Все новости
Илыш пасу
24 теле 2019, 18:33

Идалык эрта. Мо дене тудо мыланна шарнаш кодеш?

Мом «ӱден» шуктенна, тудым шарнен илаш тӱҥалына. Акрет годым кугезына-влак, тукымыштым саклен кодаш шонен, чодыра коклаште иленыт, пушеҥге вожым куклен, ир аланым пасуш савыреныт. А могайрак вара, саман кӱкшыт гыч висен ончалаш гын, кызытсе «марий пасуна»? Мо тушто кушкеш?

Кажне шке семынже ила. Ме гын газет пашанан идалыкысе лектышыжым шергалына. Оптимизаций мардеж лупшымым чыташ тумо гай вийна уке, да тудыжо огешат кӱл, ваштар гай лывыргылыкнат сита. Газетна илыже манын, теният социальный проект тема дене федеральный грантым налын сеҥышна, субсидийым пӱчмӧ чырым петырен кертна. Марий-влаклан газет, шочмо йылме нерген ушештарен шогаш, нуным умбакыжат лудаш тараташ Финляндийысе М. Кастрен лӱмеш общество гоч налме шийвундо полыш дене районлаште калык тӱшкан коштмо учрежденийлашке (школ, клуб, ялсовет, книгагудо, йочасад, ФАП) эртыше идалыкын кокымшо пелыжлан 207 газетлан подпискым ыштышна. Тыге Калтаса (66), Мишкан (37), Краснокам (36), Бирск (22), Шаран (15), Балтач (8), Дӧртыльӧ (7), Илиш (8), Караидель (4) районлаш да Нефтекамскыш (4) «Чолманын» ешартыш экземплярже каен шоген. Нине учрежденийлаште шушаш ий январь тылзе гыч газет молан мийымым чарнен манын ынышт ӧр. Икымше пелийлан, варашрак кодын гынат, «Чолманлан» шкат возалтын кертыда манын ӱшанена.

Идалык мучко лудшына да авторна-влакын поро тыланымашыштым, полшаш тыршыме кумылыштым, вийыштым, эҥертыш улмыштым шижынак илышна. А нунышт марий-влак тӱшкан илыме районлаште веле огыл улыт. Ик-кок экземпляр дене гынат газетна Ермекей, Белорецк, Чишма, Иглин, Аскын, Салават, Хайбулла, Стерлитамак, Туймаза, Уфа районлашке да Октябрьский олашкат кая.
«Ший пера», «Пайремысе эн мотор ӱдыр», «Эх, такмакшат, такмакшат…» конкурс-влак лудшо-влакын чолгалыкыштлан кӧра пеш оҥайын эртышт, ойыртемалтше-влакым кумдан палемдышна. А Куголя ий толмо лӱмеш йоча-влаклан увертарыме «Йомакым шуена…» конкурсым ий тӱҥалтышыште иктешлена, молан манаш гын ӱдыр-рвезе-влак деч редакцийыш эше ятыр паша толын, чылажымат савыктен шуктен огынал. Но иктым каласаш лиеш: тыршымышт куандара, вет конкурсыш ушнымаш шонкалаш тарата, уш-акылым пойдара, нӧргӧ чоныштым, кумылыштым у могырым почын ончыкта. Тыге виктарен куштымыштлан туныктышыштланат таум ойлыман.
Кызытсе редакций паша газет лукмаш дене гына кылдалтын огыл. Саманын шӱдымыжӧ почеш Интернет сандалыкысе сайтыштат, социальный сетьлаштат увер-влакым вераҥдылман. Тыгай сомылым кӱлешан, ешартыш пашаеҥ деч посна шуктен шогаш куштылго огыл гынат, шагал чотан редакцийна марий газетын лӱмжым республикыште удан огыл куча: газет да журнал редакцийла коклаште идалык мучко эртарыме «Лучший журналист в Сети» конкурсышто кок пашаеҥна сеҥышыш лекте.
Кодшо кеҥежым Румынийыште эртыше Финн-угор литератор-влакын тӱнямбал конгрессыштышт Пошкырт кундемысе марий литератур илышыште «Чолман» газетын верже, тудын пашаже, ты кундемысе сылнымутын кызытсе вияҥме корныжо шотышто редакцийын докладшым кӱкшын аклышт.
Тушеч икмыняр темлымашым тенияк илышыш пурташ тӱҥална: Бирск, Мишкан, Шаран районлаште да Нефтекамск олаште лӱмлӧ марий поэт, шанчызе-влак Альбертина Иванован, Зоя Дудинан, Галина Шкалинан полшымышт дене усталык корным чоҥымо келге шонымашан семинар да вашлиймаш-влакым кумдан эртарен колтышна.
Калыкыштат газетнам мер пашаште ушен шогышо рӱдӧ вий семын аклат. Тыгай акым пуымыштлан кугу тау.
Тӱвыра, мер илыш - пуйто журналистын сомылжо огытыл. Но ме вес семын илен огына керт. Ме огыл гын, кӧ тидым ыштышаш? Мер илышыште, вес семын манаш гын, «марий пасум куралмаште» йӱштӧ чонан, айда-лийже койышан еҥ дене ончык ошкыл сеҥаш ок лий. Тидлан кӧрак Нефтекамск олаште марий шӱлыш кучалтеш, ила. Идалык мучко редакций йыр чумыргышо марий мер рӱдерын пашажлан кӧра школ, йочасад, книгагудо да тӱвыра учрежденийлаште тӱрлӧ мероприятийлам тарватат, марла ойлат, марий муро-влак йоҥгат, кажне ийын ноябрьыште Марий тӱвыра тылзе да Регион-влак кокласе кугу фестиваль, а йоча-влаклан «Марий елка» - олаштат марий улмым шижме кумыл, кугешнымашым шочыктышо у ий пайрем - эртаралтыт.
Шыгыр саманыште илена. Жап ок сите манме вуйшиймашымат чӱчкыдынак колына. Чынак тыге. Кӧн нимом ыштымыже ок шу - тудлан пеш чапле амал. Но «Йӧным мушо йӧрым кочкеш» маныт. Садлан Нефтекамск оласе марий мер пашаште тыршыше-влак нерген поро ойым каласаш тоштам. Тиде Л.Ш. Калиева (14-ше школ), О.А. Шагиева, Л.В. Сайнеева (6-шо школ), А.П. Килдиярова (2-шо школ), Е.В. Измарьева, Э.А. Умурьянова, Д.Б. Исхакова (9-ше школ), Т.М. Николаева (13-шо школ), О.И. Кугубаева (39-ше йочасад), Н.О. Ахмадиева (44-ше йочасад), А.В. Салимянова (36-шо йочасад), Н.Г. Валитова (11-ше йочасад), В.И. Давлетгареева (школ-интернат), Ж.Ф. Николаева, Ю.П. Шакиева (41-ше йочасад), В.О. Сабирова (Ташкиновысо тӱвыра рӱдер), Л.Л. Миннуллина («НКМЗ-групп» ООО), И.И. Егорова («Томоград» ДЦ) да, мутат уке, «Чолман» газетын журналистше-влак.
Полмезе еҥ оҥ тич телымсе яндар южым шӱлалтен огеш кылме, мӧҥгешла, кӧргыш пурышо йӱштым шокшо шӱлышыш савырен луктеш да шке йырже чылам ырыкта. Тек воктенда тыгай еҥ шукырак лиеш, У ийым шокшо шӱлыш да поро кумыл дене вашлийза!
Читайте нас: