, 11:48

Ийла вошт уста-влак эртат

«Туныктышо чыла шотыштат оҥай, шке предметшым сайын палыше, кумда эрудициян, у шонымашым таратыше, илышыште уым ужын моштышо, жап дене тӧр ошкылшо еҥ лийшаш», - каласен кумдан палыме марий йылмызе Елизар Мустаев. Тыгаяк улеш РФ образованийын почетный пашаеҥже, БР образованийын отличникше, Я. Ялкайн лӱмеш премийын лауреатше, Мишкан районын почетан гражданинже, ятыр жап марий гимназийым вуйлатыше Г.З. Зайнитдинов.

Г.З. Зайнитдинов. Авторын колтымо фото.
Г.З. Зайнитдинов. Авторын колтымо фото.

Поро да ушан шинчаончалтышан, тыматле, ласка койыш-шоктышан, пушкыдо йылман, кеч-кӧ денат кӱлеш мутым муын моштышо мудреч, уста туныктышо, шке тӱҥалме пашажлан вуйын шогышо вуйлатыше, пагалыме депутат да полыш кидым шуяш эре ямде улшо поро айдеме. Лач тыге каласаш лиеш туныктымо пашан ветеранже Геннадий Зайниевич нерген. 

Геннадий Зайниевич мемнан коллективысе туныктышо-влакын чулымлыкыштым мастарын почын моштен, пырля ыштыме йолташыже-влакын сеҥымашыштлан куанен, чыла пашам лийжак манын ыштен.

Г.З. Зайнитдинов 1948 ий 24 июньышто ямле Кульчубай ялыште илыше шуко икшыван ешеш шочын. Ача-аваже икшывыштым тыршен тунемшан, пашам йӧратыше, чыным аклыше лийышт манын куштеныт, тидлан чыла йӧным ыштеныт. Тыршымышт арам лийын огыл: нунын кокла гыч уста журналист, туныктышо, инженер-электрик, медицина пашаеҥ лектыныт да кумда элнан тӱрлӧ кундемлаштыже тыршеныт.

Пеш чын ойлат, чын чарак гай улеш, камвозаш ок пу. Самырык рвезым, визымше курсышто тунемше студентым, Тымбай школышко колтеныт. Тышечын туныктымо паша корныжо тӱҥалын да витле утла ий шуйнен. Пел ий йоча-влак дене математика предметым вӱден. Умбакыже корныжо Чорай школышко лийын. 1970-ше  ий гыч Чорай школышто математикым туныкташ тӱҥалын, ик жап гыч тудым школ директорын воспитатлыме паша шотышто алмаштышыжлан шогалтеныт, а вара 27 ий школым, марий гимназийым вуйлатен.  Геннадий Зайниевичын моштен вуйлатымыж почеш гимназий илен, тӱзланен да пеледын. 

Школ директор - уста капитан. Тудо кугу корабльын штурвалже воктен шога, туныктышо, тунемше-влак да нунын ача-авашт тудын ӱмбак ӱшан дене ончат. Тудо нимогай вашталтыш деч огеш лӱд: кеч-могай ситуацийыштат кӱлеш пунчалым муын кертеш, поро ой-каҥашыж дене полша. Геннадий Зайнитдиновын тыршымыжлан кӧра Яныш Ялкайн лӱмеш икымше марий гимназий почылтын. 

Геннадий Зайниевич - шке калыкшын чын патриотшо. Марий икшыве марий йылмым, культурым, историйым  сайынрак тунемже манын, шке вийжым чаманен огыл. Марий шӱлыш, марий койыш омса гыч пурымаштак шижалтыныт, марий ой йоҥген. Тидлан школ директор кугу тӱткышым ойырен, йоча-влак дечат, туныктышо-влак дечат ты сомылым кӱлеш семын шукташ йодын. Калыкын йылмыжым арален кодымаш гимназийын ик эн тӱҥ цельже лийын.

