Все новости
Илалше-влак
9 Шыжа 2021, 10:35

Мыланнат нунын гай лийман

Мыланна кугурак тукым деч шукылан тунемаш кӱлеш. Сай илышым чоҥаш шонет гын, тидым тоштым шарныме негызеш ыштыман. Кӧргӧ чонышт дене виян, чытышан, чыла сеҥен кертше кугуракна-влак деч примерым налын илышаш улына манме семын кочана Семен Саляев нерген каласкалынем.

Еш архив гыч налме фото-влак.  С. Саляев.
С. Саляев.Фото:Еш архив гыч налме фото-влак.

Тудо 82 ияш. Ӱмыржӧ мучко почтальонлан ыштен. Ончыч йӱштӧ поран годымат, йӱран лавыраштат, тупеш кугу котомкам, а ончыланже почто сумкам сакен, серыш ден газет-влакым Емашево гыч мемнан ялыш йолын нумалын. Вара ватыж дене коктын калыклан почтым шалатеныт. Пенсий оксамат тыгак конден пуэденыт. Ала еҥ-влак тунам порырак лийыныт, ала почтальоным пагаленытат, оксажымат, шкенжымат логалын огытыл. Вара почто отделенийым Сусло ялыш кусареныт, тушкыжо рейсовый автобус дене кошташ куштылгырак лийын.

Изиж годым аваж дене коктын имне ончымо верысе (конный двор маныт ыле) землянкыште илен тӧченыт. Илышыштыже шуко нелылыкым ужаш пернен: изинек неле пашам ыштен кушкын, шужен шинчыме жапшат лиеден. Шуко йӧсым чытен, но чыла тиде тудым пеҥгыдемден гына, шӱм-чонжо кӱэмалтын огыл.

Кочамын девизше тыгай: «Сенька трепаться не любит!» Чынжымак, пуымо мутшым эре шукта, садлан ялыште тудым чылан пагалат. Еҥлан шуко порым ыштен. Шкенжым шоҥгылык да чер деч чулымын тарванылмыже, весела кумылан улмыж дене арала. Кызытат, эр кынелын, физзарядкым ышта, Паймет курыкыш куржтал толеш да 16 килограмман кирам 32 гана нӧлталеш. Прогулкыш лекшыла, пошкудыжо-влаклан Пӱрӧ эҥерыш комбым ужаташ да кастене налын толаш полша. Шкеак пум ямдыла, пакчажым кӱнча, шында, онча. Вольыкшо уке гынат, сава дене шудым сола, шкеак погаш тырша. Мыланнат, уныкаже-влаклан, полша. 

Снимкыште кочана кугезе уныкаже-влак дене пырля возалтын. А чылаже 6 уныкан да 8 кугезе уныкан улеш.

Ковам нергенат возыде ом керт. Калима Мурзабаевна Кибаева - ачамын аваже. Тудо 45 ияшыж годым кидыштыже 6 икшыве дене марийже деч посна кодын. Ачам - икымше икшыве - тунам служитлен гына пытарен, а изи эргыжлан 5 ий веле темын улмаш. 

Кызыт ковам 84 ияш улеш, кыдалаш ӱдыржӧ дене ила. Вӱтасе сомылым шукташ полышкала, чывым да игыже-влакым йӧратен онча, а пакчаште ик шӱкшудо пырчымат от му, чыла кид дене кӱреш да вольыклан нумалеш. Тудо ӱмыр мучко фермыште тыршен - ушкалым лӱштен.

Ковамын ачаже Кугу сареш йомын. Кунам, кузе - иктат ок пале. Шкат ачажым ок шарне, тунам 5 ияш веле лийын.

16 ияшыж годым тудым Уфашке нянькылан наҥгаеныт. Тушто шуко лудын, садлан ятыр йомакым пала. Эн йӧратымыже - «Ший пӱян Ший Пампалче». Пушкыдо тӧшакыште, шокшо помышыштыжо йомак-влакым колыштмемым тачат шарнем. А.С. Пушкинын «Сказка о царе Салтане» йомакшым почеламут семын марла ойла ыле, тудым кызытат шарна.

А марлан чылт йомакысе гай ош имнян Соказа марий Алислан Мишкан район Памаш ял гыч толын. Кочанан марлан кондаш шонымо таҥже тореш лийынат, яра пӧртылаш огыл манын, ковамым налаш пурен, тудыжо толаш келшен.

Кована 6 икшывым ончен куштен, 17 уныкан да 21 кугезе уныкан улеш. Тудо паша деч посна огешак шинче, кудывечыште тошкештынак шога. Шканже йокрок лийме але иктаж-кӧ ойгырымо годым, «Не надо печалиться, вся жизнь впереди...» манын, кумылым нӧлталеш. Чынжымак, шкендым кузе кумылаҥдет, тугак илет. Ӱмырешыже ик еҥ денат ӱчашен огыл.

«Пиал - икшывыште» калыкмут арамлан шочын огыл дыр. Икшыве - чыла монден, тыршен илаш таратыше кугу вий. Ковамын примерыштыже тиде пеш сайын коеш.

Пагалыме кочам ден ковамлан ончыкыжат пеҥгыде тазалыкым да кужу ӱмырым тыланена. Илыш кеч-кузе вашталтеш гынат, мыланнат нунын гаяк лийын кодман.

Еш архив гыч налме фото-влак.  К. Кибаева.
К. Кибаева.Фото:Еш архив гыч налме фото-влак.
Автор:В. ЗАЙЦЕВА. Изи Соказа ял, Пӱрӧ район.
Читайте нас: