Все новости
Илыш пасу
23 Ага 2023, 10:23

Шольына - тыршышан поро айдеме

Калыкыште тыгай ой уло: «Кажне айдемын пӱрымашыже - посна илыш книга». Тыште чылажат уло: сайжат, удажат, шинчавӱд ден куанжат…

Лев Сайтиев.
Лев Сайтиев.

Таче мый лудшо-влакым Лёва шольымын илыш «книгаж» дене палдарынем. Тидлан амалжат уло - ага тылзе мучаште тудо 60 ияш лӱмгечыжым пайремла!

Шольым шке таҥашыже-влак деч нимо денат ок ойыртемалт гай чучеш: шочын, кушкын, ешым поген, пашам ышта… А илышыжым шергал лекташ гын, тудым вес семынрак ужат.

Лев Пайдиевич Сайтиев 1963 ий 23 майыште Мишкан районысо Пӧкленде ялыште шочын. Тӱҥалтыш школыш шочмо ялыште коштын, а умбакыже Ардаш кыдалаш школышто шинчымашым поген. Изинек шкевуя гармоньым шокташ тунемын, кыдалаш школышто тунеммыж годым шочмо ялысе клубышто художественный самодеятельностьын активный участникше лийын. Школым сайын тунем лекмек, Лёва Бирск оласе ДОСААФ-ыште «шофёр» специальностьым налын.

1981-1983 ийлаште Лев эл ончылно воинский порысшым шуктен, Томск олаште служитлен. Армий деч вара Нефтекамск олаште пашам ыштымыж годым Пӧкленде клубыш вуйлатышылан пӧртылаш йодыныт. Тунам Лёва уже тале гармонист лийын. Йодмылан тореш лийде, ола илышым коден, ялысе клубым вуйлаташ тӱҥалын. 

1986 ий тӱҥалтышыште ешаҥын, идалык мучаште икымше ӱдырышт шочын. 

1987 ийысе уржа-сорла годым колхозышто пашаеҥ ситен огыл. Шольымым, клуб паша деч кӱрылтде, комбайнерын полышкалышыжлан ышташ йодыныт. Лёва тидланат кӧнен…

29-ше июль кечын комбайнер йолташыж дене пырля колхоз пасуш пурсам тӱредаш лектыныт. Икмыняр тӱредмеке, косилкеш вычыраҥге тыгылен. Комбайным шогалтеныт. Тӱредше агрегатым йӧртеныт, да Лёва мотовила гыч тыгылыше шӱкшудым эрыкташ тӱҥалын. Но трук косилка шкевуя чӱкталтын да, комбайнерын полышкалышыжым шӱдыралын, ик йыр пӧрдыктен луктын!.. Тушечын лекмешке, шольымын пурла кидше ваче марте тыгыдын пӱчкедалтше лийын.

1987 ий 29 июль 24 ияш рвезын илышыжым унчыли савырен. Кузе лияш? Куш пураш? Кушеч тӱҥалаш? 

Илаш шонымыжо, изи икшывыже, лишыл еҥже, родо-шочшыжо да йолташыже-влакын эре пеленже лиймышт Лёвалан шкенжым кидыш налаш, чыла неле-йӧсым сеҥаш полшен. Икманаш, тиде туткар илышым вес могырын ужаш, у семын илаш, пурлагай гыч шолагайыш савырнаш туныктен. Тунамсе йӧсӧ пагытыште чыла полшышо еҥжымат Лёва шольым кызытат шарна да таумутым эре ойлен ила. 

Тиде историй деч вара Лев Оренбургысо социальный обеспечений техникум-интернатыште бухгалтерлан тунем лектын. Вара Уфа оласе Орджоникидзевский районысо ЖКХ-ште бухгалтерлан ышташ тӱҥалын. Сай специалист улмыжлан коллегыже-влак пагалат. Мутым пеҥгыдын кучымыжо, пашам мучаш марте шуктымыжо тудын койышыштыжо эре эн тӱҥ ойыртемлан шотлалтыт. Илышыште чыла йодышлан вашмутым пуэн кертмыже пӱсӧ уш-акылан улмыжым ончыкта.

Илен-толын, мемнан гармонистна адак кидышкыже гармоньым налеш. Фортепианомат шокта, гармоньым унчыли шында да тугак ямле сем-влакым йоҥгалтара. Гармонь сем почеш шкежат сылнын муралта. 

Кызыт Лёва шочшына Аля пелашыже да кокымшо ӱдыржӧ (2000 ийыште шочын) дене пырля Уфаште илат. Кок ӱдыржат, Лиана ден Виктория, кӱшыл шинчымашым налыныт. Лианат ачаж семын бухгалтер улеш, шке ешыж дене Уфаштак ила. Коча-ковам кок ӱдыр уныка куандара.

Ме, шочшыжо-влак, Александр изаже, Роза акаже да Люда шӱжарже ешна дене Лёвам уло кумылын чапле юбилейже дене саламлена! Пеҥгыде тазалыкым, пиалым да илышыште чыла сайым гына тыланена! Лёва, тек пеленет эреак тыйым пагалыше да йӧратыше, умылен моштышо да полшен шогышо лишыл еҥет-влак лийыт.

Автор:Р. АЛПАЕВА. Пӧкленде ял, Мишкан район.
Читайте нас: