Андрус Кивирӓхк, эстон серызе: 40 ияш ӱдырамаш, кидыштыже - блокнот

Тыге мый еш оксавиктышым* ыштем. Кажне кечылан шотлен лукмо илен лекташ ситыше тиде ушыкна* йӧршын изи. Но тылзе тӱҥалтыште шотлен палемдыме гаяк кодеш гын, эше йӧра ыле. Эн удаже - кенета палемдыме роскот лектеш. Мутлан, кастене йочасадышке икшывем налаш толам, а орыштъеҥ* манеш: таче садикыште курчак театр лийын, сандене билетлан лу кроным кодыза. Теве тылат салам! Лу крон! Но тиде лу кроным мый шке оксавиктышыштем палемден омыл, ты кечын шемшыдаҥ шӱрашым, киндым, ик пакет шӧрым налынам, кечаш нормем кучылтынам. Мый орыштъеҥлан ойлем: мом те, могай лу крон, мый тиде курчак театрым ӱжын омыл, тудын толшашыж нерген ондак ойлышаш улыда ыле, тунам каласем ыле: йочам спектакльым ынеж ончо, тек ты жапыште тудо группышто шинча. Туштат сай, модыш уло, курчак плита, изи кастрюль-влак. Иктаж-мом «шолта» але вес семын модеш. Но орыштъеҥ мане: нимом вашталташ ок лий, йочада спектакльым ончен, да ынде те лу кроным тӱлышаш улыда. Мом ыштет, пуышым! Но тиде окса эрласе ушык гыч лийын. Мӧҥгӧ толын, угыч оксавиктышым шотлаш пижым. Улшо окса гыч лу кроным кудалтен, тылзе мучаш марте кодшо кечылан шельым, ну, лекте шорык поч гай кӱчык ушык. Тау курчак театрлан. Но, нимат огыл, тудо тылзын йӧсӧ ыле гынат, илен лекна. Оксавиктышнан кышкарыштыжак кодна. Мый вара, чынак, орыштъеҥлан вигак каласышым: ончыкыжым адакат курчак театр але иктаж-могай клоун монь толыт гын, мыйын икшывемын чыла тидым ончымыжо ок шу. Шуэш гынат, ок керт. Ок керт еш оксавиктышым рожаҥден. Ме кажне центым шотлена.

А кызыт, тиде тылзыште, вес азапыш логална. Мый молгунамсе семынак оксавиктышнам шотлен лектым: мыняре пачерлан тӱлымеке кодеш, а мыняре - газ да электричествылан луктын пыштымеке, мынярым кажне кечын кочкыш сатулан кучылт кертына. Ты пагытыште пачерлан квитанций толеш. Да паледа, шӱкшакым шупшыктымо акым кӱзыктеныт! Коло крон! Мый шортынак колтышым - мом ынде мылам ышташ! Каргыме шӱкшак! Илемкортакын* вуйлатышыж декат миен коштым, йодым: молан тынар шуко тӱлышаш улына, вет нимогай кунышымат* почешна огына кодо. Нимом гаяк луктынат огына кышке, пакет монь, шӱкшаклан мом шотлат, мемнан уке. Шӧрым пленкеш налам, а, ярсымекыже, мушкам да шӧрлыкыш пыштем: вескана иктаж-мом опташ кӱлеш лиеш. Уто кочкышымат луктын огына кышке, тынар поянжак огынал, сандене марием тылзылан ик гана шӱкшак ведрам луктеш гын луктеш. Ме мом налына, чыла пытарена. Тугеже молан шӱкшакым кораҥдымылан тынар тӱлышаш улына? Тиде чын огыл! Но вуйлатыше мане: чыла пачер оза икгай тӱлышаш, тыгай тӧртык. Но могай вара тиде тӧртык, мыланем шӱкшакым шупшыктымо йӧршынат ок кӱл гын, мый изи пакетым иктаж-кушко, мутлан, карьерыш, шке наҥгаен, тушто йӱлатен кертам але автобус дене, кӱлеш гын, кышкыме верыш намиен кудалтем. Но кӧ тый, нунын ваштареш лекше, улат, тӧртыкым шукто, ӱчашаш нимолан. Ынде адакат оксавиктышым ышташ перныш: коло кроным кудалтен, молыжым кумлылан пайлаш. Ончычсо деч ятырлан шагал лекте. Да кӧ пала мо эше вуй ӱмбакына вес тылзыште толын лектеш. Эре тургыжланен илена - мом нуно эше шонен луктыт! Мом тый дечет йодыт! Могай квитанцийым колтат! А тый шинче да угыч-угыч шке оксавиктышетым тӧрлен толаше, кумлылан але кумло иктылан шеледе. Вашке февралят ынде ок полшо… Но изишак шӱлалташ садак пуа, вет, содыки, коло кандаш кече. Февральыште илаш мыланна изишак куштылгырак.

*Оксавиктыш - бюджет.

*Ушык - сумма.

*Орыштъеҥ - воспитатель (авт.)

*Илемкортак - жилищное товарищество.

*Куныш - мусор.