 Школым гимназийыш савыраш манын, директорлан шкаланжат туныктышо-влакын курсышто шинчымашыжым пойдараш, республикысе Обрнадзорышто проектым аралаш логалын. Тыге школ лӱмжым веле огыл вашталтен, материальный негызшым пеҥгыдемден да тӱжвал тӱсшым уэмден. Тиде кугу сомылым шуктымаште гимназийын уло пашаче да икоян коллективше тыршен, садлан паша лектышан лийын.  

Пашам ыштыме жапыште шӱдӧ дене тунемшылан келге шинчымашым пуаш мыняр йӧратымаш, вий, порылык да тыршымаш кӱлыныт. Тудо эре иктаж-мом уым кычалын. Чын туныктышо лияш тудын чылажат уло - талант, шӱм-чон шокшылык, тӱс чеверлык, уш, чытымаш да тыршымаш, пытыдыме энергий. Арам огыл Геннадий Зайниевичын выпускникше-влак шке туныктышышт нерген порым гына ойлат, шукышт тудын семынак туныктымо пашам ойырен налыныт. Тудын тыгай ойыртемже ыле: урокышто, походышто, турслетышто але мероприятийыште нигунам йоча ӱмбак йӱкшым ок кугемде, ик гана тӱткын ончалеш - чыла умылет, шарнет, шуктет.  

Икманаш, тыгай туныктышо да вуйлатыше нерген кажныже шона: шындыме цельышкыже шуаш тыршыше, ушан-шотан, кеч-могай жапыште шке коллектившын, гимназийжын лӱмжым да чапшым кӱшнӧ кучышо. Тудын омсаже кажныжлан почылтын: кеч туныктышо, тунемше але ача-ава лийышт. 

Таче Геннадий Зайниевич сулен налме канышыште улеш. Туге гынат ялыште эн виян мер пашаеҥ, депутат. Гимназий денат кылже ончычсо гаяк пеҥгыде. Моло семын лийынат огеш керт: мыланна, самырыкрак туныктышо-влаклан, йӧратыме наставникнан поро ой-каҥашыж деч посна шке пашанам намияш нелырак. Полшаш кӱлмӧ годым йодынак шогена. Нигунам тореш мутшым колаш пернен огыл. Ончычсо семынак уло чонжо дене шочмо гимназийже верч тургыжлана, ончыкылыкшо да кызытсе верч коляна. Гимназийыште эртарыме мероприятийлашке эн шерге уна семын ӱжына, изин-кугун вучена да мийымыжлан куанена. Геннадий Зайниевич тачат школ илыш дене ила: олимпиада, конкурс, таҥасымаш-влак кунам эртыме нерген йодыштын, умылен шога, сеҥымашлан пырля куана, южгунам мемнан дене пырля ойгыренат колта. Профсоюз могырым эртарыме таҥасымашлаште кажне ийын шашке да шахмат, ече дене гимназийын, районын чапшым нӧлта. Тыгай вуйлатышына дене кугешнена. Мыланна Геннадий Зайниевич эре пример, авторитет улеш, а тудын мокталтен але изишак шылтален каласымыже - мемнан пашаланна ак. 

Ийла вошт уста-влак эртат. Геннадий Заниевичлан туныктымо паша -  профессий веле огыл, тудын пӱтынь илышыже.

Шушаш лӱмгечыж вашеш Геннадий Зайниевичлан кужу ӱмырым, пеҥгыде тазалыкым, волгыдо илыш корным, пиалым тыланыме шуэш. Тек шонымашда эре шукталт шога, чоныштыда ласкалык озалана, ешыштыда ваш умылымаш, келшымаш, а калык коклаште кугу пагалымаш лиеш.

Автор:А. ЮЗУКБАЕВА, Я. Ялкайн лӱмеш марий гимназийын туныктышыжо, профком вуйлатыше.
Читайте нас: