Все новости
Илыш пасу
26 Ага 2023, 14:09

Келге шонкалымаш

Оксиня таче эр кынеле. Тудым марийжын шушаш юбилейже тургыжландара. Лӱмгечыжым ала эртарыман, ала уке? Пеш уданак ышт иле. Но марийже кочывӱдым моткочак йӧратыш. Йӱашыже йӱын гынат, туманлен огыл, мӧҥгыжат пӧртылын. Но южгунам кушто кочывӱд сеҥен, тушанак малаш возын.

Л. Шавалиеван фотожо.
Л. Шавалиеван фотожо.

Оксинян вуйышкыжо мо гына ок пуро, шинча ончылныжо марийжын илышыже кинофильм гай эрта. Теве Андрийже телым аҥысыр луман корно дене кудывечыш нушкын пура. Воштылмет ок шу гынат, воштылат. Вуйжым нӧлталеш да иеш, вуйжым нӧлталеш да иеш. Вара капка меҥгым кучен шогалеш. Урем дене эртыше пий-влак ӧрын ончат. Электромеҥге йыр нушкын коштмыжымат шарналтыш. Магазиныш фляге дене спиртым конденытат, Андрийлан пушыжат ситен улмаш. Меҥге деке шуын, но кынел шогалаш йолжо колыштын огыл. Спиртше йолышкыжо волен, вуйыш шуын огыл. Меҥге йыр лумым лаптыртен пытарен, но меҥгым кучен шогалаш вийже ситен огыл. Андрий, ватыжым мӱндырчынак ужын, вуйым шийын: «Шичме верем пешак кылмыш! Кынелаш полшо!» 

Вес гана Оксиня тудым Байкыш межгемлан  колтен. Ялыш толын шумеке, Андрий кодшо оксаж дене аракам налын да пошкудыж деке пурен. Мӧҥгыжӧ миен шуын огыл, йӱштӧ кечын уремешак малаш возын. Йӧра эше, пиалешыже, эртен кайыше еҥ лийын.

 А кеҥежым кӱтӱ черет шушаш годым Андрий эрок йомын. Оксиня кас велеш марийжым кычалаш лектын. Изи гына ялым икмыняр йыр савырнен. Нигуштат муын огыл! Йӱдлан шке пӧртылын. Пошкудо пакчасе шудо коклаште мален киен улмаш. Эрлашыжым «черле» вуй денак кӱтӱм кӱташ каен. Вольыкым мӱндыркӧ наҥгаен огыл, ял йыр кондыштарен. Кас марте кочывӱд дене нӧрен - йолташ-влак полшеныт. Вич шагатлан кӱтӱм ялыш пуртен, ӱдырамаш-влакым ӧрыктарен. Шкеже кидшым лупшен шоген: «Кайышт, кайышт!» Йӧра Оксиня жапыштыже ужын шуктен, кӱтӱм олыкыш поктен наҥгаен. 

Ынде марийже пӧрт  гыч йоммаш уке. Но аракам ужеш гын, ок шӱкал. Тидыжат пеш шуэн лиеда. Шочшо-влаклан арака дене толаш чарыме, пайрем годымат ӱстембалне кленча-влак шагал лийыт.  Ончычсо гай аҥырген  ок кошт, вольык ончаш полша. Оксиня шонкалымыжым иктешлыш: «Родо-шочшо-влак погынат, юбилейлан ямдылалташ кӱлеш». Тыге иктешлымек, чонжылан куштылго лие.

Автор:Д. АПЛЕКАЕВА. Караидель район.
Читайте нас: